Zagrożenie epidemiczną biegunką świń

Inspekcja Weterynaryjna ostrzega w związku z nasileniem przypadków epidemicznej biegunki u świń (PED) w krajach trzecich. Ma to na celu zabezpieczenie Unii Europejskiej przed przeniknięciem tej choroby na jej terytorium. 

Epidemiczna biegunka świń jest chorobą powodowaną przez koronawirus występujący w Azji i Ameryce Północnej. Do tej pory nie była notowana w Unii Europejskiej. Suszone produkty z krwi świńskiej importowane z krajów trzecich mogą być wykorzystywane jako materiał paszowy w żywieniu prosiąt i trzody chlewnej, stanowiąc zagrożenie przeniesienia wirusa PED. Mając na uwadze niebezpieczeństwo przeniesienia wirusa na trzodę chlewną w UE, Komisja Europejska ustaliła specjalne warunki, jakie muszą zostać spełnione przez produkty z krwi pochodzącej od świń, importowane do UE z przeznaczeniem do produkcji pasz dla prosiąt i trzody chlewnej, obejmujące specjalną obróbkę surowca.

Objawy i źródła zakażenia

Epidemiczna biegunka świń jest ostrą chorobą zakaźną i zaraźliwą wywołaną przez koronawirus. Chorują świnie w każdej grupie wiekowej. Koronawirusy powodują wystąpienie takich objawów, jak brak łaknienia, wymioty i biegunka. U zwierząt młodych, takich jak prosięta ssące i po odsadzeniu, przebiega z wyższą śmiertelnością. Doświadczenia wskazują, że okres inkubacji wynosi około 3 dni. W badaniu sekcyjnym treść jelit jest żółta i wodnista, zmniejsza się grubość śluzówki. Może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych. W badaniu histopatologicznym widoczny jest zanik kosmków jelitowych.

Wirus PED jest wydalany z kałem chorych zwierząt w dużych ilościach. Główne źródło zakażenia stanowią pasza, środowisko chlewni, woda zanieczyszczona kałem chorych zwierząt. Dlatego w transmisji choroby dominuje tzw. droga kał – przewód pokarmowy. Rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny, szczególnie w porodówce, zmniejsza ryzyko zakażeń. Ze względu na wirusową etiologię PED brak jest swoistego leczenia. W celu likwidacji wtórnych zakażeń podaje się wraz z wodą antybiotyki o szerokim spektrum działania. Wciąż brak jest skutecznej szczepionki przeciwko epidemicznej biegunce świń.

Rozprzestrzenia się w Stanach i w Azji

Wirus PED ma zdolność do częstych mutacji, a tym samym – powstawania nowych szczepów. Większość ognisk epidemicznej biegunki świń miało miejsce w Korei w latach 90. ub.w., by następnie rozprzestrzenić się na całą Azję. Od roku 2005 do chwili obecnej w większości ognisk czynnikiem etiologicznym były te koreańskie szczepy, zwłaszcza we wschodniej Azji, na Filipinach, gdzie w owym czasie importowano zwierzęta z Korei. Dodatkowo, od 2008 roku za część przypadków zachorowań odpowiedzialne są nowe szczepy pochodzące z Chin, powodujące kolejne problemy w produkcji trzody chlewnej. Te nowe wybuchy choroby rozprzestrzeniły się na całe Chiny, a obecnie już także Wietnam i Tajladnię. W związku z intensywnym rozwojem produkcji trzody chlewnej w tych krajach dochodziło do zakrojonego na szeroką skalę przemieszczania zwierząt i pracowników.

Zakaźny wirus dziesiątkuje też stada w USA. Według raportu Departamentu Rolnictwa łączna liczba ognisk wynosi już niemal 5000. O ile dorosłe tuczniki są w stanie zwalczyć chorobę, o tyle śmiertelność wśród prosiąt sięga niemal 100%. Jak wynika z obserwacji, notowane są nawracające co pół roku przypadki wybuchu choroby w gospodarstwach, za każdym razem równie ostre. Taki przebieg choroby może być powiązany z równoczesnym zakażeniem stad zjadliwymi szczepami wirusa PRRS, które wpływają na obniżenie zdrowotności i odporności stada i prosiąt.

Dominika Stancelewska