Jak określić ekonomiczną szkodliwość w integrowanej ochronie roślin?


W integrowanej ochronie roślin pierwszeństwo mają wszystkie niechemiczne metody. Użycie środków ochrony uzasadniają zagrożenia konkurencyjnością i szkodliwością szkodników i sprawców chorób na poziomie progu ekonomicznej szkodliwości. Te progi są najlepiej i najdokładniej określone dla szkodników i sprawców chorób roślin. W praktyce rolniczej te progi dają rolnikom tylko pewną podpowiedź, co do decyzji o zabiegu. Jest wiele innych ważnych czynników, które trzeba brać pod uwagę.
Zarejestruj się, i zaloguj aby przeczytać kolejne 3 artykuły.
Wszystkie przeczytasz dzięki prenumeracie lub kupując dostęp.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest próg ekonomicznej szkodliwości w uprawie roślin?
- Co ma wpływ na ekonomiczną szkodliwość choroby, uzasadniającą przeprowadzenie zabiegu chemicznego?
- Ile wynosi okres inkubacji patogenów - sprawców niektórych chorób?
- Jaki jest próg szkodliwości dla suchej zgnilizny kapustnych w uprawie rzepaku?
r e k l a m a
Plon uratowany z zyskiem
Tabela 1. Progi ekonomicznej szkodliwości i warunki sprzyjające sprawcom chorób pszenicy | |||||
Choroba | Orientacyjne progi ekonomicznej szkodliwości chorób pszenicy | Orientacyjne warunki sprzyjające rozwojowi chorób | Źródła infekcji | ||
Termin obserwacji | Próg szkodliwości | Temp. w C | Wilgotność gleby i powietrza | ||
Łamliwość źdźbła zbóż | od początku strzelania w źdźbło do pierwszego kolanka | 20–30% źdźbeł z objawami porażenia | 5–15 | wysoka wilgotność powietrza i gleby | resztki pożniwne, zarodniki konidialne, skospory |
Mączniak prawdziwy zbóż i traw | w fazie krzewienia | 50–70% roślin z pierwszymi objawami porażenia (pojedyncze, białe skupienia struktur grzyba) | 15–30 | 50-100% wilgotności względnej powietrza | zarodniki konidialne, askospory |
w fazie strzelania w źdźbło | 10% roślin z pierwszymi objawami porażenia | ||||
w fazie kłoszenia | pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym, flagowym lub na kłosie |
||||
Rdza brunatna pszenicy | w fazie krzewienia | 10–15% liści z pierwszymi objawami porażenia | 15–18 | okresowy dobowy wzrost wilgotności powietrza | samosiewy, zarodniki w powietrzu |
w fazie strzelania w źdźbło | 10% źdźbeł z pierwszymi objawami porażenia | ||||
w fazie kłoszenia | pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym lub flagowym | ||||
Rdza żółta zbóż i traw | w fazie krzewienia | 30% roślin z pierwszymi objawami | 10–15 nowe patotypy: 10–28 |
wysoka wilgotność, nowym patotypom wystarczy sucho i ciepło | urediniospory samosiewów zbóż i ozimin |
w fazie strzelania w źdźbło | 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego | ||||
w fazie kłoszenia | pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym lub flagowym | ||||
Septorioza paskowana liści pszenicy | w fazie krzewienia | 30–50% liści z pierwszymi objawami porażenia lub 1% liści z owocnikami | 4–18 | opady deszczu, wysoka wilgotność | samosiewy, resztki pożniwne |
w fazie strzelania w źdźbło | 10–20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami | ||||
w fazie kłoszenia | 5–10% porażonej powierzchni liścia flagowego lub 1% liści z owocnikami | ||||
Septorioza plew pszenicy | w fazie krzewienia | 20% roślin z pierwszymi objawami porażenia | 10–20 | wysoka wilgotność powietrza i gleby | samosiewy, zarodniki w powietrzu |
w fazie strzelania w źdźbło | 20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami | ||||
w fazie początku kłoszenia | 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami |
||||
w fazie pełni kłoszenia | 1% porażonej powierzchni liścia flagowego | ||||
Brunatna plamistość liści zbóż | w fazie krzewienia | 10-15% porażonych roślin z pierwszymi objawami porażenia | 18–28 | zwilżenie liści, aby doszło do zakażenia | porażone ziarno, resztki pożniwne |
w fazie strzelania w źdźbło | 5% liści z pierwszymi objawami porażenia | ||||
w fazie kłoszenia | 5% liści z pierwszymi objawami porażenia | ||||
(Źródło: Metodyka integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej dla doradców) |

- Progiem ekonomicznej szkodliwości choroby jest stopień porażenia plantacji, przy którym wartość obniżonego plonu (ziarna, nasion) jest co najmniej równa kosztom ochrony, które ten plon, by uratowały. W praktyce nie ma zatem sztywnego progu szkodliwości, bo ceny ziarna, środków ochrony, paliw i usług zmieniają się w każdym sezonie
Łan zielony, a sprawca już inkubuje
r e k l a m a

- Ustalone progi szkodliwości sprawców chorób są oczywiście pomocne przy podejmowaniu decyzji o ochronie. Jednak każda choroba jest inna, ma inne optymalne warunki infekcji i rozwoju, bardzo różny czas inkubacji. Np. septorioza paskowana liści pszenicy (na zdjęciu) może wyniszczać liście pszenicy przez miesiąc (tak długi czas inkubacji) i tego nie zauważymy. Najlepiej byłoby ją ograniczyć zaraz po infekcji, czyli miesiąc przed widocznymi objawami na liściu
Zarodników zgnilizny nie zauważymy
Tabela 2. Progi ekonomicznej szkodliwości i warunki sprzyjające rozwojowi sprawców chorób rzepaku | ||||
Choroba | Progi szkodliwości (% roślin z pierwszymi objawami choroby) | Sprzyjające warunki rozwoju |
Źródło infekcji | |
temperatura oC | wilgotność | |||
Cylindrosporioza | 10–20 | 8–24, optymalnie 16 | wysoka wilgotność gleby i powietrza | resztki pożniwne, nasiona |
Czerń krzyżowych | 10–30 (20) | 10–30, optymalnie 20–25 | wysoka wilgotność powietrza | nasiona, resztki pożniwne, chwasty |
Szara pleśń | 10–30 (20) | 10–18, optymalnie 15 | wysoka wilgotność powietrza | resztki pożniwne, samosiewy, chwasty nasiona, gleba |
Sucha zgnilizna kapustnych | 10–20 | 5–25 | wysoka wilgotność gleby i powietrza | resztki pożniwne, samosiewy, nasiona |
Zgnilizna twardzikowa | pierwsze objawy choroby (1% liści) | 5–25, optymalnie 16–22 | wysoka wilgotność gleby i powietrza | skleroty w glebie oraz materiale siewnym |
Źródło: Metodyka integrowanej ochrony rzepaku jarego i ozimego dla doradców) |

- W ograniczaniu suchej zgnilizny kapustnych jesienią najważniejsze jest zatrzymanie jej rozwoju na liściu, aby nie doszło do przerastania ogonków liściowych. Zwykle zabiegi są wykonywane standardowo w optymalnym terminie dla skracania rzepaku, lecz najlepiej byłoby kierować się momentem wzrostu stężenia zarodników workowych grzyba w powietrzu, co jest monitorowane w Polsce przez system decyzyjny SPEC
Zdjęcia: Marek Kalinowski

Ten produkt może Ciebie zainteresować
Pakiet: Uprawa porzeczek + Porzeczki czarne i kolorowe
