Możesz uratować nawet tonę ziarna

Jak pisaliśmy, wpływ chorób kukurydzy na jej plonowanie jest duży, a z badań wynika, że w uprawie na ziarno mogą być w polskich warunkach przyczyną 20–30% strat plonów. Takie dane są wystarczającym argumentem, aby przemyśleć i rozważyć ochronę chemiczną. Kiedy i czym chronić kukurydzę przed chorobami i czy rzeczywiście warto to robić.

Ratują tonę ziarna

W kilka lat po zarejestrowaniu pierwszego w Polsce fungicydu do stosowania w czasie wegetacji kukurydzy (Retengo Plus 183 SE) obecnie w internetowej bazie zaleceń IOR znajduje się już dziewięć produktów. Wspomniany produkt był testowany w polskich gospodarstwach jako pierwszy w 2013 r. nie wchodząc w szczegóły tych badań w czasie polowego pokazu zbioru odmiany chronionej i niechronionej tym preparatem różnica w plonowaniu okazała się wysoce istotna. Z pola chronionego zebrano o ponad 1 tonę z ha ziarna więcej, co wynikało z 7% plonu uratowanego zabiegiem fungicydowym.

Przez ostanie 4 lata wiele się zmieniło. Jak wspomniałem, rejestrację w kukurydzy ma dziewięć fungicydów a doświadczenia z nimi pokazywane są rolnikom na licznych Dniach Kukurydzy. Warto takie poletka podpatrywać, ale też prosić firmy o konkretne dowody działania, tj. o wyniki przeprowadzonych w Polsce doświadczeń i badań.

Dziewięć produktów

Fungicydami z rejestracją w kukurydzy w kolejności alfabetycznej są:

1. Agristar 250 SC,
2. Aztek 250 SC,
3. Azyl 250 SC,
4. Demeter 250 SC,
5. Korazzo 250 SC,
6. Rezat 250 SC,
7. Retengo Plus 183 SE,
8. Tazer 250 SC,
9. Quilt Xcel 263,8 SE.

Dwa z wymienionych są w formulacji SE, czyli w formie zawiesino-emulsji, a siedem w formulacji SC, czyli w formie koncentratu w postaci stężonej zawiesiny. Bardziej zaawansowanymi środkami bo dwuskładnikowymi (strobiluryna + triazol) są dwa pierwsze w formie zawiesino-emulsji. Quilt Xcel 263,8 SE zawiera azoksystrobinę i propikonazol, a Retengo Plus 183 SE zawiera piraklostrobinę i epoksykonazol. Pozostałe produkty zawierają azoksystrobinę.

Tradycyjnym opryskiwaczem zabieg fungicydowy należy wykonać najpóźniej kiedy kukurydza osiągnie 80 cm, maksymalnie 100 cm wysokości.  Generalnie interwencyjnie bądź zapobiegawczo fungicydy w kukurydzy można stosować  od fazy rozwoju źdźbła po fazę kwitnienia, a nawet do fazy fizjologicznej dojrzałości ziarna. W późnych fazach zabieg możliwy jest tylko specjalnym opryskiwaczem szczudłowym ewentualnie opryskiwaczem turbinowym, ale to wymaga założenia w czasie siewu szerokich ścieżek technologicznych

Wszystkie środki mają rejestrację na żółtą plamistość liści kukurydzy, a z wyjątkiem Retengo Plus także na drobną plamistość liści kukurydzy. Retengo ma jednak w etykiecie rejestrację na fuzariozę kolb kukurydzy i na rdzę kukurydzy. Rozważając fungicydową ochronę kukurydzy warto dodać, iż środki zawierające substancje czynne z grupy strobiluryn ograniczają choroby, ale też wpływają korzystnie na fizjologię roślin, które lepiej radzą sobie w warunkach stresu, mają silniejszy system korzeniowy, lepiej wykorzystują azot i wodę, mają sprawniejszą fotosyntezę i są dłużej zielone.

Opryski od fazy rozwoju źdźbła

Kiedy stosować ochronę fungicydową kukurydzy? Każdy z produktów zalecenia ma opisane w etykietach, które są dostępne chociażby na stronie internetowej ministerstwa rolnictwa. Generalnie interwencyjnie bądź zapobiegawczo fungicydy w kukurydzy można stosować od fazy rozwoju źdźbła po fazę kwitnienia, a nawet do fazy fizjologicznej dojrzałości ziarna. W praktyce możliwy do wykonania w większości gospodarstw dysponujących tradycyjnymi opryskiwaczami jest zabieg do osiągnięcia przez kukurydzę wysokości ok. 80 cm.

Środki z azoksystrobiną są zalecane do stosowania od 9 kolanek do końca fazy fizjologicznej dojrzałości ziarniaków. Quilt Xcel 263,8 SE zalecany jest do stosowania od fazy rozwoju źdźbła do końca fazy kwitnienia, a Retengo Plus 183 SE od fazy trzeciego kolanka do pełni fazy kwitnienia.

W bardziej zaawansowanych fazach wzrostu potrzebny jest już specjalistyczny sprzęt a w fazie kwitnienia jedynie opryskiwacze szczudłowe. Z punktu widzenia zagrożenia chorobami wcześniejsze zabiegi sprawdzą się lepiej, kiedy najgroźniejszą chorobą na plantacji jest żółta plamistość liści. W przypadku zagrożenia fuzariozą kolb (wynika to z monokultury lub uprawy kukurydzy po pszenicy), konieczne mogą być dwa zabiegi, a jeżeli jeden, to też jak najpóźniej można wjechać zwykłym opryskiwaczem. Lepszą ochronę jak w przypadku innych upraw zapewnią oczywiście produkty dwuskładnikowe. Przed wyborem strategii ochrony warto poszukać wyników badań z udziałem kukurydzianych fungicydów – najlepiej badań wykonanych w polskich warunkach.

Marek Kalinowski