Jak nawozić użytki zielone jesienią?

Obornik stosowany na użytki zielone korzystnie wpływa na poprawę składu botanicznego runi i poprawia wartość pokarmową paszy. Jako nawóz o wielostronnych właściwościach wpływa na zwiększenie masy korzeniowej roślin. Po zastosowaniu obornika poprawiają się właściwości fizykochemiczne i biologiczne gleb, gleba  staje się cieplejsza zwiększa się aktywność życia biologicznego gleby. 

Fosfor i potas z obornika są tak samo dostępne dla roślin jak z nawozów mineralnych, zatem całkowita zawartość składnika odpowiada jednocześnie takiej samej ilości składnika działającego. W pierwszym roku dostępne jest dla roślin 40% wniesionego do gleby z obornikiem fosforu i 70% potasu, a w drugim roku odpowiednio 30% fosforu i 20% potasu. Reszta wniesionego z obornikiem fosforu i potasu dostępna jest w trzecim i czwartym roku.

Trzeba pamiętać, że tylko 30–40% azotu z obornika jest w formie łatwo przyswajalnej dla roślin. Nie jest to jednak wada, lecz zaleta obornika, którego działanie następcze na plony roślin trwa 3–4 lata. Zaletą obornika jest też zawartość w nim szeregu mikroelementów.

O wapnowaniu użytków zielonych wielu rolników zapomina, a badania wskazują, że połowa areału użytków zielonych w Polsce ma pH poniżej 5,5%. To wartość mniejsza od optymalnej. Konieczność wapnowania użytków zielonych wynika z tego, że każdego roku na łące użytkowanej kośnie uwalniana jest w różnych przemianach kwasowość, na której zobojętnienie potrzeba ok. 380 kg wapna węglanowego/ha rocznie.

Na pastwiskach spasanych krowami i nawożonych np. siarczanem amonu na zobojętnienie kwasowości potrzeba aż 1670 kg wapna węglanowego/ha rocznie. Średnio w kraju użytki zielone powinny być wapnowane raz na 4–6 lat dawką 1–1,5 t/ha w przeliczeniu na CaO. Na kwaśnych glebach łąkowych korzystniej jest zastosować wapno częściej i w mniejszych dawkach (np. węglanem wapnia, co 3 lata w ilości 0,5–0,8 t/ha).

Jesień warto zarezerwować na nawożenie obornikiem, regulację odczynu pH gleby, ale przede wszystkim na rozplanowanie strategii nawożenia fosforem i potasem jesienią i przez cały przyszły sezon. Na użytkach zielonych wskazane jest stosowanie fosforu jesienią i wiosną. Na łąkach zaleca się stosować jesienią od 1/4 do 1/2 całorocznej dawki fosforu (reszta na łąkach wczesną wiosną, a na pastwiskach wczesną wiosną i po trzecim wypasie). Poziom nawożenia fosforem zależy od rodzaju gleby i jej zasobności i w zaleceniach można spotkać dość znaczne rozpiętości. Generalnie, w większości polskich gleb widoczna jest niska zasobność w przyswajalny fosfor i na takich stanowiskach roczna dawka nie powinna być mniejsza niż 100 kg P2O5/ha chociaż liczne badania za optymalne na takie gleby (organiczne i lekkie mineralne) wskazują całoroczne dawki fosforu w ilości  60–100 kg P2O5/ha. Na glebach o wysokiej zasobności w fosfor zaleca się całoroczną dawkę fosforu w ilości 40–80 kg P2O5/ha.

Na łąki stosuje się stosunkowo wysokie dawki potasu, ale ze względu na luksusowe pobieranie tego składnika, nie można przekraczać zalecanych dawek. Na glebach o średniej zasobności w potas przy intensywnym wielokośnym użytkowaniu łąki całoroczne dawki potasu powinny wynosić od 100 do 160 kg K2O/ha, na pastwiskach 60–120 kg K2O/ha.  Jeżeli całoroczne dawki przekraczają 80 kg K2O/ha, 1/3 tej ilości powinniśmy zastosować na łąkach i pastwiskach jesienią razem z nawozem fosforowym. Zaleca się, aby jednorazowa stosowana dawka potasu nie była większa niż 50 kg K2O/ha.

Marek Kalinowski
Zdjęcie: Pixabay