Konopie włókniste mają liczne zalety: mogą być wykorzystywane w różnych branżach i na wiele sposobów, są rośliną prostą i wdzięczną w uprawie. Od kilku lat z powodzeniem są uprawiane i przetwarzane w podbiałostockim Gospodarstwie Hodowlanym Fermatech.
Zarejestruj się, i zaloguj aby przeczytać kolejne 3 artykuły. Wszystkie przeczytasz dzięki prenumeracie lub kupując dostęp.
Ten sezon jest już siódmy, gdy na polach należących do tej rodzinnej spółki w Dobrzyniówce w pow. białostockim, rosną konopie włókniste. W tym sezonie 5 ha zajęły odmiany przeznaczone na ziarno, a 22 ha na słomę. Uzupełniają strukturę zasiewów, na którą składają się głównie rzepak (zwykle ok. 200 ha), kukurydza (ok. 220 ha) i zboża ozime (ok. 250 ha).
Konopia w budownictwie naturalnym
Gospodarstwo Hodowlane Fermatech powstało w 1993 r., wcześniej działał tu PGR Dobrzyniówka. Firma jest własnością dwóch zaprzyjaźnionych rodzin, pracuje tu i zarządza spółką już drugie ich pokolenie. Marcin Jastrzębski jest prezesem spółki, jego brat Piotr Jastrzębski oraz Paweł Ignaciuk, są wiceprezesami. Wszyscy z wyższym wykształceniem rolniczym. Zgodzili się z nami podzielić swoimi doświadczeniami z uprawą i przetwarzaniem konopi włóknistych. W jaki sposób roślina ta pojawiła się w Dobrzyniówce?
– Najpierw była pasja i zainteresowanie budownictwem naturalnym – wyjaśnia Piotr Jastrzębski. – W 2013 r. trafiłem podczas dużych ekologicznych targów w Londynie na materiał wykorzystywany w takim właśnie budownictwie, czyli beton konopny. A w następnym roku po raz pierwszy posialiśmy konopie.
Po wschodach i wypuszczeniu kilku liści roślina zatrzymuje się na ok. 10 dni. Powstaje w tym czasie rozbudowany system korzeniowy, a potem następuje bardzo intensywny wzrost. Typowych, osiągających 3–4 m, odmian włóknistych chwasty nie są w stanie zagłuszyć
– Od zawsze szukaliśmy interesującej alternatywy dla klasycznej produkcji roślinnej – dodaje Marcin Jastrzębski. – Wcześniej była to np. wolnowybiegowa hodowla kur zielononóżek w kurnikach mobilnych. Nieuczciwa konkurencja skłoniła nas do rezygnacji z tego pomysłu. Szukaliśmy więc dalej. Ja z Pawłem Ignaciukiem zajmowałem się uprawą i produkcją, a Piotr jeździł po świecie. No i znalazł.
Konopie uprawiane są w gospodarstwie przede wszystkim z przeznaczeniem na słomę. Przetwarzana na miejscu jest źródłem bardzo szeroko wykorzystywanego włókna oraz materiałów używanych m.in. w budownictwie naturalnym.
– Dla naszych produktów sprzedawanych w Polsce stworzyliśmy markę Podlaskie Konopie – mówi Piotr Jastrzębski. – Paździerze sprzedajemy po 1600 zł netto za tonę, większość jest sprzedawana w kraju. Za włókno otrzymujemy kwoty od 400 do 600 euro, w większości trafia ono do Niemiec. W mniejszych ilościach zbierane jest też ziarno (od 3 do 6 zł za kg w zależności od jakości i przeznaczenia), natomiast poszukiwane w ostatnich latach kwiatostany to margines produkcji.
Piotr (z lewej) i Marcin Jastrzębscy
Konopia to bardzo wdzięczna roślina
r e k l a m a
– Konopie siane na słomę są rośliną prostą i wdzięczną w uprawie, ale, na dzień dzisiejszy, jedynie do momentu zbioru, bo tu zaczynają się schody – mówi Marcin Jastrzębski. – Poza standardowym przygotowaniem stanowiska pod siew – u nas w technologii płużnej – i nawożeniem, nie wymagają wiele uwagi. Dawkowanie fosforu zamyka się w granicach 50–60 kg/ha czystego składnika, potasu ok. 90 kg. Co do azotu, cały czas się uczymy. Optymalna wydaje się być dawka w granicach 100–120 kg/ha. Bardzo ważne jest pH, na zbyt niski jego poziom konopie są niezwykle czułe. Minimum to pH wynoszące 6.
Na stanowiskach utrzymanych w dobrej kulturze nie ma potrzeby stosowania w tej uprawie herbicydów nawet w początkowym okresie wzrostu konopi. Osiągająca w przypadku odmian na słomę 3–4 m roślina sama zagłusza konkurencję chwastów. W Polsce nie występują, przynajmniej na razie, choroby czy szkodniki wymagające zwalczania.
– Kolejny plus jest taki, że roślina ta pozostawia bardzo dobre stanowisko dla roślin następczych – podkreśla Marcin Jastrzębski.
Co do plonów osiąganych w Dobrzyniówce to jest to od 5 do 7 t/ha suchej masy słomy w zależności od sposobu zbioru, terminu i odmiany konopi. W przypadku ziarna, to wynoszą one od 300–600 kg/ha dla odmian włóknistych (konopie wysokie) i 1–1,2 t/ha dla odmian na ziarno (niskie). Z kolei zbiory kwiatostanów są na poziomie między 200 a 400 kg/ha.
Teoria i praktyka uprawy nie zawsze idą w parze
Ale żeby nie było tak różowo, nie brakuje też wyzwań. Ponieważ konopie przez wiele lat nie były w Polsce uprawiane, brakuje konkretnych informacji dotyczących pewnych elementów agrotechniki, np. norm wysiewu (w ilości ziaren/m2), brakuje danych o MTZ materiału siewnego, dokładnych informacji dotyczących rozstawy czy nawożenia. Jeśli te dane są, to podawane przedziały bywają tak duże, że i tak trzeba do optymalnych rozwiązań dochodzić samemu rok po roku eksperymentując. Najbardziej jaskrawym przykładem agrotechnicznych braków informacyjnych, są zalecenia dotyczące norm wysiewu podawane w kg a nie w ilości ziaren na m2.
– Obecnie wysiewamy 10 kg nasion na ha w przypadku uprawy, której głównym przeznaczeniem jest materiał siewny, 25–30 kg na nasiona spożywcze, 50–60 kg na słomę – precyzuje Piotr Jastrzębski. – Z doświadczeń wypracowanych w gospodarstwie wynika, że optymalny termin siewu jest zbliżony do tego dla kukurydzy. Od tej reguły są wyjątki, odmiana Finola przeznaczona na ziarno powinna być siana na przełomie maja i czerwca.
Ten dom pokazowy Podlaskich Konopi, wzniesiony wśród konopnych pól, został wykonany z betonu konopnego (mieszanina paździerzy konopnych, wapna i wody). Budynek jest zdrowy, ekologiczny i szybki w budowie
Bywa też i tak, że dostępne informacje na temat konopi nie zawsze sprawdzają się w praktyce.
– Rośliny te mają bowiem wymagać bardzo dobrych stanowisk. My z powodzeniem uprawiamy je na lekkich glebach IV i V klasy. Z naszych doświadczeń wynika więc, że poradzą sobie wszędzie, poza stanowiskami podmokłymi, z wysokim poziomem wód gruntowych. Charakteryzują się także odpornością na przymrozki – stwierdza Paweł Ignaciuk.
– Z tego samego powodu, czyli wieloletniej przerwy w uprawianiu tej rośliny, nie rozwinął się rynek maszyn szczególnie takich, które byłyby dostosowane do wykorzystania przy produkcji prowadzonej w mniejszej skali – tłumaczy Marcin Jastrzębski. – Można kupić w Europie linie przemysłowe przydatne w produkcji na wielką skalę, ale to są koszty idące w miliony euro. Dlatego do przetwarzania słomy używamy kilkudziesięcioletniej, zmodyfikowanej przez nas linii, która najprawdopodobniej służyła do przerobu słomy lnianej.
Przetwarzanie słomy polega na wydobyciu włókna z łodyg i ono jest produktem podstawowym. Uzyskiwane w tym procesie paździerze, które dawniej były uciążliwym odpadem, są obecnie wykorzystywane m.in. w budownictwie jako składnik betonu konopnego, czy jako doskonała ściółka dla zwierząt. Również włókno ma wiele zastosowań i jest obecnie wykorzystywane m.in. w przemyśle budowlanym (maty termoizolacyjne), tekstylnym, papierniczym, motoryzacyjnym, biokompozytach i wielu innych.
Skrollując treść naszego Serwisu, zamykając okno tego komunikatu (X), klikając na elementy strony poza tym komunikatem bez zmian ustawień w zakresie prywatności, zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych przez Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. (dalej PWR/my) i Zaufanych Partnerów do celów marketingowych, w szczególności na potrzeby wyświetlania reklam dopasowanych do Twoich zainteresowań i preferencji w serwisach PWR i w Internecie. Pamiętaj, że wyrażenie zgody jest dobrowolne a wyrażoną zgodę możesz w każdej chwili cofnąć. Dowiedz się więcej lub zdecyduj o zgodzie.
Nasz cel to dostarczanie interesujących Ciebie treści, również przez dopasowane do Twoich zainteresowań reklamy. Twoja zgoda na wykorzystanie plików cookies i podobnych technologii w Twojej przeglądarce umożliwi nam dostosowanie przekazu do Twoich preferencji. Pozwoli ograniczyć ilość prezentowanych reklam Brak zmian ustawień przeglądarki jest Twoją zgodą na zapis plików cookies i podobnych technologii w Twoim urządzeniu końcowym i wykorzystanie zapisanych w nich informacji. Ustawienia przeglądarki w zakresie cookies możesz zawsze zmienić (szczegóły w Polityce Prywatności).
✕
Drogi Użytkowniku!
Przez dalsze Aktywne korzystanie z Serwisu, bez zmian ustawień przeglądarki, oznacza, że zgodziłeś się na przechowywanie w Twojej przeglądarce plików cookies i na przetwarzanie gromadzonych dzięki nim danych osobowych przez Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. i naszych Zaufanych Partnerów. Dowiedz się więcej lub wycofaj zgody
✕
Na co wyrażasz zgodę?
Przechodząc do serwisu poprzez: scrollowanie treści poza wyświetlanym u dołu strony komunikatem, klikanie w linki prowadzące do elementów serwisu, a także przez zamknięcie okna informacyjnego dotyczącego cookies i przetwarzania danych zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych przez PWR Sp. z o.o. i jej zaufanych partnerów w celach marketingowych, w tym na potrzeby wyświetlania reklam targetowanych, czyli dopasowanych do twoich zainteresowań.
O konieczności podjęcia decyzji dotyczących przetwarzania przez PWR i Zaufanych Partnerów Twoich danych i sposobach wyrażenia lub niewyrażenia zgody na ich przetwarzanie a także o użyciu plików Cookies i podobnych technologii w celu dopasowywać reklamy do Twoich zainteresowań i prowadzenia analityki stron naszych serwisów informujemy Cię u dołu stron na naszych serwisach do momentu podjęcia przez Ciebie decyzji dotyczących tych rozwiązań.
Brak wyrażonych zgód może skutkować większą liczbą reklam, wyświetlanych losowo, bez odniesienia do Twoich zainteresowań. Więcej informacji o plikach Cookies i podobnych technologiach oraz celach ich wykorzystania znajduje się Polityce Prywatności.
Podmioty odpowiadające za przetwarzanie Twoich danych to:
Administrator Danych, czyli Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. (PWR) z siedzibą w Poznaniu przy ul. Metalowej 5 oraz nasi Zaufani Partnerzy, z którymi współpracujemy realizując nasze cele analityczne i marketingowe.
Jakie dane przetwarzamy?
Do danych tych należą: adres IP, adres URL żądania, nazwa domeny, identyfikator urządzenia, mobilny identyfikator reklamowy, typ przeglądarki, język przeglądarki, liczba kliknięć, ilość czasu spędzonego na poszczególnych stronach, data i godzina korzystania z Serwisu, typ i wersja systemu operacyjnego, rozdzielczość ekranu, dane zbierane w dziennikach serwera, a także inne podobne informacje.
Podstawy przetwarzania tych danych
a/ uzasadniony interes PWR, jakim jest prowadzenie działań marketingu własnego i podmiotów trzecich współpracujących z PWR, w tym dopasowywanie treści i reklam do Twoich zainteresowań, przeprowadzanie analiz dotyczących ruchu na stronach serwisu i ich funkcjonalności, a także zapewnienie bezpieczeństwa usług, możliwości dochodzenia praw i roszczeń, b/ wyrażona zgoda – na realizację działań marketingowych PWR i jej Zaufanych Partnerów-reklamodawców, polegających na dopasowaniu treści i reklam do Twoich zainteresowań
Prawa, z jakich możesz skorzystać w związku z przetwarzaniem Twoich danych to:
Prawo wycofania w dowolnym momencie udzielonej zgody na przetwarzanie danych osobowych. Wycofanie zgody nie ma wpływu na legalność działań w okresie, gdy zgoda była wyrażona. Prawo dostępu do własnych danych, do ich sprostowania, usuwania, prawo do przenoszenia danych, wyrażenia sprzeciwu, prawa do ograniczenia przetwarzania, a także z prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych. (Szczegóły dostępne w Polityce Prywatności)
Dzięki Twojej zgodzie na przetwarzanie Twoich danych w celu targetowania przez PWR i Zaufanych Partnerów treści i reklam będziemy mogli ograniczyć ilość wyświetlanych reklam i prezentować Tobie tylko te, którymi możesz być zainteresowany. Takich wyborów musisz dokonać oddzielnie dla każdego urządzenia lub przeglądarki internetowej, z których korzystasz
Brak Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych w celu targetowania przez PWR i Zaufanych Partnerów treści i reklam nie daje nam możliwości ograniczenia treści i reklam do tych, które mogą Cię zainteresować. Reklamy nadal będą widoczne, będą wyświetlane losowo – bez uwzględniania Twoich zainteresowań. Rozwiązania techniczne uniemożliwiające w niektórych przeglądarkach zainstalowanie tzw. cookies trzeciorzędowego blokuje nam skuteczne wyłączenie dopasowywania reklam we wszystkich naszych serwisach. Najlepiej wyłącz dopasowywania reklam w każdym z naszych serwisów niezależnie. Jeśli korzystasz z różnych urządzeń i/lub przeglądarek, pamiętaj, że wyłączenie możliwości dopasowywania reklam w wybranej przeglądarce lub urządzeniu jest skuteczne tylko na nim. Dlatego takich wyborów musisz dokonać oddzielnie dla każdego urządzenia lub przeglądarki internetowej.
Zgoda/wycofanie zgody
1. W każdej chwili można wycofać zgodę na instalowanie cookies i podobnych technologii. Można to zrobić poprzez zmianę ustawień przeglądarki.
2. Aby wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych do celów marketingowych w szczególności związanych z wyświetlaniem reklam targetowanych, należy skorzystać z poniższej opcji i w zależności od wyboru zaznaczyć (zgoda) lub odznaczyć (brak zgody) checkbox.