Nowe stawki ekoschematów obszarowych
Zgodnie z zapowiedziami Stefana Krajewskiego, wiceministra rolnictwa, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa od wtorku 5 marca 2024 rozpoczyna wypłacanie dopłat za realizację ekoschematów obszarowych.
Należy także dodać, że minister rolnictwa podpisał 26 lutego rozporządzenie w sprawie stawek płatności w ramach ekoschematów obszarowych. Ostatecznie stawki są wyższe od wcześniej projektowanych w Planie Strategicznym oraz przewidzianych w projekcie rozporządzenia.
Do przeliczenia stawek płatności za ekoschematy obszarowe przyjęto taki kurs wymiany, jaki zastosowano do określenia wysokości stawek dopłat bezpośrednich, tj. 4,6283 zł/euro. Dzięki przesunięciu środków z innych płatności stawki będą nawet nieco wyższe od tych wcześniej zakładanych.
Jakie są stawki dopłat do ekoschematu Rolnictwo węglowe?
W prognozach wykorzystania ekoschematów obszarowych w PS w przypadku „Rolnictwa węglowego” najbardziej niedoszacowana jest powierzchnia przeznaczona pod międzyplony ozime i wsiewki śródplonowe. Założono, że obejmie ona jedynie 310 tys. ha, a rolnicy złożyli wnioski na ponad 1 mln ha. Podobnie było z praktyką „Uproszczone systemy uprawy” – planowano, że obejmie ona jedynie 786 tys. ha, a Agencja wyliczyła, że zastosowano ją na około 2,7 mln ha.
Mocno niedoszacowana została też powierzchnia, na której zrealizowano praktykę „Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo” – zrealizowano ją na ponad 736 tys. ha, zamiast 40 tys. ha. Na 410 tys. ha więcej niż szacowano (tj. na około 1,48 mln ha) rolnicy zastosowali praktykę „Zróżnicowana struktura upraw”.
Przeszacowano natomiast zainteresowanie praktykami związanymi z opracowaniem i przestrzeganiem planu nawożenia, zwłaszcza w wariancie z wapnowaniem oraz praktyką „Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt”. Chociaż powierzchnia, na której rolnicy zadeklarowali wymieszanie słomy z glebą, była duża (2,154 mln ha), to i tak objęła o około 467 tys. ha mniej, niż planowano.
Wysokość pomocy za realizację poszczególnych praktyk w ekoschemacie „Rolnictwo węglowe” jest uzależniona od liczby punktów. Ustalono, że jeden punkt jest warty 104,89 zł. Jak wyglądają punktacja oraz stawki za poszczególne praktyki:
- ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt5 pkt/ha, tj. 524,45 zł/ha,
- międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe5 pkt/ha, tj. 524,45 zł/ha,
- opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia - wariant podstawowy1 pkt/ha, tj. 104,89 zł/ha,
- opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia - wariant z wapnowaniem3 pkt/ha, tj. 314,67 zł/ha,
- zróżnicowana struktura upraw3 pkt/ha, tj. 314,67 zł/ha,
- wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji2 pkt/ha, tj. 209,78 zł/ha,
- stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo3 pkt/ha, tj. 314,67 zł/ha,
- uproszczone systemy uprawy4 pkt/ha, tj. 419,56 zł/ha,
- wymieszanie słomy z glebą2 pkt/ha, tj. 209,78 zł/ha.
Jakie są dopłaty do roślin miododajnych, a jakie do integrowanej produkcji roślin?
W przypadku pozostałych ekoschematów nie doszacowano zainteresowania „Integrowaną ochroną roślin” oraz „Biologiczną ochroną upraw”, a przeszacowano powierzchnię pod „Obszary z roślinami miododajnymi” i „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych”.
Za realizację płatności do obszarów z roślinami miododajnymi stawka wynosi 1256,77 zł/ ha powierzchni obszaru zatwierdzonego do tego wsparcia. Płatność do ekoschematu „Integrowana produkcja roślin” wynosi 1363,77 zł/ha, a do „Biologicznej ochrony upraw” – 414,29 zł/ha.
Niemal 300 zł/ha dopłat za Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
Z kolei rolnicy realizujący ekoschemat „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych” otrzymają 292,27 zł/ha. Jak policzyła ARiMR na podstawie wniosków złożonych w ramach poszczególnych ekoschematów i praktyk, do tego wsparcia zakwalifikowało się 11 002 237 ha, tj. o 5% więcej niż przewidywano w Planie Strategicznym dla kampanii 2023. Wtedy przyjęto, że będzie to nie więcej jak 10 515 900 ha. Założono więc, że na ich realizację wystarczy 602 132 190 euro.
Przesunięcia z innych doplat bezpośrednich na ekoschematy obszarowe
Aby różnice nie były duże, zaproponowano przesunięcie na ekoschematy obszarowe środków niewykorzystanych z innych płatności bezpośrednich. W związku z niższym niż zakładano zainteresowaniem płatnością dla małych gospodarstw, przesunięto pieniądze z tej puli oraz z innych płatności bezpośrednich, w których są rezerwy, oraz z puli przewidzianej na ekoschemat „Dobrostan zwierząt”, w przypadku którego potrzeby budżetowe są niższe, niż zakładano. W wyniku zaproponowanych wyżej przesunięć środków budżet na ekoschematy obszarowe wyniesie 760 279 227,11 euro, tj. 3 518 800 346,83 zł.
Magdalena Szymańska
