<p>Urządzenie CGM pozwala bez jakichkolwiek przerw monitorować stężenie glukozy. Robi to, nawet kiedy śpimy, i zapamiętuje długą historię odczytów, co pozwala dużo sprawniej kontrolować cukrzycę</p>

Urządzenie CGM pozwala bez jakichkolwiek przerw monitorować stężenie glukozy. Robi to, nawet kiedy śpimy, i zapamiętuje długą historię odczytów, co pozwala dużo sprawniej kontrolować cukrzycęShutterstock

Cukier we krwi

Jak kontrolować cukier we krwi bez nakłuwania palca?

W leczeniu i kontrolowaniu cukrzycy najważniejsze jest stałe monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Badanie krwi poprzez nakłucie palca to codzienność cukrzyków. Pozwala w ciągu dosłownie kilku sekund dowiedzieć się, ile cukru krąży we krwi w danym momencie. Są jednak jeszcze doskonalsze moetody kontroli cukru.

To urządzenia do ciągłego monitorowania stężenia glukozy (ang. continuous glucose monitoring – CGM). Umożliwiają zapamiętywanie pomiarów, a dzięki temu pozwalają zobaczyć trendy w stężeniach cukru i dużo lepiej kontrolować chorobę.

Jak wygląda urządzenie CGM?

Ciągłe monitorowanie stężenia glukozy oznacza pomiar stężenia cukru we krwi 24 godziny na dobę. Osiąga się to za pomocą urządzenia zwanego monitorem glukozy. Urządzenie CGM składa się z trzech części:

okrągłego, mającego wielkość mniej więcej pięciozłotówki czujnika noszonego na ramieniu lub brzuchu,
nadajnika bezprzewodowego,
urządzenia wyświetlającego.

Urządzeniem wyświetlającym może być czytnik podręczny, ale także telefon komórkowy, a nawet monitor pompy insulinowej.

CGM bada stężenie cukru w płynie śródtkankowym, który znajduje się między komórkami. W przeciwieństwie do badania z nakłuciem palca, odczyt z płynu następuje z niewielkim opóźnieniem. Jednak największą zaletą tego urządzenia jest to, że informuje, jakie są nie tylko obecne stężenia, ale też jak wyglądają na przestrzeni czasu i czy stężenie ma tendencję wzrostową, czy spadkową. Dzięki temu można podejmować decyzje co do menu i leków.

CGM alarmuje o stężeniu cukru we krwi

Urządzenie CGM działa i rejestruje stężenie cukru bez przerwy – niezależnie od tego, czy śpisz, jesz, czy ćwiczysz. Dostępnych jest kilka typów CGM z różnymi funkcjami. W wielu z nich można zaprogramować alarmy sygnalizujące zbyt duże lub zbyt małe stężenie cukru. Można takie alarmy zaprogramować i udostępnić swoje dane członkowi rodziny lub partnerowi na wypadek zbyt dużego lub zbyt małego stężenia cukru we krwi (jest to szczególnie przydatne w przypadku monitorowania dziecka). Szczególnie ważne i przydatne jest monitorowanie hipoglikemii, czyli bardzo małego stężenia cukru, które jest niebezpieczne dla życia.

Jakie zalety ma ciągłę monitorowanie stężenia glukozy?

Ciągłe monitorowanie stężenia glukozy w leczeniu cukrzycy ma wiele zalet, w tym lepszy wgląd w dane. CGM umożliwia połączenie kropek pomiędzy odczytami stężenia glukozy i uzyskanie pełniejszego obrazu stężeń. Dowiesz się, jak zmienia się stężenie cukru we krwi w sytuacjach, w których normalnie nie wykonujesz badań, na przykład podczas snu. Możesz zobaczyć, jak na stężenie wpływają czynniki obecne w codziennym życiu i jak zmienia się ono podczas codziennych czynności – jedzenia, ćwiczeń, w stresie, po wzięciu leków, jak zależy ono od hormonów i jak kształtuje się, kiedy dopadnie cię przeziębienie. Pomiary wykonywane są co 15 minut.

Jakie zalety mają dostępne w Polsce sensory?

Dostępne w Polsce marki sensorów mają też wiele innych zalet. Odczyt może następować także poprzez ubranie – wystarczy przyłożyć telefon. Wiele z urządzeń nie wymaga tzw. kalibracji, czyli ustawienia urządzenia, by wskazywało ono jak najdokładniejszy wynik. Wiąże się to z pomiarem stężenia cukru z krwi z nakłutego palca. Niektóre urządzenia wymagają kalibrowania 2 do 4 razy na dobę. Najnowsze urządzenia są wodoodporne i można je nosić podczas prysznica, kąpieli, pływania czy ćwiczeń. Sensor można zakładać już czteroletnim dzieciom.

Czy są jakieś wady ciągłego monitorowania stężenia glukozy?

Urządzenia przenośne nie są dla każdego. Ciągłe monitorowanie glukozy ma pewne wady. Możesz być przytłoczony ilością informacji. Możesz nie chcieć nosić czujnika lub mieć trudności z utrzymaniem go na miejscu podczas ćwiczeń lub pływania. Nadal trzeba będzie co jakiś czas wykonywać badanie z nakłuciem palca. Możesz też nie kwalifikować się do CGM w ramach NFZ, a zakup urządzenia prywatnie może być kosztowny. Należy zapytać o to lekarza pierwszego kontaktu. Jak czytamy na stronie Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, od 1 stycznia 2023 r. system do ciągłego monitorowania FreeStyle Libre 2 jest objęty rozszerzoną refundacją NFZ. Odpłatność pacjenta wynosi 30%, czyli 76,50 zł za 14-dniowy sensor. Z refundacji mogą skorzystać wszyscy dorośli chorujący na cukrzycę, którzy podają sobie insulinę minimum 3 razy w ciągu doby (czyli są leczeni w modelu intensywnej insulinoterapii, niezależnie od typu cukrzycy). Z refundacji korzystać mogą również kobiety z cukrzycą w ciąży i połogu stosujące insulinę (nawet jedną dawkę w ciągu doby) oraz osoby niewidome lub niedowidzące chorujące na cukrzycę i przyjmujące insulinę (posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności ze względu na stan wzroku). Zlecenie na wyrób medyczny będzie mógł wystawić m.in. diabetolog, endokrynolog oraz lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.