Zdrowy stan gleb do 2050 r.
Oprócz monitorowania ustalono wytyczne dotyczące zrównoważonego gospodarowania glebami i określono sytuację, w których zanieczyszczenie stwarza niedopuszczalne ryzyko dla zdrowia i środowiska.
Zgodnie ze strategią UE dotyczącą gleby przedstawioną przez Komisję w 2021 r. jako główną przyczynę alarmującego stanu gleb w UE wskazano brak specjalnego prawodawstwa UE. Aby zapewnić taki sam poziom ochrony gleby, jaki istnieje w przypadku wody, środowiska morskiego i powietrza w UE, 5 lipca 2023 r. Komisja przedstawiła dyrektywę w sprawie monitorowania gleby.
Ostatecznym celem aspiracyjnym proponowanej dyrektywy jest zapewnienie zdrowego stanu wszystkich gleb do 2050 r., zgodnie z ambicją UE dotyczącą zerowego poziomu zanieczyszczeń. Proponowana dyrektywa przyczynia się także do osiągnięcia Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
– Ludzie i nasze ekosystemy zależą od gleby jako źródła pożywienia, czystej wody i siedlisk. Jest to jednak zasób nieodnawialny, który należy chronić i odnawiać. Dziś robimy ważny krok w kierunku zdrowych gleb w UE do 2050 roku – powiedział po głosowaniu Alain Maron minister ds. Transformacji Klimatycznej, Środowiska i Energii z belgijskiej Prezydencji.
Jak będą działać państwa członkowskie?
Państwa członkowskie, wspierane przez Komisję Europejska, będą najpierw monitorować, a następnie oceniać stan wszystkich gleb na swoim terytorium, aby władze i właściciele gruntów w całej UE mogli zastosować zrównoważone praktyki gospodarowania glebami i inne odpowiednie środki. Państwa członkowskie ustalą punkty pobierania próbek do celów monitorowania w oparciu o wspólną metodologię UE.
Podejście ogólne zapewnia państwom członkowskim dodatkową elastyczność w zakresie pomiarów gleby, w tym możliwość wykorzystania istniejących danych i systemów monitorowania. Określa także minimalne wymagania jakościowe dla laboratoriów analizujących próbki gleby, aby zapewnić porównywalność pomiarów gleby.
Zrównoważone gospodarowanie glebami
Państwa członkowskie, w ciągu pięciu lat od wejścia dyrektywy w życie, zdefiniują praktyki w zakresie zrównoważonego gospodarowania glebami, biorąc pod uwagę przewodnie zasady zrównoważonego gospodarowania glebami określone w dyrektywach.
Zgodnie z proponowaną dyrektywą państwa członkowskie zidentyfikują wszystkie potencjalnie skażone miejsca, a następnie wpiszą je do rejestru publicznego. Po zidentyfikowaniu skażonego miejsca zostanie ono zbadane, a państwa członkowskie będą miały dużą elastyczność w podejmowanych działaniach mających na celu poprawę sytuacji.
Co na to Copa-Cogeca?
Copa-Cogeca przyjęte rozwiązania nazywa pragmatycznymi, ale jednocześnie uważa, że żadne proponowane zasady nie powinny ograniczać ani zakazywać niektórych praktyk i nie powinny aktywnie usuwać gruntów z obszaru produkcji. Powinno to ograniczać się do świadczenia usług doradczych.
– Copa i Cogeca z niecierpliwością oczekują dodatkowych zmian w ostatecznym tekście rozmów trójstronnych, aby zapewnić, że te aspekty nie będą miały negatywnego wpływu na rolników i właścicieli lasów – napisano w oświadczeniu po głosowaniu.
wk
