Trzymanie cieląt w parach - czy warto?
Amerykańskie badania pokazują, że cielęta w grupach liczących od dwóch do ośmiu osobników jedzą więcej lub tyle samo, ale nigdy mniej, w porównaniu z cielętami trzymanymi indywidualnie. Ponadto, cielęta wykazywały średnio o 113 g większe dzienne przyrosty masy ciała w okresie karmienia i o 2,27 do 4 kg więcej przy odsadzeniu. Ponadto cielaki utrzymywane w parach lub grupowo, wykazywały większą odpornośc na stres w okresie odsadzania.
W utrzymywaniu cieląt w parach rolnicy widzą również obawy, takie jak wytworzenie niepożądanych zachowań oraz szybsze rozprzestrzenianie się chorób.
Jennifer van Os z University of Wisconsin-Madison podsumowała najważniejsze wskazówki dotyczące odchowu cieląt w parach lub małych grupach. Wszystkie zalecenia jakie kieruje w publikacji do rolników oparte są na wynikach badań naukowych.
r e k l a m a
Utrzymywanie cieląt w grupach - jakich zasad należy przestrzegać?
Zanim rolnik zdecyduje się na trzymanie cieląt w parach lub grupach, powinien dokładnie sprawdzić stan zdrowia swoich cieląt i przestrzegać praktyk dobrego odchowu. Na co zwrócić uwagę?:
- Siara: Cielęta powinny spożyć co najmniej 4 litry siary w ciągu dwóch godzin po urodzeniu. W ten sposób pobiorą odpowiednią ilość matczynych przeciwciał. Badanie krwi refraktometrem może być użyte do sprawdzenia, czy cielę posiada wystarczającą ilość immunoglobulin. W tym celu należy przebadać co najmniej dwanaście cieląt, w czasie od 24 do 48 godzin po podaniu siary (maksymalnie do 7. dnia życia). Warunkiem przejścia na chów w parach bądź grupowy jest ich klasyfikacja: mniej niż 10% cieląt powinno należeć do kategorii „ubogich” w przeciwciała (surowica Brixa < 8,1%). Ilość cieląt w kategorii „doskonałe” pod względem zawartości przeciwciał (surowica Brix > 9,4%) powinien przekraczać 40% stada.
- Bioasekuracja: nawet gdy cielęta pozostają ze sobą w pełnym kontakcie, odpowiednia bioasekuracja ogranicza wprowadzanie chorób do cielętnika. Personel obory i goście powinni przechodzić od najmłodszych do najstarszych zwierząt. Płyny wydostające się z kojców dla cieląt nie powinny przedostawać się w obszary ruchu. Osoby pracujące przy cielętach powinny nosić czystą odzież i jednorazowe rękawiczki.
r e k l a m a
- Ściółka: Początkowo boks dla każdego cielęcia należy wyścielić 30 cm ściółką ze słomy. Tworzy ona barierę między cielęciem a płynami zawierającymi patogeny. Dodatkowo, właściwy drenaż pod każdym rodzajem legowiska ma kluczowe znaczenie, dla jego czystości. Aby zapewnić suchą, czystą powierzchnię, należy jednorazowo dodawać co najmniej 1 do 1,5 kg świeżej ściółki codziennie lub co drugi dzień.
- Higiena: Dobra higiena zapewnia brak bakterii, wirusów i innych patogenów. Oczywiście nie jesteśmy w stanie ich wyeliminować do zera, ale właściwa higiena znacznie ograniczy ich namnażanie. Do właściwej higieny należy zaliczyć: gruntowne czyszczenie i dezynfekcja poideł dla cieląt i każdorazowe czyszczenie kojców przed wprowadzeniem do nich nowych cieląt. Do czyszczenia zaleca się niskociśnieniową myjkę ze środkiem czyszczącym w formie piany lub wąż wodny i szczotkę do szorowania. Ważne, aby boks po sprzątaniu i dezynfekcji pozostawał pusty przez co najmniej tydzień. Pomoże to skutecznie pozbyć się chorób zakaźnych.
Zobacz także
![Niesamowite! Krowa urodziła piękne trojaczki w gospodarstwie SK w Pępowie [ZDJĘCIA]](/media/cache/85/71/8571fd52f4d8b1f934c67d8942933533.webp)
Czy wielkość grupy cieląt ma znaczenie?
Można doskonale zarządzać nawet dużymi grupami cieląt, jednak ryzyko wystąpienia chorób zakaźnych wzrasta wraz z wielkością grupy. Na przykład grupy liczące od sześciu do ośmiu cieląt rzadziej zapadały na choroby układu oddechowego i biegunki niż cielęta w grupach liczących od 15 cieląt wzwyż. W przypadku automatycznych systemów żywienia, eksperci zalecają nie więcej niż 15 do 20 cieląt na strzyk. Nieparzysta liczba cieląt nie stanowi problemu.
W jakim wieku najlepiej zacząć grupować cielęta?
Zalecenia ekspertów wahają się w tej kwestii. Niektórzy zalecają zacząć grupować cielęta w ciągu pierwszych 3 do 14 dni życia, inni zalecają grupowanie do około 21 dnia życia. Również praktyka w USA jest inna: niektóre gospodarstwa łączą cielęta parami lub grupami w już dniu narodzin. Inni trzymają je indywidualnie przez kilka pierwszych dni lub tygodni.
Wiele przemawia za tym, aby łączyć je w ciągu pierwszych dwóch tygodni życia: w badaniach cielęta trzymane w grupach liczących od dwóch do sześciu zwierząt w wieku od zera do dziesięciu dni lepiej pobierały paszę stałą i /lub osiągały lepsze wyniki wzrostu niż w przypadku trzymania ich osobno.
Ten produkt może Ciebie zainteresować
Tygodnik Poradnik Rolniczy – dwuletnia prenumerata
Czy można łączyć w pary cielęta w różnym wieku?
Najlepiej, aby różnica wieku między cielakami wynosiła nie więcej niż siedem dni. Minimalizuje to zagrożenia dla zdrowia i konkurencję o żywność. Jeśli tygodniowo rodzi się tylko jedno lub dwa cielęta, bardziej odpowiednie może być łączenie je pary.
Jak w parach, to tylko w stabilnych grupach. Dlaczego?
Dynamiczny chów grupowy, w którym nowe cielęta przybywają do grupy, a inne odchodzą, nie jest zalecany. Sprzyja to występowaniu chorób i niższym dziennym przyrostom masy ciała. Z drugiej strony stabilne grupy zmniejszają stres socjalny.
W jaki sposób żywić cielęta utrzymywane w parach?
Kiedy cielęta rozpoczynają posiłek od mleka lub preparatu mlekozastępczego, strawiona laktoza w jelicie cienkim stymuluje ich odruch ssania. Potrzeba ssania utrzymuje się po nim przez co najmniej 20 minut. Z reguły jednak cielęta opróżniają wiadro w ciągu kilku minut. Następnie zaczynają ssać przedmioty w kojcu lub części ciała innych cieląt. Ma to za zadanie promować trawienie i sytość poprzez stymulację uwalniania hormonów trawiennych i enzymów. Karmienie większymi ilościami mleka (10 do 12l/dzień) może ograniczyć wzajemne obsysanie.
Ważną rolę odgrywa również długość posiłków. Oprócz większej ilości picia, przydatne są również smoczki o wolnym przepływie. Butelki lub wiaderka ze smoczkami nie powinny być wyjmowane bezpośrednio po posiłku, aby cielęta miały jeszcze czas na zaspokojenie instynktu ssania.
Cielęta wolą jeść i pić jednocześnie. Oznacza to, że dla dwóch cieląt powinny być dostępne dwa wiaderka ze smoczkami i dwa miejsca do karmienia. Można je umieścić na przeciwległych końcach boksu. Ponadto wolno smoczki z wolnym przepływem zmniejszają konkurencję.
oprac. M. Czubak
Fot. Pixabay
