Słoma - ważne źródło włókna
Włókno zawarte w słomie spowalnia przechodzenie treści pokarmowej przez żwacz, pozwala na dłuższe zaleganie masy w przedżołądkach oraz stymuluje odruch przeżuwania. Słoma w żwaczu tworzy swoistą poduszkę utrzymującą się w jego górnej części, pozwala mikroorganizmom celulolitycznym na intensywny rozwój. Zadawana krowom słoma stymuluje je również do żucia dawki i produkcji większej ilości śliny (powyżej 60 litrów na dobę). Ślina ma odczyn zasadowy i neutralnie buforuje żwacz nie dopuszczając do jego zakwaszenia, pomimo skarmiania większej ilości pasz treściwych w dawce.
Rodzaje i zalety słomy
Najlepsza słoma pochodzi ze zbóż jarych, ponieważ cechuje się ona wyższą strawnością oraz jest mniej porażona grzybami w porównaniu ze słomą zbóż ozimych. Najwyższą wartością pokarmową charakteryzuje się słoma jęczmienna, która ma działanie lekko zatwardzające. Z tego powodu zalecana jest podczas przejścia z żywienia zimowego na letnie, w którym dominują młode, soczyste zielonki. Jej skarmianie pozwala ograniczyć występowanie biegunek związanych ze zmianą żywienia. Odmienne działanie wykazuje słoma owsiana, dlatego należy jej unikać przy rozpoczynaniu sezonu pastwiskowego. Właściwości zatwardzające posiadają również słomy zbóż ozimych, szczególnie żytnia i pszenna i z tego powodu powinny być stosowane w żywieniu krów utrzymywanych w systemie bezuwięziowym, gdzie zwierzęta są w ciągłym ruchu. Najmniej zdrewniała jest słoma owsiana, która z kolei posiada właściwości rozwalniające i dlatego bardzo dobrze nadaje się do skarmiania w oborach uwięziowych.
Stosując w żywieniu krów mlecznych słomę musimy zadbać o jej odpowiednie przechowywanie. Powinna być składowana w miejscu zadaszonym, wolnym od wilgoci, ponieważ podczas przechowywania wilgotnej i brudnej słomy może nastąpić zakażenie grzybami toksynotwórczymi, wytwarzającymi groźne dla zdrowia zwierząt mikotoksyny
Główną zaletą słomy w żywieniu krów wysokomlecznych jest również to, że nie jest ona nośnikiem dużych ilości łatwo dostępnej energii. Przez to jest niezastąpiona w żywieniu krów w okresie zasuszenia właściwego, czyli do 3 tygodnia przed wycieleniem. Krowy do syta pobierają potrzebną sucha masę z dużym udziałem słomy i jednocześnie zjadają dawkę o ograniczonej podaży energii.
Jak skarmiać słomą?
Pamiętajmy, że gdy podajemy słomę prosto na stół paszowy, krowy zwykle niechętnie ją pobierają, mając pod pyskiem smakowitsze komponenty dawki. W takim przypadku słomę należy podawać rano przed podaniem pasz smakowitszych lub mokrych np. wysłodki buraczane czy młóto browarniane. Zaleca się więc podawanie krowom słomy w postaci sieczki o długości 3–8 cm, ponieważ jest łatwa w mieszaniu i chętniej pobierana przez zwierzęta. Przy podawaniu sieczki w większym stopniu ograniczone są możliwości wybierania paszy i mniejsza ilość słomy pozostaje w niedojadach.
Korzystny wpływ na stabilizację pH żwacza oraz dawkę dobrego włókna dostarczy krowom dodatek 1–1,5 kg słomy. Większe ilości mogą przyczynić się do pogorszenia strawności dawki pokarmowej, a tym samym do obniżenia mleczności.
Beata Dąbrowska
