Absurdalne przepisy o rentach i emeryturach z KRUS. RPO żąda zmiany prawa, które krzywdzi rolnikówJustyna Czupryniak/Canva

Przepisy

Absurdalne przepisy o rentach i emeryturach z KRUS. RPO żąda zmiany prawa, które krzywdzi rolników

Polskie prawo wciąż jest krzywdzące dla rolników. Przepisy są tak skonstruowane, że rolniczka na rencie traci część pieniędzy, gdy jej mąż przejdzie na emeryturę rolniczą. Rzecznik Praw Obywatelskich wskazuje, że jest to absurd i żąda zmian w prawie.

Jak zauważa RPO, w związku z ostatnimi zmianami legislacyjnymi, zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej nie jest już warunkiem koniecznym do wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej. Ustawodawca nie zdecydował jednak, aby takie rozwiązanie wprowadzić również w stosunku do rencistów.

Co trzeba zrobić, by otrzymać część uzupełniającą renty?

Według przepisów w celu podjęcia przez KRUS wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej konieczne jest zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej. Rencista powinien bowiem przenieść własność lub posiadanie gospodarstwa rolnego na inną osobę. Przeniesienie własności gospodarstwa rolnego może nastąpić w drodze umowy:

darowizny,
o dożywocie,
sprzedaży.

Natomiast rencista, który nie chce wyzbywać się własności gospodarstwa rolnego, spełni warunek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli wydzierżawi gospodarstwo rolne innej osobie fizycznej lub prawnej. Aby jednak umowa dzierżawy mogła stanowić podstawę do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej - oprócz warunków określonych przepisami kodeksu cywilnego - musi spełniać warunki szczegółowo określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Przewiduje ona w ściśle określonych przypadkach wypłatę:

50%,
75%,
100%

części uzupełniającej renty rolniczej, mimo że rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Obowiązujące regulacje przewidują, że gdy rencista prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno- rentowemu z mocy ustawy, wypłata renty nie ulega zawieszeniu. W tym przypadku część uzupełniającą renty wypłaca się w pełnej wysokości.

Część uzupełniająca renty nieprzewidziana w ustawie

Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie przewidują tego rozwiązania, gdy jeden z małżonków pobiera emeryturę, a drugi rentę. Z chwilą przejścia małżonka rolnika na emeryturę i zaprzestania płacenia składek, małżonkowi renciście zostaje zawieszona część uzupełniająca renty rolniczej. A zatem małżonek rolnika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, pobiera pełną rentę rolniczą do czasu, gdy małżonek rolnik nabędzie prawo do emerytury, wtedy bowiem wpłata renty małżonka rencisty zostaje zawieszona.

Interwencja RPO ws. rolników

Rzecznik Praw Obywatelskich podnosił tę kwestię w wystąpieniu do MRiRW już w lutym 2023 r. Ówczesne kierownictwo resortu wyjaśniło, że analizowana jest możliwość podjęcia prac legislacyjnych dotyczących tej kwestii. Takie działania nie miały jednak miejsca, dlatego Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk ponownie poprosił ministra rolnictwa o stanowisko w sprawie, zwłaszcza co do możliwości podjęcia prac legislacyjnych w omawianym zakresie.