Pomoc w gospodarstwie a prawo do emerytury

Potrzebne ubezpieczenie

Jeśli nie była Pani ubezpieczona w gospodarstwie rodziców jako domownik, to okres ten nie zostanie uwzględniony przez KRUS przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej.

Zgodnie z artykułem 19 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• osiągnął wiek emerytalny 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn,
• podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez minimum 25 lat.

Z kolei w myśl art. 20 ust. 1 ww. Ustawy, do okresów ubezpieczenia wymaganych do przyznania emerytury rolniczej zalicza się także okresy:

• podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983–1990;
• prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.

Z tą datą weszła w życie Ustawa z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, która wprowadziła ubezpieczenie dla domowników rolnika. Domownikami byli członkowie rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania.

Z tego względu do stażu ubezpieczeniowego mogą zostać doliczone jedynie lata pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, ale przypadające przed 1 stycznia 1983 r. W pani przypadku jest to niemożliwe.

Pomoc w gospodarstwie to nie praca

Należy też zwrócić uwagę, że w przytoczonym wyżej art. 20 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jest mowa o pracy w gospodarstwie, a nie pomocy.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 9 lutego 2017 r. (sygn. akt: III AUa 918/16), pomoc w pracach w gospodarstwie nie jest tożsama z pracą. W przypadku pracy w gospodarstwie rolnym wymagana jest też gotowość do jej podjęcia w każdym czasie. Tymczasem pomoc jest świadczona doraźnie, zależnie od potrzeb i czasu, jakim dysponuje osoba zamieszkująca w gospodarstwie rolnym.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że praca taka powinna być wykonywana w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy (co najmniej 4 godziny dziennie).

Alicja Moroz
prawnik redakcyjny
(Zdjęcie: Pixabay)