Jakie doniczki na rozsadę wybrać?
Ostatnio dąży się do produkcji rozsady, korzystając z małych ilości podłoża. W tym przypadku pomija się etap pikowania. Jest to możliwe przy punktowym siewie nasion. Ta metoda chroni rośliny przed uszkodzeniem korzeni przy przesadzaniu siewek, a także pozwala uniknąć zahamowania tempa wzrostu w czasie przyjmowania rozsady. Do produkcji wykorzystuje się nietrwałe doniczki jednorazowego użytku, np. torfowe, które sadzimy razem z rośliną na miejsce stałe, oraz doniczki trwałe przeznaczone do wielokrotnego użytku.
W uprawie stosować możemy także wełnę mineralną, choć większość osób kojarzy ją z branżą budowlaną. Wełna nie reaguje chemicznie z pożywkami, co pozwala na precyzyjne dawkowanie substancji pokarmowych. Tworzywo odznacza się wysokimi parametrami przepuszczania powietrza i utrzymywania wilgoci. Coraz częściej stosuje się tzw. wielodoniczki, zwane tacami wielokomórkowymi, ale im mniejsze są pojemniki, tym większe są wymagania stawiane podłożom.
Przy ich wyborze konieczna jest wiedza o uprawianych roślinach oraz umiejętne zastosowanie komponentów podłoża i ich właściwe wymieszanie, by uzyskać podłoże jednorodne, tzn. by miało takie same właściwości w całej masie. Do przygotowania podłoża można wykorzystać takie materiały organiczne, jak torf, węgiel brunatny, trociny, przekompostowana kora, obornik, a także włókno kokosowe. Z mineralnych to: płukany gruboziarnisty piasek, perlit, keramzyt, wermikulit (minerał ilasty w postaci lekkich granulek, wykazujący dużą zdolność zatrzymywania wilgoci, którą systematycznie uwalnia) oraz granulowana wełna mineralna, która zapewnia odpowiednie warunki potrzebne uprawianym roślinom.
r e k l a m a
Jakie podłoże pod rozsadę będzie najlepsze?
Zazwyczaj przygotowuje się podłoża dwu lub trzyskładnikowe. Do najczęściej używanych należą: torf + piasek, torf wysoki + perlit, torf + węgiel brunatny + piasek, torf + węgiel + kora. Jak widać, dominującą rolę w podłożach odgrywa torf. Zaletą tego składnika jest mała masa objętościowa, a jest to cecha sprzyjająca wzrostowi roślin. W lekkim, pulchnym podłożu kiełkowanie, wschody i wzrost rozsady przebiegają szybciej niż w podłożu z ziemi ogrodniczej, nawet o dużej zawartości próchnicy. Dodatkowym atutem torfu jest wysoka pojemność wodna – przy pełnym nawilżeniu woda zajmuje tam połowę przestworów, pozostałą część powietrze, co stwarza roślinom korzystne warunki powietrzno-wodne, przy czym częstotliwość nawadniania może być mniejsza. Torf przeznaczony na podłoża do uprawy rozsady wymaga odkwaszenia, czyli doprowadzenia do pH 5,5–6,0, które uzyskamy, stosując kredę w proporcji 8–10 kg kredy/m³ torfu.
Wielu ogrodników decyduje się jednak na zakup gotowych substratów wytwarzanych w zakładach wydobycia i przeróbki torfu. W zależności od przeznaczenia różnią się one między sobą rodzajem torfu, stopniem rozdrobnienia, zawartością składników odżywczych, stopniem zakwaszenia oraz komponentami, jak glinka, perlit, włókno kokosowe, piasek w proporcjach wymaganych odnośnie do stosunków wodno-powietrznych.
Podobne właściwości do torfu wykazuje substrat z włókien drzewnych. Podłoże z włókien jest lekkie, luźne, a dzięki dużej porowatości i dobrej cyrkulacji powietrza ogranicza występowanie chorób odglebowych. Wadą jest jednak mała pojemność wodna, a co za tym idzie – konieczność częstego podlewania. Tę pojemność można zwiększyć mocniejszym ubiciem podczas sadzenia lub zmieszanie z komponentem o dużej ilości drobnych części, np. drobnym torfem, kompostem czy gliną. Dodatek wymienionych komponentów ograniczy również skutki osiadania. Przed zastosowaniem zalecane jest dobre nawodnienie i mocne ugniatanie w wielodoniczkach.
Czy warto wybrać inne typy podłoża pod rozsadę?
Coraz większym zainteresowaniem cieszą się jako podłoże włókno i pył kokosowy. W sprzedaży są dostępne substraty na bazie włókna luzem lub w postaci brykietów. Podłoże kokosowe ma dużą pojemność wodną i dużą porowatość, co korzystnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego. Bardzo dobre efekty daje mieszanka podłoża kokosowego z torfem w stosunku 1 : 2. Rozsada w nim produkowana bardzo dobrze się ukorzenia, wykształcając zdrowy i silny system korzeniowy.
r e k l a m a
Jak przygotować własną ziemię ogrodniczą?
Nadal najczęściej używanym podłożem do produkcji rozsad jest ziemia ogrodnicza. Przygotowanie tego podłoża polega na przekompostowaniu gliniasto-piaszczystej ziemi z pola z obornikiem. Najlepsza jest darń traw z koniczyną, którą układa się warstwami, przekładając obornikiem: na 2–3 objętości ziemi dajemy 1–2 części obornika, przy czym grubość warstwy powinna wynosić około 30 cm. Pryzmy najlepiej układać późną wiosną, w okresie wegetacyjnym 2–3-krotnie przerobić, a gotowa jest do wykorzystania na początku kolejnego sezonu. Do tak przygotowanej ziemi dodaje się torf i piasek w proporcjach 2 : 1 : 1, gdy przeznaczamy podłoże do wysiewu nasion, a 7 : 4 : 1 do pikowania. Na 1 m³ ziemi należy zastosować 2 kg kredy. Takie podłoże nadaje się do uprawy większości roślin warzywnych. Jest uważane za uniwersalne.
- Odpowiedni dobór podłoża i zastosowanych naczyń dla rozsad decyduje o ładnie wyrośniętym systemie
fot. Małgorzata Wyrzykowska
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 6/2023 na str. 61. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
