O
d 01.04.2013 r. testy na występowanie ketozy oferowane są dla hodowców korzystających z oceny użytkowości mlecznej, gdzie na podstawie zawartości ciał ketonowych oraz obniżonego poziomu białka, laktozy i podwyższonego tłuszczu w mleku, oceniane jest ryzyko wystąpienia tej choroby. Poziom tłuszczu w mleku u krów z ketozą jest pozornie wyższy, choć jest on zawyżony tłuszczem uwolnionym z rezerw i zawartością ciał ketonowych.
U krów wysokowydajnych już od 3 tygodnia przed wycieleniem i do 6 tygodnia po wycieleniu występuje ujemny bilans energii, przebiega często bez widocznych objawów klinicznych powodując problemy zdrowotne krów, spadek jakości i ilości mleka oraz kłopoty z ponownym ich zacieleniem.
Obecność ciał ketonowych we krwi zwią§zana jest z faktem, iż krowy, które po porodzie nie mają apetytu, cierpią na niedobór energii. Słabe pobranie paszy może być spowodowane zbyt wysokim otłuszczeniem krowy, źle przeprowadzonym okresem okołoporodowym, a także następstwem chorób metabolicznych. W wyniku tego wykorzystywane są rezerwy tłuszczu z ciała, które wątroba przekształca na źródło energii. Aby mogło to nastąpić wątroba potrzebuje węglowodanów, których zbyt mała ilość sprawia, że tłuszcze uwolnione z rezerw ulegają niecałkowitemu spaleniu do ciał ketonowych uszkadzających wątrobę.
Analiza przyczyn wystąpienia ketozy pozwala wyróżnić:
ketozę pierwotną (2/3 przypadków ketozy) – wywołana błędami żywieniowymi w okresie zasuszenia (przetłuszczenie krowy), w okresie okołoporodowym oraz w czasie rozdajania
ketozę wtórną (1/3 przypadków ketozy) – występuje na skutek zaburzeń zdrowotnych np. przemieszczenia trawieńca, kulawizn, mastitis, zatrzymania łożyska. W wyniku tych schorzeń krowy tracą apetyt, chudną i następuje uruchomienie mechanizmu związanego z ketozą;
ketozę pokarmową (występuje sporadycznie) – jej przyczyną jest skarmianie w dawce pasz ketogennych, zepsutych kiszonek, buraków cukrowych czy pastewnych itp.
Zrozumienie opisanego okresu fizjologicznego pozwala w sposób świadomy zastosować profilaktykę przeciwketozową w postaci preparatów Drench – HP i Glukovigor stosowanych razem w dniu porodu (0,5 kg proszku Drench – HP, 0,35 l Glukovigoru rozprowadzonych w 30 litrach wody o temp. 38 st. C), a następnie przez 5–7 dni sam Glukovigor (po 0,25 l).
Zalety profilaktyki przeciwketozowej w formie 30 l wlewu:
1. Nawadnia zwierzę elektrolitami po porodzie
2. Zapobiega spadkowi wapnia we krwi, reguluje homeostazę wapniową
3. Pobudza funkcjonowanie nerek
4. Aktywuje florę drobnoustrojów przez drożdże
5. Podaje energię natychmiast przyswajalną
6. Wpływa na obniżenie ciał ketonowych (brak objawów acetonemii)
Hodowco – uchroń krowy przed ketozą – zastosuj zalecaną profilaktykę w okresie okołoporodowym. Dzienną dawkę bilansuj w systemie INRA, poprawisz zdrowotność krów – unormujesz rozród, zminimalizujesz ryzyko wystąpienia ketozy – osiągniesz wyższą wydajność.
Mgr inż. Daria Krystyna Sapińska
