Jak chronić stado świń przed PRRS?

W przypadku stada podstawowego należy prowadzić ciągły remont. Aby jednak uniknąć negatywnych konsekwencji wprowadzania nowych świń do gospodarstwa, należy przestrzegać podstawowych zasad. Główne ryzyko zawleczenia wirusa PRRS stanowią bowiem zwierzęta remontowe i nasienie, choć nie należy zapominać także o transporcie oraz osobach spoza gospodarstwa.

Remont stada jest bardzo ważny i powinien wynosić nawet 40%. Przy zakupie zwierząt z innych stad konieczna jest jednak ich kwarantanna i aklimatyzacja. Zanim trafią do chlewni, powinny przejść okres izolacji, podczas którego możemy przede wszystkim skontrolować i obserwować przywiezione świnie. Ma to na celu wyeliminowanie prawdopodobieństwa przeniesienia nowych chorób do chlewni. Zaleca się przynajmniej 8-tygodniową izolację loszek, ale wskazana jest 12-tygodniowa.

Przed zakupem loszek należy sprawdzić ich status zdrowotny i jakim szczepieniom zostały poddane. Poza tym konieczna jest kwarantanna, podczas której loszki i knurki nie będą miały kontaktu ze zwierzętami z gospodarstwa. Wtedy należy przeprowadzić badania i ewentualne szczepienia. O tym, przed jakimi chorobami chcemy chronić świnie, decyduje status zdrowotny stada, do którego wprowadzamy nowo kupione zwierzęta, a nie status zakupionych loszek i knurków. Loszki powinny być szczepione przeciwko PRRS przy wprowadzeniu do budynku aklimatyzacyjnego na kwarantannę. Powtórne szczepienie wykonuje się po 4 tygodniach.

Celem kwarantanny jest też unikanie napływu nowych wirusów do stada wraz z zakażonymi zwierzętami. Najlepiej, jeśli budynek kwarantanny jest zlokalizowany co najmniej kilkaset metrów od gospodarstwa. Minimalna odległość to 10–15 m. Budynek kwarantanny powinien mieć osobny sprzęt, a obecne w nim zwierzęta obsługujemy na samym końcu, po czynnościach wykonanych w chlewniach na terenie gospodarstwa.

Kolejnym etapem jest aklimatyzacja, czyli przystosowanie nowo wprowadzanych zwierząt pod względem immunologicznym do warunków mikrobiologicznych, które panują w gospodarstwie. Aklimatyzacja polega na zakażeniu świń po kwarantannie wszystkimi patogenami, które występują w chlewni. Wówczas nie dojdzie do gwałtownego wybuchu choroby.

Loszki wprowadzane do stada, w którym jest obecny wirus PRRS, są wrażliwe na zakażenie, powinny więc zostać odpowiednio przygotowane, zanim zostaną włączone do grupy loch. Aklimatyzacja powinna gwarantować, że wszystkie loszki nabędą odporności przed ich włączeniem do stada loch. Z tego powodu wszystkie powinny być immunizowane w tym samym czasie. Co najmniej 6 tygodni przed włączeniem do stada muszą zostać zakażone szczepem wirusa PRRS występującym w gospodarstwie.

Najczęściej siewcami wirusa są warchlaki między 7. a 9. tygodniem życia. Zakażone w trakcie aklimatyzacji świnie powinny być po 4 tygodniach dodatkowo zaszczepione, tak by w momencie włączania do stada miały jak najwyższy poziom odporności.

W celu zabezpieczenia fermy przed zawleczeniem PRRS z zewnątrz należy przede wszystkim podwyższyć poziom bioasekuracji. Loszki remontowe i nasienie muszą pochodzić z ferm wolnych od wirusa. Im większe gospodarstwo, tym więcej transportów zwierząt i wyższe ryzyko wprowadzenia wirusa. Dlatego szczególna jest tutaj rola bioasekuracji jako głównego środka ograniczającego ryzyko zakażenia PRRS. W tym przypadku szczególnie ważne jest połączenie bioasekuracji zewnętrznej czyli ograniczenia możliwości przeniknięcia patogenu do gospodarstwa, i bioasekuracji wewnętrznej, która minimalizuje rozprzestrzenianie się wirusa, jeśli jest już obecny w stadzie.

Ważne elementy to bezpieczeństwo ramp załadowczych, przestrzeganie higieny przez osoby wchodzące do gospodarstwa, ogrodzenie gospodarstwa. Miejsca załadunku tuczników i przyjmowania loszek powinny być od siebie oddalone. Trzeba unikać możliwości wejścia osób z zewnątrz do czystego obszaru, jak również odwrotnie. Rozprzestrzenianiu PRRS sprzyja niewłaściwa organizacja pracy, nieprzestrzeganie zasady całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste, niedostateczne czyszczenie i dezynfekcja budynków, nieprawidłowości w przenoszeniu prosiąt między miotami, niezmienianie igieł. Każda poprawa zarządzania może się przyczynić do zmniejszenia ryzyka wybuchu choroby.

Dominika Stancelewska
Zdjęcie: Dominika Stancelewska