Na jakiej zasadzie działają fitohormony roślinne?
Fitohormony roślinne działają na zasadzie równowagi. Wszelkie zakłócenia w biosyntezie jednego z nich aktywują lub dezaktywują funkcjonowanie innego hormonu.
Do podstawowych hormonów roślinnych zalicza się:
- auksyny,
- cytokininy,
- gibereliny,
- kwas abscysynowy,
- jasmonidy,
- etylen.
Pierwsze trzy indukują wiele procesów – kiełkowanie, podziały komórkowe, pobudzając wzrost roślin. Trzy ostatnie hormony działają odwrotnie – hamują wzrost roślin i przyspieszają ich starzenie.
Na co mają wpływ triazole i strobiluryny?
W fungicydach stosowanych do regulowania wzrostu i rozwoju roślin wykorzystuje się właściwości triazoli (hamują biosyntezę giberelin i redukują wydłużanie się międzywęźli, stymulują lub hamują wzrost korzeni, działają pozytywnie na syntezę chlorofilu i karotenoidów, chronią przed mrozem i wysoką temperaturą, redukują transpirację przez zwiększenie ilości wosku na liściach) i strobiluryn (działają podobnie jak triazole, ale wybitnie neutralizują wpływ upałów i suszy i głównie hamują produkcję etylenu odpowiedzialnego za starzenie się rośliny).
W jaki sposób można regulować wzrost i rozwój rzepaku?
Wzrost i rozwój rzepaku można regulować wykorzystując specyficzne właściwości substancji czynnych niektórych grup chemicznych fungicydów. Produkty te stosowane wiosną ograniczają dominację pędu głównego, skracają i wyrównują łan. Dalsza część korzyści wynikających z regulacji jest przemyślanym efektem powstrzymania wzrostu pędu głównego.
Dzięki tej ingerencji i zablokowaniu w odpowiednim momencie biosyntezy giberelin, uzyskujemy ostatecznie synchronizację kwitnienia – a to dlatego, że promienie słoneczne indukujące kwas abscysynowy przyspieszający starzenie się roślin, a konkretnie indukujący kwitnienie, docierają równomiernie do wszystkich pędów. Efektem tego jest zakwitanie wszystkich pędów w tym samym czasie i trwa ono krótko. Taki łan równomiernie dojrzeje.
Czy to dobrze, gdy rzepak kwitnie długo?
Z punktu widzenia fizjologii rzepaku długie jego kwitnienie i żółta barwa jego kwiatów powodują odbijanie promieni słonecznych (wysokie albedo). Albedo to stosunek ilości promieniowania odbitego do promieniowania padającego. Przez czas kwitnienia, przy ograniczonym świetle docierającym do części zielonych rośliny, asymilacja nie pracuje na pełnych obrotach.
Dla wydajności fotosyntezy długie kwitnienie rzepaku jest niekorzystne. Im dłużej rzepak kwitnie, tym bardziej nierównomiernie będzie dojrzewał. Długie kwitnienie sprzyja nalotom słodyszka rzepakowego i rozwojowi zgnilizny twardzikowej.
Marek Kalinowski
