178 tys. hektarów ziemi na wrócić do KOWR, a potem trafić do rolników
Na mocy ustawy z 2011 r. część dzierżawców została zobligowana do wyłączenia z umów dzierżawy 30 proc. powierzchni użytków rolnych. Grunty te mają trafić do rolników indywidualnych na powiększenie gospodarstw rodzinnych.
W ten sposób Agencja Nieruchomości Rolnych (obecnie KOWR) „odzyskała” prawie 79 tys. ha gruntów, które zostały już rozdysponowywane, głównie poprzez wydzierżawienie i sprzedaż rolnikom indywidualnym. Ale część dzierżawców nie zgodziła się na wyłączenia i blokuje powierzchnię aż 178,1 tys. ha. Ziemia ta wróci do KOWR zapewne dopiero w momencie wygaśnięcia ich umowy dzierżawy.
Ile ziemi rolnej wróci do Skarbu Państwa i kiedy?
Najwięcej umów, bo aż 67, wygasa w roku 2024 r. co stanowi 47 proc. wszystkich umów wygasających w latach 2023-2026. W roku 2023 oraz w roku 2025 wygasa po 33 umowy, czyli po 23 proc. wszystkich wygasających umów, a w roku 2026 – 11 umów (8 proc.). Natomiast najwięcej gruntów powróci do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa z umów dzierżawy w roku 2023. Jest to powierzchnia ponad 37,4 tys. ha czyli 39 proc. całej powierzchni z umów wygasających w latach 2023-2026, w roku 2026 powraca 36,7 tys. ha (38 proc.) w latach 2025- 2026 powraca 21,9 tys. ha (23 proc.).
Co KOWR zamierza zrobić z ziemią która wróci do zasobu?
Obecnie oddziały regionalne KOWR opracowują koncepcję restrukturyzacji ziemi, która powróci do zasobu. W tym celu specjalnie powołane komisje mają wypracować optymalny i racjonalny sposób rozdysponowania tych nieruchomości. Niezbędne będzie dokonanie zarówno przeglądu gruntów i obiektów budowlanych, jak i podziałów geodezyjnych w taki sposób, aby powstały jednostki gospodarcze, których wielkość, rozłóg i stan obiektów budowlanych, umożliwią przyszłym dzierżawcom prowadzenie racjonalnej działalności gospodarczej (np. w formie ośrodka produkcji rolniczej), a przede wszystkim przyczynią się do powiększenia gospodarstw rodzinnych.
Co to są ośrodki produkcji rolniczej?
Dyrektor Generalny KOWR, za zgodą MRiRW, może wyodrębnić z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa „ośrodki produkcji rolniczej” (OPR), czyli nieruchomości, które wraz z innymi składnikami mienia tworzą nierozerwalną, zorganizowaną całość gospodarczą, o powierzchni przekraczającej 50 ha, której podział byłby nieuzasadniony ekonomicznie.
KOWR będzie gospodarował takim OPR i będzie mógł go wydzierżawić. Stworzy to możliwość wydzierżawienia zorganizowanych zabudowanych nieruchomości rolnych przystosowanych do prowadzenia na wysokim poziomie specjalistycznej produkcji rolniczej. OPR ukierunkowany byłby na określoną produkcję towarową roślinną lub zwierzęcą.
Będą przetargi na OPR od obecnych dzierżawców
Nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, w oparciu o które będą tworzone OPR, są obecnie dzierżawione, ale umowy te nie zostaną wydłużone. Jeżeli obecny dzierżawca wywiązuje się z zobowiązań wynikających z umowy, istnieje możliwość zorganizowania przetargu na OPR przed planowanym przejęciem nieruchomości przez KOWR od obecnego dzierżawcy, np. na ok. 12 miesięcy przed tą datą.
Okres ten ma umożliwić sprawne przekazanie nieruchomości nowemu dzierżawcy wyłonionemu w przetargu, w tym przejęcie:
- pracowników,
- majątku obrotowego, w tym inwentarza żywego,
- produkcji w toku,
- maszyn i urządzeń,
- niezbędnych pozwoleń produkcyjnych i środowiskowych
Jak wydzierżawić ośrodek produkcji rolniczej?
Jako kryteria wyboru najkorzystniejszej oferty w przetargu na ośrodek produkcji rolniczej zaproponowano:
- wysokość rocznego czynszu dzierżawnego,
- doświadczenie w prowadzeniu produkcji rolnej zgodnej z profilem produkcyjnym OPR wskazanym w ogłoszeniu o przetargu,
- zdolności techniczne,
- powierzchnia użytków rolnych nabytych lub dzierżawionych z ZWRSP przez uczestnika przetargu.
