Te dwa makroelementy są w żywieniu roślin niezwykle ważne i nie powinniśmy stawiać ich na drugim planie za azotem, fosforem i potasem. Najprostszym sposobem na interwencyjne dostarczenie roślinom tych pierwiastków jest oczywiście dokarmianie dolistne, ale rośliny potrzebują znacznie więcej siarki i magnezu, niż jesteśmy w stanie dostarczyć tą drogą.
Największe zapotrzebowanie na siarkę wykazuje rzepak
Oczywiście jeden i drugi pierwiastek wprowadzamy do gleby z obornikiem, przy regulowaniu odczynu pH dolomitem i w wielu nawozach wieloskładnikowych. W dalszym ciągu dla wielu rolników stosowanie siarczanu magnezu w formie stałej wydaje się luksusem z uwagi na koszt. Większość rolników mając świadomość wysokich potrzeb pokarmowych roślin w stosunku do siarki i magnezu interwencyjnie podaje je w formie dolistnej. Jeszcze raz podkreślę – dla roślin to za mało.
Największe zapotrzebowanie na siarkę wykazuje rzepak i inne rośliny kapustowate. Niewystarczająca ilość siarki w uprawie rzepaku powoduje słabe zawiązywanie łuszczyn, spadek zawartości tłuszczu oraz wzrost podatności łuszczyn na choroby. W drugiej kolejności zapotrzebowania na siarkę należy rozpatrywać pszenicę konsumpcyjną, a w trzeciej rośliny o względnie małym jednostkowym zapotrzebowaniu, lecz produkujące dużą biomasę: buraki cukrowe, kukurydza, ziemniaki i użytki zielone. Dobre zaopatrzenie roślin w siarkę jest plonotwórcze, poprawia jakość plonów, a także zwiększa odporność na ataki szkodników i chorób.
Największe zapotrzebowanie na siarkę wykazuje rzepak i inne rośliny kapustowate. Niewystarczająca ilość siarki w uprawie rzepaku powoduje słabe zawiązywanie łuszczyn, spadek zawartości tłuszczu oraz wzrost podatności łuszczyn na choroby. W drugiej kolejności zapotrzebowania na siarkę należy rozpatrywać pszenicę konsumpcyjną, a w trzeciej rośliny o względnie małym jednostkowym zapotrzebowaniu, lecz produkujące dużą biomasę: buraki cukrowe, kukurydza, ziemniaki i użytki zielone. Dobre zaopatrzenie roślin w siarkę jest plonotwórcze, poprawia jakość plonów, a także zwiększa odporność na ataki szkodników i chorób.
- Rzepak na każdą tonę plonu nasion pobiera 20 kg siarki. Niedobór tego pierwiastka rośliny pokazują chlorozami międzynaczyniowymi najmłodszych liści (tkanka wokół nerwów pozostaje zielona). Podobne objawy dotyczą niedoboru azotu i magnezu, ale te dotykają starszych liści
Siarka przez liście pobierana jest wolno
r e k l a m a
Nawożenie siarką trzeba stosować odpowiednio wcześnie, pamiętając jednocześnie, że wykonując interwencyjne dokarmianie dolistne roślin siarczanem magnezu niewiele wskóramy ponieważ jony siarki z tego nawozu i tak muszą spłynąć do gleby i będą pobrane przez korzeń. Siarka przez liście pobierana jest wolno i w niedużych ilościach.
Zgodnie z zasadami zrównoważonego nawożenia, stosowanie nawozów siarkowych powinno być poprzedzone rozpoznaniem stanu odżywienia roślin albo wiedzą o zasobności gleby w siarkę. Dostarczenie roślinom odpowiedniej ilości siarki znacząco poprawia efektywność azotu i dlatego dawki siarki trzeba ustalać w kontekście nawożenia azotem. Badania dowodzą, że niedobór 1 kg siarki może zablokować pobieranie od 9 do 15 kg azotu, a zatem, przy braku siarki w glebie wielkość dawki tego pierwiastka należy dopasować do dawki azotu w proporcji jak 1:15.
Jednostkowe pobranie siarki przez rośliny uprawne jest różne i wynosi wg prof. Witolda Grzebisza: zboża kłosowe – 3,75 kg S/t (owies, jęczmień), do 4,5 kg S/t (pszenica, pszenżyto), kukurydza – 5,00 kg S/t, siano łąkowe – 3,00 kg S/t, rzepak – 20,0 kg S/t. Uwzględniając jednostkowe pobranie siarki przez rośliny i zawartość siarki w glebie można ustalić dawkę nawozową pod poszczególne rośliny. Na przykład, przy zawartości w glebie od średniej do bardzo niskiej wysokość dawki siarki wyniesie: pod zboża 25–35 kg S/ha, kukurydzę 40–60 kg S/ha, rzepak 50–75 kg S/ha, buraki cukrowe 40–60 kg S/ha, bobowate 75–85 kg S/ha, użytki zielone 60–70 kg S/ha.
Zgodnie z zasadami zrównoważonego nawożenia, stosowanie nawozów siarkowych powinno być poprzedzone rozpoznaniem stanu odżywienia roślin albo wiedzą o zasobności gleby w siarkę. Dostarczenie roślinom odpowiedniej ilości siarki znacząco poprawia efektywność azotu i dlatego dawki siarki trzeba ustalać w kontekście nawożenia azotem. Badania dowodzą, że niedobór 1 kg siarki może zablokować pobieranie od 9 do 15 kg azotu, a zatem, przy braku siarki w glebie wielkość dawki tego pierwiastka należy dopasować do dawki azotu w proporcji jak 1:15.
Jednostkowe pobranie siarki przez rośliny uprawne jest różne i wynosi wg prof. Witolda Grzebisza: zboża kłosowe – 3,75 kg S/t (owies, jęczmień), do 4,5 kg S/t (pszenica, pszenżyto), kukurydza – 5,00 kg S/t, siano łąkowe – 3,00 kg S/t, rzepak – 20,0 kg S/t. Uwzględniając jednostkowe pobranie siarki przez rośliny i zawartość siarki w glebie można ustalić dawkę nawozową pod poszczególne rośliny. Na przykład, przy zawartości w glebie od średniej do bardzo niskiej wysokość dawki siarki wyniesie: pod zboża 25–35 kg S/ha, kukurydzę 40–60 kg S/ha, rzepak 50–75 kg S/ha, buraki cukrowe 40–60 kg S/ha, bobowate 75–85 kg S/ha, użytki zielone 60–70 kg S/ha.
Magnez buduje chlorofil i napędza fotosyntezę
Niedobory magnezu nasilają się na glebach kwaśnych i piaszczystych, na glebach wapiennych i kwaśnych świeżo wapnowanych, a także na glebach z wysoką zasobnością w przyswajalny potas i nawożonych formą amonową i amidową azotu. Magnez jest szczególnie ważnym pierwiastkiem dla buraków, rzepaku, ziemniaków i zbóż. Spośród zbóż najwięcej tego składnika pobiera owies. Badania naukowe potwierdzają, że nawożenie magnezem zwiększa pobieranie azotu, a także korzystnie oddziałuje na transport i gromadzenie fosforu w nasionach. Rośliny pobierają magnez począwszy od kiełkowania, aż do końca wegetacji.
Szybkim sposobem na chwilowe zaspokojenie potrzeb roślin w stosunku do magnezu i siarki jest stosowanie dokarmiania roślin 5% roztworem siedmiowodnego siarczanu magnezu. Znając zasobność gleby i apetyt roślin wyliczone zapotrzebowanie na siarkę i magnez najlepiej jest pokryć w nawożeniu podstawowymi nawozami zawierającymi te składniki albo stosując łatwo rozpuszczalne siarczany magnezu.
Wyraźne niedobory magnezu będącego podstawowym składnikiem chlorofilu i pierwiastkiem kluczowym dla fotosyntezy ujawniają się przy dużym jego deficycie i najczęściej w okresie wypłukujących go dużych opadów i na glebach lekkich. Niedoborowe objawy w postaci chlorozy międzynaczyniowej (nerwy są silnie zielone, a jasnozielone są przestrzenie liści między nerwami) najpierw pojawiają się na liściach starszych, a dopiero później występują na liściach młodych.
Na roślinach jednoliściennych zaobserwować można charakterystyczne marmurkowate plamy na liściach, zwłaszcza w obrębie unerwienia, z brunatnymi nekrozami rozpoczynającymi się od wierzchołków liści. U roślin dwuliściennych występują plamy na liściach, które przybierają barwę pomarańczową i z tego względu objawy są określane mianem tygrysowatości liści. W zaawansowanym stadium niedoboru u buraka cukrowego następuje żółknięcie bądź chloroza pomiędzy nerwami, a czasami nekroza całej blaszki liściowej. W ziemniakach niedobór ma postać czarnych plam na liściach, w rzepaku starsze liście mają przebarwienia żółte lub czerwonopurpurowe, przy czym łodygi pozostają nadal zielone.
Szybkim sposobem na chwilowe zaspokojenie potrzeb roślin w stosunku do magnezu i siarki jest stosowanie dokarmiania roślin 5% roztworem siedmiowodnego siarczanu magnezu. Znając zasobność gleby i apetyt roślin wyliczone zapotrzebowanie na siarkę i magnez najlepiej jest pokryć w nawożeniu podstawowymi nawozami zawierającymi te składniki albo stosując łatwo rozpuszczalne siarczany magnezu.
Wyraźne niedobory magnezu będącego podstawowym składnikiem chlorofilu i pierwiastkiem kluczowym dla fotosyntezy ujawniają się przy dużym jego deficycie i najczęściej w okresie wypłukujących go dużych opadów i na glebach lekkich. Niedoborowe objawy w postaci chlorozy międzynaczyniowej (nerwy są silnie zielone, a jasnozielone są przestrzenie liści między nerwami) najpierw pojawiają się na liściach starszych, a dopiero później występują na liściach młodych.
Na roślinach jednoliściennych zaobserwować można charakterystyczne marmurkowate plamy na liściach, zwłaszcza w obrębie unerwienia, z brunatnymi nekrozami rozpoczynającymi się od wierzchołków liści. U roślin dwuliściennych występują plamy na liściach, które przybierają barwę pomarańczową i z tego względu objawy są określane mianem tygrysowatości liści. W zaawansowanym stadium niedoboru u buraka cukrowego następuje żółknięcie bądź chloroza pomiędzy nerwami, a czasami nekroza całej blaszki liściowej. W ziemniakach niedobór ma postać czarnych plam na liściach, w rzepaku starsze liście mają przebarwienia żółte lub czerwonopurpurowe, przy czym łodygi pozostają nadal zielone.
- W zbożach ciemne skupienia chlorotyczne biegnące wzdłuż nerwów liści starszych (określane jako perełkowatość lub marmurkowatość) i żółknięcie wierzchołków liści to oznaki niedoboru magnezu
Marek Kalinowski
Zdjęcia: Marek Kalinowski
Ten produkt może Ciebie zainteresować
Czapka z daszkiem - Tygodnik Poradnik Rolniczy
