Wirus afrykańskiego pomoru świń poza kontrolą

Rumunia potwierdziła ognisko afrykańskiego pomoru świń w jednym z największych kompleksów produkcji trzody chlewnej, gdzie trzeba było wybić 140 tys. świń. Liczba ognisk ASF sięgnęła tam już 725. Mimo bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się choroby na terenie całego kraju Unia Europejska odrzuciła wniosek Rumunii o udzielenie pomocy finansowej w celu zrekompensowania szkód poniesionych przez rolników. Co więcej, istnieje podejrzenie, że wirus mógł trafić do chlewni z wodą pitną z Dunaju, a prywatni właściciele świń podobno sprzedają martwe zwierzęta, co oznacza, że kraj ten nie panuje nad epidemią.

Od początku sierpnia wirus ASF rozprzestrzenia się także w Chinach, gdzie odnotowano cztery ogniska. Ostatnie z nich wykryte w mieście Wenzhou w prowincji Zhejiang na wschodzie kraju znajduje się 2,1 tys. kilometrów od pierwszego zlokalizowanego w Shenyangu. W Wenzhou 17 sierpnia zachorowało 430 świń, z czego 340 w wyniku zakażenia padło. Zhejiang jest czwartą chińską prowincją, w której wykryto afrykański pomór świń. Poprzednie trzecie ognisko wystąpiło w odległości 1200 km w mieście Lianyungang w prowincji Jiangsu położonej na północnym wschodzie kraju. Choroba wystąpiła również w prowincji Henan w środkowych Chinach. Wybito już ponad 24 tys. świń.

W Chinach pogłowie świń liczy ponad 500 milionów sztuk. Szacunkowo jest to ponad połowa światowej produkcji trzody chlewnej. Duże odległości dzielące wykryte dotychczas ogniska budzą obawy, że mogą już być zarażone inne fermy. W ciągu trzech dni cena żywca spadła w Chinach o 7,5% w stosunku do poprzedniego roku. Rolnicy zaczęli masowo sprzedawać świnie obawiając się, że afrykański pomór świń dotknie ich stada, a ceny będą nadal spadać. Tym bardziej że wszystko wskazuje na to, iż ASF pojawił się w Chinach przynajmniej kilka miesięcy wcześniej.

Chociaż pierwsze ognisko zostało oficjalnie potwierdzone 3 sierpnia w okręgu Hunnan w mieście Shenyang w prowincji Liaoning, to dochodzenie chińskich służb weterynaryjnych wykazało, że właściciel tego gospodarstwa kupił 45 świń z innego stada z tego samego miasta, do którego po raz ostatni świnie przyjechały 24 marca 2018 roku. Zakupiono wówczas 100 prosiąt z miasta Jilin (na północ od Shenyang), w prowincji Jilin.

W kwietniu niektóre świnie na fermie zaczęły chorować, a następnie padły. Właściciel nie zgłosił tego faktu służbom weterynaryjnym, a zamiast tego pozostałe żywe zwierzęta sprzedał innym rolnikom, w tym do stada, gdzie wybuchło pierwsze ognisko. W próbkach kału pobranych z fermy źródłowej potwierdzono obecność wirusa ASF. Chińskie służby weterynaryjne twierdzą, że wszystkie świnie sprzedane z tego gospodarstwa zostały już zlokalizowane i wybite.

Wygląda więc na to, że ASF jest w Chinach od wiosny i szerzy się poza wszelką kontrolą, a rozwój sytuacji w związku z rozprzestrzenianiem się choroby może być nieprzewidywalny, gdyż trudno jest zapanować nad nią w strukturze produkcji świń, jaka funkcjonuje w Chinach. Duże odległości pomiędzy ogniskami mogą świadczyć, że wirus jest już także w innych chlewniach, a urzędnicy prawdopodobnie będą dowiadywać się o tym z opóźnieniem. Dwanaście chińskich prowincji uznano za zagrożone ASF (w tym wszystkie graniczące z Rosją lub państwami poradzieckimi): Pekin, Hebei, Tianjin, Mongolię Wewnętrzną, Liaoning, Jilin, Heilongjiang, Gansu, Xinjiang, Henan, Jiangsu.

Władze chińskie przeprowadzają obecnie ogólnokrajowe kontrole indywidualnych gospodarstw rolnych i zaoferowały rolnikom rekompensaty za wszelkie straty w trzodzie chlewnej.

Prowadzone przez chińskie władze dochodzenie nie ustaliło jak dotąd źródła odnotowanych w sierpniu ognisk. Nie wiadomo też, jak bardzo afrykański pomór świń rozprzestrzenił się w Chinach, ale nie można wykluczyć możliwości zarażenia kolejnych gospodarstw. Główny lekarz weterynarii Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) Juan Lubroth twierdzi, że choroba rozprzestrzeniła się do oddalonych od siebie regionów Chin prawdopodobnie poprzez transport produktów wieprzowych, a nie żywych zwierząt. Wirus ASF jest bowiem w stanie przetrwać przez długi czas w bardzo wysokiej i bardzo niskiej temperaturze, a nawet w suszonym lub peklowanym mięsie.

Potrzeba dalszych badań, by wyjaśnić, jak wirus znalazł się w Chinach, jednak szczep wirusa wykryty w Chinach jest podobny do tego, jaki zaatakował we wschodniej Rosji w 2017 roku. Agencja Xinhua podała, że wyniki sekwencjonowania genów pokazały, że szczep wywołujący afrykański pomór świń był genetycznie typem II, a niektóre z sekwencji genów były identyczne z odpowiednimi sekwencjami szczepu z Gruzji z roku 2007 i szczepu w Irkucku w Rosji w 2017 roku.

FAO ostrzega, że ASF może się w każdej chwili rozprzestrzenić na kraje sąsiadujące z Chinami. Duże odległości między ogniskami wykrytymi w tym kraju dają podstawy do przypuszczeń, że choroba może przekroczyć granice krajów Azji Południowo-Wschodniej lub Półwyspu Koreańskiego, gdzie handel produktami wieprzowymi i ich konsumpcja również jest na wysokim poziomie.


Fot. Archiwum

Władze Korei Południowej już poinformowały o wykryciu wirusa afrykańskiego pomoru świń w produktach spożywczych przywiezionych do tego kraju na pokładzie samolotu przez turystę wracającego z Shenyangu na północnym wschodzie Chin. W związku z szerokim przepływem towarów i osób, istnieje ryzyko, że wirus przedostanie się do Korei Południowej. Po wykryciu ognisk ASF w Chinach, także władze Japonii zaostrzyły kontrole podróżnych przybywających z regionów dotkniętych chorobą i wstrzymały import mięsa wieprzowego z Chin.