Co daje postęp w plonowaniu?
Postęp w plonowaniu daje nowa genetyka odmian i dobrze przygotowany, zaprawiony kwalifikowany materiał siewny. Bardzo ważna jest stabilność i wierność plonowania odmian w rejonie uprawy i tu z pomocą przy wyborach przychodzą tworzone Listy Odmian Zalecanych.
Jakie odmiany pszenicy ozimej warto wybierać?
Warto wybierać odmiany pszenicy ozimej z Listy Odmian Zalecanych. Warto używać zaprawionego materiału kwalifikowanego i korzystać z postępu hodowlanego. To ważne również w perspektywie Europejskiego Zielonego Ładu. Nowe odmiany są plenne, a przy okazji wiele z nich cechuje się wyjątkową odpornością na patogeny. Oczywiście zawsze priorytetem wyboru odmian pszenicy ozimej do uprawy w Polsce powinna być zimotrwałość na poziomie co najmniej 4 w skali 9-stopniowej.
Z aktualnych danych COBORU wynika, że najbardziej zimotrwałymi odmianami z oceną 6 w skali 9-stopniowej są:
- Arkadia,
- Ostroga.
Kolejne wśród najbardziej zimotrwałych z oceną 5,5 są:
- Medalistka,
- Euforia,
- Hondia,
- LG Jutta,
- Lokata.
Ocenę 5 mają:
- Impresja,
- Intuicja,
- Belissa,
- Plejada,
- Rotax,
- SY Yukon,
- Tytanika.
Warto zwrócić uwagę na cechy odporności i tolerancji odmian na choroby, dzięki czemu łatwiej będzie uzyskać zadowalające plony przy uprawie pszenicy w zmianowaniu po zbożach lub zredukować zużycie środków ochrony w poprawnym zmianowaniu. Przykładem choroby, która stała się w Polsce dużym problemem, jest rdza żółta. Kilka lat temu szybko przełamała odporność wielu odmian pszenżyta i pszenicy. Są jednak odmiany odporne na obecne rasy sprawcy i warto takie informacje weryfikować w dostępnych źródłach COBORU.
Jakie odmiany pszenicy orkisz ozimej warto wybierać?
Obok pszenicy zwyczajnej ozimej jest w Krajowym rejestrze pięć odmian pszenicy orkisz ozimej:
- Rokosz,
- SM Amalte,
- SM Fides,
- SM Orkus,
- Speldorado.
Są w Krajowym rejestrze także cztery odmiany pszenicy twardej ozimej:
- Ceres,
- SM Eris,
- SM Metis,
- SM Tetyda.
Ze względu na swoje specyficzne cechy, pszenica durum używana jest do produkcji makaronów i to ziarno importujemy. Może młyny nawiążą ściślejszą współpracę z polskimi rolnikami i zachęcą do uprawy pszenicy makaronowej. Oczywiście wymaga ona innego reżimu agrotechnicznego niż pszenica zwyczajna, niżej plonuje, ale też jest zdecydowanie droższa.
W jaki sposób dobierać odmianę pszenicy?
39 odmian rekomendowanych na Liście Odmian Zalecanych pozwala wybrać najbardziej odpowiednią do uprawy w każdym gospodarstwie. Biorąc pod uwagę wiele innych ważnych cech odmian, jak przede wszystkim zimotrwałość, starajmy się zawężać wybór z Listy Odmian Zalecanych do uprawy w województwach. Te informacje opracowane na podstawie danych COBORU znajdziecie na mapie, a poniżej prezentujemy skrócone charakterystyki sześciu najczęściej rekomendowanych spośród 39 odmian na LOZ.
- Venecja – odmiana jakościowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2019 r. Zimotrwałość 4,0 w skali 9-stopniowej. Plenność dość dobra. Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego i septoriozę plew – średnia, na rdzę brunatną, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Artist – odmiana chlebowa (grupa B) wpisana do Krajowego rejestru w 2013 r. Zimotrwałość 4,0 w skali 9-stopniowej. Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew – dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – średnia, na brunatną plamistość liści i septoriozy liści – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- LG Keramik – jakościowa odmiana chlebowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2019 r. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość mała do średniej (4,0). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną i rdzę żółtą – dość duża, na mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia, na fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Opoka – jakościowa odmiana chlebowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2019 r. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia, na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów – dość mała, na rdzę żółtą – bardzo mała. Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- RGTBilanz – odmiana chlebowa (grupa B) wpisana do Krajowego rejestru w 2017 r. Plenność dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka dość mała, ilość glutenu mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- Euforia – odmiana jakościowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2018 r. Zimotrwałość 5,5 w skali 9-stopniowej. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na brunatną plamistość liści – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
Marek Kalinowski
