Punkty karne dla rolnika! Za co można stracić dopłaty bezpośrednie?

Dopłaty bezpośrednie: punkty karne dla rolnika za nieprzestrzeganie warunkowości

Od 2023 r. rolnicy ubiegający się m.in. o płatności bezpośrednie są obowiązani do przestrzegania warunkowości, czyli wymogów SMR i norm GAEC. Ci, którzy ich nie spełnią, dostaną kary. Wysokość tych kar będzie zależała od ilości punktów karnych zebranych przez rolnika. Za każde przewinienie ARiMR naliczy odpowiednią liczbę punktów, przypisaną do stwierdzonej niezgodności. Wykaz punktów znajduje się w tabelach w rozporządzeniu TUTAJ.

Za co można stracić dopłaty bezpośrednie? Jakie są kary?

Rolnicy podczas wypełniania wniosku o dopłaty deklarują zaznajomienie się z wymogami warunkowości. Jeśli w trakcie weryfikacji wniosku okaże się, że rolnik podał nieprawdziwe dane lub nie spełnia wymagań i potwierdzi to kontrola na miejscu, taki gospodarz dostanie karę. ARiMR zmniejszy mu dopłaty lub całkowicie je odbierze.

Wysokość kary zależy od zasięgu, dotkliwości, trwałości oraz powtarzalności naruszeń i uwzględnia, czy niezgodność była nieumyślna czy też powstała jako efekt celowego działania rolnika.

Za nieprzestrzeganie wymogów warunkowości wynikające z zaniedbania rolnika kwota płatności może ulec zmniejszeniu nawet do 5 proc.  

- W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność wyniknie z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka ta będzie z zasady stanowić 3 proc. całkowitej kwoty płatności. W zależności od stopnia naruszenia sankcja może zostać obniżona do 1 proc. lub zwiększona do 5 proc. – wyjaśnia resort rolnictwa.

Ale jeśli niezgodność ma poważny wpływ na osiągnięcie celu danej normy lub danego wymogu lub stanowi bezpośrednie ryzyko dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt kara administracyjna może wynieść 10 proc. całkowitej kwoty płatności.

Natomiast jeśli rolnik celowo dopuści się stwierdzonej niezgodności, dopłaty zostaną mu obniżone o co najmniej 15 proc. W wyjątkowych sytuacjach dopłata może zostać odebrana w całości.

Ale jeśli rolnik popełni jedynie drobną niezgodność, czyli taką, która nie ma wpływu na osiągnięcie celu danej normy lub danego wymogu to może liczyć na łagodniejsze traktowanie. Kara zostanie anulowana, pod warunkiem, że rolnik dostanie maksymalnie 3 punkty karne.

Kary te będą stosowane w odniesieniu do kontroli przeprowadzanych na podstawie wniosków o płatność składanych od dnia 15 marca 2023 r. ARiMR opracuje wewnętrzne procedury kontrolne, w tym listy kontrolne, zgodnie z którymi będzie przeprowadzana kontrola na miejscu w gospodarstwie rolnika.

Co to jest system warunkowości w dopłatach bezpośrednich?

Na system warunkowości składają się wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR) oraz normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC). Wymogi i normy zostały podzielone na następujące obszary:

1. Klimat i środowisko (GAEC 1, 2, 3),
   1. Woda (GAEC 4, SMR 1, 2),
   2. Gleba (GAEC 5, 6, 7),
   3. Różnorodność biologiczna i krajobrazu (GAEC 8, 9, SMR 3, 4),
2. Zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt i zdrowotność roślin (SMR 5, 6, 7, 8),
3. Dobrostan zwierząt (SMR 9, 10, 11).

ARiMR planuje skontrolowanie co najmniej 1 proc. beneficjentów.

Kamila Szałaj