Ilość pobranego starteru decyduje o przyszłej wydajności
– Im lepiej rośnie cielę, tym więcej mleka uzyskamy w przyszłości od krowy. Najłatwiej jest zwiększyć przyrosty cieląt przez zwiększenie ilości podawanego mleka lub preparatu, jednak to – ile cielę będzie pobierać mieszanki starterowej ma bardzo duży wpływ na przyszłą wydajność – przekonywał hodowców dr Paweł Górka podczas Ogólnopolskiej Konferencji dla Hodowców Bydła i Producentów Mleka, zorganizowanej przez firmę Blattin.
– Badania potwierdziły, że pobranie paszy stałej w dniu odsadzenia na poziomie 1,5 kg warunkuje wyprodukowanie w pierwszej laktacji o 300 kg mleka więcej. I chociażby z tego powodu warto zwrócić większą uwagę na żywienie cieląt paszami starterowymi, które w okresie odsadzeniowym są głównym źródłem składników pokarmowych.
Dlaczego po odsadzeniu pojawiają się problemy?
Niestety, bardzo często zdarza się, że po odstawieniu od mleka u cieląt zaczynają się problemy zdrowotne. Zwierzęta przestają rosnąć, chudną, sierść staje się nastroszona, zaczyna robić się duży brzuch i powszechne stają się choroby układu oddechowego. Dlaczego tak się dzieje?
– Bo cielę w dniu odsadzenia powinno zjadać 1 kg, a najlepiej 1,5 kg paszy treściwej dziennie. Jeżeli tego nie zjada, to po odsadzeniu pojawiają się problemy. Jeżeli wcześniej podajemy 6–7 litrów mleka lub preparatu dziennie, to w efekcie cielę dostaje 800–900 g suchej masy. Gdy odstawimy mleko, a cielę nie pobiera przynajmniej 1 kg startera, to nie pokrywa swoich potrzeb pokarmowych, a zatem nie może być zdrowe – tłumaczy dr Górka. – I właśnie niedostateczne pobranie paszy starterowej w dniu odsadzenia dotyczy cieląt, które dostają więcej mleka.
Jak przekonywał prelegent, odsadzenie cieląt powinno być procesem stopniowym, a mleko powinno być wycofywane z dawki przez okres minimum 7–10 dni. Proces odsadzenia można rozpocząć gdy cielę pobiera 400–500 g mieszanki treściwej dziennie przez kolejne 3 dni.
Jedna zmiana paszy na tydzień
Warto też wiedzieć, że cielę nie jest w stanie zaakceptować więcej niż jedną zmianę na tydzień.
– Gdy zabieramy mleko, to przez następny tydzień cielę musi pozostać w tym samym miejscu i jeść ten sam starter. Dopiero po tygodniu można zmienić paszę starterową lub przenieść w inne miejsce. Odebranie mleka to dla zwierząt również duży stres. Co się dzieje, gdy raptownie odsadzimy od mleka? Cielę robi się dużo mniej odporne na choroby, szczególnie na choroby układu oddechowego. Gdy po odsadzeniu pojawia się grzybica skóry, to z całą pewnością jest to wynik osłabionej odporności wynikającej ze złego odsadzenia – przekonuje dr Górka.
- Bez stałego dostępu do czystej i świeżej wody cielęta nie będą pobierały startera
Pobranie odpowiedniej ilości paszy treściwej ma również za zadanie przygotowanie układu pokarmowego do trawienia tych pasz. Gdy cielę nie zjada przynajmniej kilograma startera w chwili odsadzenia, to jego żwacz nie jest przygotowany do trawienia pasz i możemy wówczas spodziewać się problemów. Brak okresu przejściowego podczas odsadzania oznacza, że żwacz praktycznie pozbawiony jest brodawek, co oznacza jedno – problemy metaboliczne.
Jak zwiększyć pobrania startera?
Jakie są zatem metody stymulowania pobrania startera w okresie okołoodsadzeniowym?
- Stopniowe zmniejszanie dawki mleka lub pokarmu.
- Zmniejszanie podawania mleka do jednego odpoju na dzień.
- Stopniowe rozcieńczanie pójła wodą (jako najmniej polecana metoda).
– Bardzo ważną kwestią jest również sposób, w jaki podajemy starter. Szczególnie w indywidualnym utrzymywaniu cieląt konieczne jest zachowanie czystości i świeżości paszy. Niezbędnym warunkiem jest też stały dostęp do wody pitnej. Bez wody cielę nie będzie pobierało startera, bo nie da się go strawić – zaleca dr Górka. – Bardzo często zdarza się, że wiadra z mieszanką są za głębokie, co zniechęca zwierzęta do pobierania startera.
- Płytkie i długie korytko zapewnia łatwy dostęp do mieszanki starterowej, a im lepszy dostęp, tym większe jej pobranie i większe przyrosty cieląt.
Na zwiększenie pobrania startera bardzo korzystnie wpływa grupowanie cieląt na około 7 dni przed odsadzeniem. Grupowanie zwierząt po 4–5 sztuk, gotowych do odsadzenia, które otrzymują mleko z otwartego wiadra sprawia, że chodzące za sobą cielęta bardzo szybko uczą się od siebie i jedzą więcej mieszanki .
Beata Dąbrowska
