ABC nawożenia użytków zielonych
Uprawa
nawożenie
Data publikacji 18.03.2020r.
W nawożeniu użytków zielonych, zwłaszcza azotem, znaczenie ma forma nawozów stosowanych w poszczególnych okresach. Wynika to z oczekiwanej szybkości działania azotu, ale też z warunków termicznych i wilgotnościowych w poszczególnych okresach wegetacji. Ważny dla produktywności traw jest podział tych dawek pod każdy pokos łąk lub wypas pastwisk.
Czytasz 2 z 3 darmowych artykułów
Wszystkie przeczytasz dzięki prenumeracie lub kupując dostęp.
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są maksymalne ilości azotu działającego dla upraw w plonie głównym?
- W ilu dawkach należy zastosować cały azot w łąkach trzykośnych?
- Kiedy stosować fosfor i potas w użytkach zielonych?
r e k l a m a
Przy zakładanych wysokich plonach suchej masy z użytków zielonych roczna dawka azotu na glebach mineralnych średnich na łąki trzykośne powinna wynosić ok. 180 kg N/ha, a na pastwiskach ok. 200 kg N/ha. Na glebach organicznych, na silnie mineralizujących się glebach torfowo-murszowych średnio zmurszałych, roczne nawożenie azotowe łąk trzykośnych powinno wynosić ok. 60 kg N/ha, a pastwisk ok. 100 kg N/ha.
Należy nawozić rośliny azotem w dowolnych terminach
Azot działający to nie to samo co dawka azotu i przypominam, że obowiązuje nowe prawo: „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Dokument jest dostępny w internecie i warto mieć go zawsze pod ręką.
Rolnik musi nawozić rośliny azotem w dozwolonych terminach (wyjątkowo w tym roku azot stosować można od 15 lutego) i dawkach uwzględniających wszystkie źródła azotu i równoważniki azotu. Maksymalne ilości azotu działającego ze wszystkich źródeł, dla upraw w plonie głównym (N w kg/ha) dla plonów uzyskiwanych w warunkach uregulowanego odczynu gleby, zbilansowanego nawożenia azotem, fosforem i potasem (NPK) i stosowania integrowanej ochrony roślin, gdzie dla łąki 4-kośnej, to maksimum wynosi 220 kg N/ha, a dla traw w uprawie polowej 300 kg N/ha.
- W bilansie nawożenia azotem trzeba uwzględnić udział roślin bobowatych w poroście. Każdy procent ich udziału daje w nawożeniu oszczędność ok. 4 kg czystego składnika azotu na 1 ha rocznie
Na łąkach trzykośnych cały azot stosuje się w trzech dawkach
r e k l a m a
Jeżeli natomiast nawozimy założony właśnie użytek zielony, to dawka azotu pod drugi i kolejne pokosy powinna być o 30% wyższa. Na łąkach trzykośnych cały azot stosujemy w trzech dawkach z podziałem: 50% pod pierwszy pokos, 30% pod drugi pokos i 20% pod trzeci pokos. Na łąkach dwukośnych cały azot dzielimy na dwie porcje w proporcjach: 60% pod pierwszy pokos i 40% pod drugi pokos.
Tutaj potrzebna jest mała dygresja do tych zaleceń. Pamiętajmy – optymalne dawki nawozów można ustalić tylko w oparciu o analizę chemiczną gleby i jej zasobność. Takie analizy wskazane są także na użytkach zielonych.
Na pastwiskach dawka azotu powinna być zastosowana w formie szybko działającej
Azot na pastwiska zaleca się stosować w bilansie całorocznym w dawkach o ok. 30% wyższych niż na łąkach. W dobrych dla odrostu warunkach wilgotnościowych jednorazowa dawka wczesnowiosenna nie powinna przekraczać 50–60 kg N/ha. Po pierwszym wypasie stosujemy dawkę 40–50 kg N/ha, a po każdym następnym (z wyjątkiem ostatniego) stosujemy po 30 kg N/ha.
Obok dawek azotu i jego podziału na porcje niezwykle ważna jest forma nawozów azotowych. Na łąkach wczesnowiosenna dawka azotu powinna być zastosowana w formie szybko działającej, czyli saletrzanej (typowe nawozy saletrzane lub uniwersalne, w tym przypadku saletra amonowa).
Pod kolejne pokosy na łąkach ekonomiczne jest stosowanie mocznika. W przypadku pastwisk wczesnowiosenna dawka azotu również powinna być zastosowana w formie szybko działającej (saletry), druga dawka po pierwszym wypasie w formie mocznika, a kolejne w formie saletry lub mocznika (zależnie od spodziewanej pogody).
Należy stosować potas w trzech równych dawkach
Ten produkt może Ciebie zainteresować
Pakiet: Rozród bydła + Użytki zielone
Fosfor i potas na użytkach zielonych powinniśmy stosować jesienią i wiosną. Fosfor na łąkach zaleca się stosować wiosną od 1/2 do 3/4 całorocznej dawki, a jesienią od 1/4 do 1/2 dawki. Na pastwiskach natomiast wskazane jest stosowanie wczesną wiosną 1/2 dawki fosforu, potem po trzecim wypasie kolejnej porcji w ilości 1/4 dawki i 1/4 dawki jesienią.
Dawka potasu na użytki zielone musi być podzielona jeżeli całoroczna ilość K2O przekracza 80 kg. Generalnie na użytkach zielonych nie można stosować w jednej dawce więcej niż 60 kg K2O/ha. Jeżeli np. dawka całoroczna wynosi właśnie 80 kg K2O/ha, to na łąkach i pastwiskach 40 kg K2O/ha powinniśmy zastosować wczesną wiosną i 40 kg K2O/ha po pierwszym pokosie (lub po drugim wypasie na pastwiskach). Lepiej jest jednak stosować potas w trzech równych dawkach (po 1/3 całorocznej dawki w terminach: wczesną wiosną, po pierwszym pokosie lub po drugim wypasie i jesienią razem z fosforem).
Duże znaczenie ma nawożenie użytków zielonych wapniem i magnezem
Siarka z magnezem są bardzo ważnymi makroelementami i muszą być uwzględnione w nawożeniu użytków zielonych. Zwłaszcza przy dużych dawkach azotu niezbędne jest nawożenie siarką, bo jest ona pobierana przez rośliny w dużych ilościach, a ponadto wywiera olbrzymi wpływ na efektywność azotu. Przyjmuje się, że dawka siarki powinna stanowić do 1/4 dawki azotu. A zatem, przy rocznej dawce 200 kg N powinniśmy stosować nawet 50 kg S.
Duże znaczenie ma też nawożenie użytków zielonych wapniem oraz magnezem (zwłaszcza na glebach organicznych). Rocznie powinno się stosować na glebach organicznych ok. 100–150 kg MgO/ha, a na glebach mineralnych 50–100 kg/ha MgO. Zapotrzebowanie na siarkę i magnez można pokryć nawozami w postaci siarczanu magnezu i kizerytu. Na glebach mineralnych magnez i wapń można dostarczyć roślinom w postaci wapna magnezowego lub mączki dolomitowej, a sam wapń najlepiej uzupełnić na użytkach zielonych nawozami wapniowymi na bazie kredy. Znaczenie dla plonowania użytków zielonych ma także sód.
Roślinność użytków zielonych wrażliwa jest na niedobory mikroelementów. Te występują najczęściej na glebach organicznych i warto rozważyć ich dokarmianie dolistne przede wszystkim takimi mikroelementami jak: miedź, cynk, bor, mangan, molibden.
Marek Kalinowski
Zdjęcie główne: Pixabay
