Tłusta znaczy chora
Syndrom tłustej krowy zwany inaczej zespołem stłuszczonej wątroby jest schorzeniem metabolicznym związanym z nieprawidłowymi przemianami energetycznymi w okresie okołoporodowym. Występuje najczęściej u krów o wysokiej produkcji i dotyczy sztuk nadmiernie otłuszczonych w wyniku złego żywienia w okresie zasuszenia oraz w ostatnich 1–2 miesiącach poprzedniej laktacji.
Zespół stłuszczonej wątroby występuje u krów przed porodem, w ostatnich 10–14 dniach lub w pierwszych 2 tygodniach laktacji. Najczęściej chorują krowy w okresie do 24 godzin po porodzie. Jakie objawy świadczą o tym, że dana sztuka ma stłuszczoną wątrobę? Do najważniejszych należą:
r e k l a m a
- utrata apetytu; początkowo krowa odmawia pobierania pasz treściwych, później także pasz objętościowych,
- zmniejsza się aktywność ruchowa, zwierzę często się pokłada,
- zmniejsza się motoryka żwacza,
- krowa rzadziej oddaje gęsty, śluzowaty kał,
- w mleku i moczu występują ciała ketonowe,
- spada masa ciała i wydajność mleka.
W ostrych stanach często występuje śpiączka, drgawki mięśniowe, przyspieszenie tętna i oddechu, wzrost temperatury ciała, sinienie śluzówek i żółtaczka.
W ostatnich 2 tygodniach przed porodem w organizmie krowy zachodzą znaczące zmiany hormonalne i zmniejsza się w tym okresie pobranie paszy. To prowadzi do uruchomienia tłuszczu zapasowego po to, aby z kwasów tłuszczowych wytworzyć glukozę. Bo mobilizacja tłuszczu zapasowego jest reakcją organizmu na zbyt niskie stężenie glukozy we krwi krowy.
r e k l a m a
Im mniejsze jest pobranie paszy oraz im większe są zapasy tkanki tłuszczowej, tym gwałtowniejsze jest uruchamianie tkanki zapasowej.
Zbyt raptowna mobilizacja tkanki tłuszczowej powoduje nadmierne zwiększenie wolnych kwasów tłuszczowych we krwi, co w efekcie prowadzi do odkładania się tłuszczu w wątrobie, jej tłuszczowego zwyrodnienia i w końcu uszkodzenia. Stłuszczona wątroba ma zmiany histopatologiczne, które upośledzają jej funkcje metaboliczne.
Ponieważ rozpoznanie schorzenia jest trudne (konieczna jest biopsja wątroby), a leczenie mało skuteczne, dlatego tak ogromną rolę odgrywa profilaktyka. A zapobieganie polega na przestrzeganiu tych samych zasad, jakie obowiązują przy ketozie.
Beata Dąbrowska
