Unia Europejska potęgą w handlu żywnością
Jak zauważa Phil Hogan, komisarz unijny ds. rolnictwa, w 2018 roku handel produktami rolno-spożywczymi osiągnął wartość 254 miliardów euro: 138 miliardów euro eksportu i 116 miliardów euro importu. Co oznacza wypracowanie dodatniego bilansu handlowego na poziomie 22 mld euro.
– Oznacza to, że po raz kolejny potwierdzamy naszą pozycję największego światowego eksportera i staliśmy się drugim co do wielkości importerem produktów rolno-spożywczych – podkreśla Phil Hogan.
Uważa on, że dla Komisji Europejskiej priorytetem jest rozwój handlu, stąd zawarte niedawno umowy handlowe z krajami Mercosur, Japonią, Singapurem, Meksykiem, Koreą Południową, Wietnamem i Kanadą. Ma to prowadzić do uzyskania nowych rynków zbytu dla unijnej żywności.
– Sukces handlu produktami rolnymi jest wyraźnie powiązany ze Wspólną Polityką Rolną, wspierającą konkurencyjność i innowacje oraz z doskonałą reputacją naszych produktów jako bezpiecznych, produkowanych w sposób zrównoważony, pożywnych i wysokiej jakości – zapewnia komisarz Hogan.
Produkty rolne na 4 miejscu pod względem wartości unijnego eksportu
Według raportu o handlu rolno-spożywczym w 2018 roku, produkty rolne wypracowały 7% całkowitej wartości unijnego eksportu towarów w 2018. Pozwoliło to branży rolno-spożywczej znaleźć się na 4 miejscu za ekspertem: maszyn, innych wyrobów gotowych i chemikaliów
Komisja Europejska podkreśla również, że rolnictwo, przemysł spożywczy i związane z nimi usługi pozwalają na stworzenie w całej Unii aż 44 mln miejsc pracy, co stanowi 7,5% całego zatrudnienia w UE i daje 3,7% łącznej wartości dodanej UE.
Co istotne, znacznie wzrosła wydajność sektora rolnego UE – z 406 mld euro w 2016 roku do 427 mld euro w 2017 r.
TOP 5 krajów, do których UE eksportuje najwięcej żywności
Z raportu Komisji wynika, że w 2018 roku pięciu największych importerów unijnej żywności to:
- Stany Zjednoczone, do których UE wyeksportowała aż 16% swoich produktów rolno-spożywczych o wartości 22,25 mld euro
- Chiny – tu UE wysłała 8,1% swojej żywności o wartości 11,1 mld euro,
- Szwajcaria – 6% wartości całego eksportu UE,
- Rosja – 4,8% wartości całego eksportu UE,
- Japonia – 4,8% wartości całego eksportu UE.
Tylko do tych pięciu państw wysyłanych niemal 40% unijnej żywności.
W ostatnim roku Unia Europejska znacznie zwiększyła wartość eksportu produktów rolno-spożywczych również do: Ukrainy (o 13,8%), Algierio (9,8%) i Japonii (3,5%). Z kolei największy spadek eksportu unijnej żywności odnotowano w przypadku Turcji – spadek aż o 14% (w szczególności żywych zwierząt i pszenicy). W przypadku tego państwa wartość eksportu z UE wróciła do poziomu z 2016 roku.
Jakie produkty rolno-spożywcze z UE najchętniej są kupowane przez państwa trzecie?
O wartości eksportu unijnej żywności w dużym stopniu decyduje alkohol i produkty spożywcze przetworzone. Z raportu wynika bowiem, że do najpopularniejszych produktów ekspertowych należy zaliczyć:
- wina i wermut –wartość eksportu wzrosła o 2,4% w porównaniu do 2017 r.
- alkohole i likiery – wzrost o 5,5%,
- pokarmy dla niemowląt – wzrost o 1,9%,
- różne przetwory spożywcze – spadek o 1,5%,
- czekolada – wzrost o + 2,2%,
- makarony i wyroby cukiernicze – wzrost o + 5,6%.
Natomiast w porównaniu z 2017 r. największy spadek wartości odnotowano w przypadku eksportu wieprzowiny (-6%), pszenicy (-11%) oraz mleka w proszku i serwatki (-11%).
UE importuje głównie owoce tropikalne, kawę i soję
W raportu Komisji wynika, że wartość importu produktów rolno-spożywczych w 2018 roku wyniosła 116 mld euro.
Ze statystyk wynika, że państwa UE importują głównie:
- owoce tropikalne – głownie z USA, Kostaryki, Ekwadoru i Kolumbii;
- kawę – głownie z Brazylii, Wietnamu, Hondurasu, Kolumbii i Indii;
- świeże lub suszone owoce – głownie z Chile, RPA, Turcji, Maroko i Nowej Zelandii;
- paszę dla zwierząt, w tym makuchy i nasiona soi – głownie z Brazylii, Argentyny , Ukrainy, Paragwaju i USA;
- produkty stosowane jako składniki do dalszego przetwarzania, np. olej palmowy – głownie z Indonezji, Malezji, Filipin, Papui Nowej Gwinei i Kolumbii.
W 2018 r. odnotowano najszybszy wzrost importu z USA, co stanowi wzrost o 10%. Pozwoliło to Stanom Zjednoczonym stać się największym dostawcą produktów rolno-spożywczych do państw UE.
Rolnictwo z Ukrainy coraz ważniejszym graczem na rynku rolno-spożywczym
Jak podaje Komisja Europejska w swoim raporcie, w ciągu ostatniej dekady wartość eksport produktów rolno-spożywczych z Ukrainy zwiększył się ponad dwukrotnie!
W tym samym czasie wzrost importu wyniósł około 7%.
Jednak w samym 2018 roku wartość ukraińskiego eksportu rolno-spożywczego wzrosła o 0,4% do 15,9 mld euro. W tym samym czasie import wzrósł o 12%, osiągając 3,8 mld euro, co oznacza, że w 2018 roku Ukraina wypracowała nadwyżkę w handlu rolno-spożywczym w wysokości 12,1 mld euro. To o 10 mld mniej niż bilans całej Unii.
Dla polskiej gospodarki, zwłaszcza rolnictwa, niezwykle istotna jest struktura eksportu ukraińskiej żywności. Z raportu KE wynika, że ponad jedna trzecia ukraińskiego eksportu produktów rolno-spożywczych kierowana jest do UE. Dla porównania na drugim miejscy są Indie z 10% udziałem w eksporcie i Chiny z 6,3% udziału.
Co ważne, w ostatnim roku import ukraińskich produktów do Unii wzrósł o 4,5 %.
Mięso drobiowe, pszenica i tanie warzywa z Ukrainy zalewają Polskę
Komisja Europejska podaje, że tylko trzy grupy produktów stanowią aż o 57% wartości eksportu żywności Ukrainy. Są to:
- olej słonecznikowy (22%),
- kukurydza (19%),
- pszenica (16%).
Znajduje to także potwierdzenie w strukturze importu do UE produktów z Ukrainy. Aż 34% wartości całego importu do Unii ukraiński produktów rolno-spożywczych stanowią zboża, poza pszenicą, która dodatkowo stanowi 4% wartości importu.
Co równie ważne, w ostatnim czasie znacznie wzrósł wzrost import mięsa drobiowego (o 84,5%), świeżych warzyw (aż o 178%) oraz zbóż (wzrost o 27%).
– Wzrost ten wynika głównie ze wzrostu ilości importowanych produktów. Jedynie w przypadku mięsa drobiowego w pewnym stopniu wynikał także ze wzrostu cen jednostkowej. Jednak w przypadku warzyw cena jednostkowa spadła o 66% – można przeczytać w raporcie.
Warto to podkreślić, że pomimo tak drastycznego spadku cen warzyw (o 2/3) Ukraina zdołała zwiększyć wartość eksportu tych produktów niemal 2-krotnie (o 187%)!
Paweł Mikos
