Prawo spółdzielcze
,,Prawo spółdzielcze” jest podstawowym aktem prawnym określającym ramy, w których spółdzielnia winna się poruszać i jej uprawnienia, obowiązki i odpowiedzialność, jak i zatwierdzony statut i organy spółdzielni ich regulaminy.
W statucie spółdzielni winien być umocowany jej członek z prawem i obowiązkami oraz jego odpowiedzialnością w stosunku do spółdzielni.
,,Prawo spółdzielcze” w dziale VIII określa LUSTRACJĘ:
- Każda spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie pozostawania w stanie likwidacji corocznie, poddać się lustracyjnemu badaniu legalności, gospodarności i rzetelności całości jej działania.
- Lustracja obejmuje okres od poprzedniej lustracji.
- Spółdzielnia może wystąpić w każdym czasie o przeprowadzenie lustracji całości lub części jej działalności albo tylko określonych zagadnień. Lustracja może być przeprowadzona na żądanie walnego zgromadzenia, rady lub 1/5 członków spółdzielni.
Celem lustracji jest:
r e k l a m a
- sprawdzenie przestrzegania przez spółdzielnię przepisów prawa i postanowień statutu
- zbadanie przestrzegania przez spółdzielnię prowadzenia przez nią działalności w interesie ogółu członków
- kontrola gospodarności, celowości i rzetelności realizacji przez spółdzielnię jej celów ekonomicznych, socjalnych oraz kulturalnych
- wskazanie członkom na nieprawidłowości w działalności organów spółdzielni
- udzielenie organizacyjnej i instruktażowej pomocy w usuwaniu stwierdzonych nieprawidłowości oraz w usprawnieniu działalności spółdzielni.
Lustrację przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spółdzielnie niezrzeszone zlecają odpłatnie przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej. Lustratora wyznacza związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona lub Krajowa Rada Spółdzielcza. Obowiązki lustratora może pełnić osoba, która uzyskała uprawnienia lustracyjne wydane przez Krajową Radę Spółdzielczą. Kryteria kwalifikacyjne lustratorów oraz tryb przeprowadzania lustracji określa Krajowa Rada Spółdzielcza.
Jeżeli działalność lustratora jest niezgodna z prawem, a także jeżeli lustrator nie zachowuje w tajemnicy wiadomości o działalności spółdzielni uzyskanych przy lustracji, Krajowa Rada Spółdzielcza z własnej inicjatywy lub na wniosek związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona może go pozbawić uprawnień lustratora. Zachowanie tajemnicy nie obowiązuje wobec organów lustrowanej spółdzielni, związku rewizyjnego, który lustratora wyznaczył, Krajowej Rady Spółdzielczej oraz organów wymiaru sprawiedliwości.
Uchwała Krajowej Rady Spółdzielczej w sprawie pozbawienia uprawnień lustratora jest ostateczną decyzją w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, który stosuje się odpowiednio.
Obowiązki i uprawnienia lustratora
- 1. Lustrator obowiązany jest zawiadomić radę i zarząd o rozpoczęciu lustracji. Członkowie rady uprawnieni są do uczestniczenia w lustracji
- 2. Lustrator uprawniony jest do przeglądania ksiąg i wszelkich dokumentów w lustrowanej spółdzielni oraz do sprawdzania jej stanu majątkowego, a organy spółdzielni i jej pracownicy obowiązani są do udzielenia mu wyjaśnień i wszelkiej pomocy.
Z czynności lustracyjnych lustrator sporządza protokół, który składa radzie i zarządowi spółdzielni.
Protokół sporządzony przez lustratora ma moc dokumentu urzędowego. Na podstawie protokołu z lustracji przeprowadzający ją związek rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza opracowuje wnioski polustracyjne oraz przekazuje je zarządowi i radzie.
Zarząd obowiązany jest corocznie przekazać podmiotowi przeprowadzającemu lustrację i walnemu zgromadzeniu informację o realizacji wniosków polustracyjnych.
Zarząd obowiązany jest na żądanie członka spółdzielni udostępnić mu do wglądu protokół lustracji oraz wnioski polustracyjne i informacje o ich realizacji.
Wnioski z przeprowadzonej lustracji powinny być przedstawione przez radę nadzorczą najbliższemu walnemu zgromadzeniu. Lustracja w spółdzielniach jest bezwzględnie potrzebna i niezbędna.
Spółdzielnie, które unikały lustracji, wypisywały się ze związku, lub przeprowadzały lustracje nieprofesjonalnie, przez inne związki albo już nie istnieją lub są w likwidacji.
KZSM – Zw. Rew. w Warszawie prowadzi poza lustracją, szkolenia RN i zarządów w zagadnieniach prawnych uprawnień obowiązków i odpowiedzialności, jak i weryfikacje rocznych sprawozdań finansowych.
Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich
– Związek Rewizyjny w Warszawie
– Związek Rewizyjny w Warszawie
