ASF zadomowił się w Europie na dobre. Jak rolnicy mogą radzić sobie z wirusem?

W Rosji rośnie liczba ognisk ASF

Wirus afrykańskiego pomoru świń podbija też nowe terytoria w Rosji. Pierwsze ogniska na Syberii oraz Uralu wykryto, co prawda, w zeszłym roku, ale zdaniem ekspertów wszystko wskazuje na to, że sytuacja w tym regionie może się pogorszyć. Rosja od sierpnia zmaga się z rosnącą liczbą ognisk afrykańskiego pomoru świń.

Musimy nauczyć się żyć z afrykańskim pomorem świń

Eradykacja choroby z populacji dzików na tym etapie będzie niezwykle trudna, musimy nauczyć się z nią żyć, ponieważ raczej nie uda się wyeliminować wirusa z populacji tych zwierząt. Według specjalistów nie zwalczymy choroby przez następne 10 lat, a tak naprawdę trzeba się nastawić, że dłużej. W tym czasie nie należy liczyć też na dostępność szczepionki i możliwość jej powszechnego zastosowania.

Choć badania dotyczące opracowania szczepionki przeciw ASF są obecnie prowadzone na całym świecie, a przodują w tym naukowcy amerykańscy, to na tę chwilę nierealne wydaje się opanowanie choroby tym sposobem. Tym bardziej że Wietnamczycy, którzy jakoby opracowali skuteczny preparat, wstrzymali akcję szczepienia świń ze względu na nieoczekiwane padnięcia zwierząt w krótkim czasie po jego otrzymaniu. Nie zostanie również raczej opracowany w pełni bezpieczny i skuteczny preparat przydatny do uodparniania dzików. Możliwa jest jednak ochrona stad świń przed ASF poprzez bioasekurację.

W zapobieganiu rozprzestrzeniania się ASF najważniejsza jest bioasekuracja

Istnieją sposoby na maksymalizację ochrony stad trzody chlewnej przed afrykańskim pomorem świń. Najprościej można uchronić się przed zawleczeniem choroby do stada poprzez przestrzeganie znanych zasad bioasekuracji, takich jak nabywanie zwierząt i paszy wyłącznie z legalnych źródeł, ograniczenie dostępu osób z zewnątrz do pomieszczeń inwentarskich, podział na strefy czyste i brudne, ochrona gospodarstwa i przechowywanej paszy oraz ściółki przed dostępem zwierząt dzikich.

Ze względu na dużą wrażliwość wirusa na szereg popularnych preparatów dezynfekcyjnych bardzo ważne jest prowadzenie prawidłowego procesu dezynfekcji. Cząstki wirusa są wrażliwe na działanie środków opartych na podchlorynach, aldehydach, wodorotlenkach, fenolach czy solach potasowych – stosowanych we właściwych stężeniach. Niemniej, należy pamiętać, że ze względu na duży stopień zanieczyszczeń organicznych podczas produkcji trzody chlewnej, aby zapewnić maksymalną skuteczność dezynfekcji, powinna ona być poprzedzona gruntownym czyszczeniem i dokładnym myciem.

Kwas mrówkowy nie tylko na biegunki

Sprawdzanych jest wiele rozwiązań, które pomogą zmniejszyć ryzyko zawleczenia wirusa wraz z paszą lub jej komponentami. W ostatnim czasie badane są pod tym kątem naturalne kwasy organiczne, takie jak mrówkowy. Są one stosowane powszechnie do mieszanek paszowych dla świń, ponieważ wspierają zdrowie przez wzmacnianie odporności, poprawę funkcjonowania układu pokarmowego i ułatwianie wchłaniania składników pokarmowych. Działają przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, co sugeruje, że w przypadku ASF mogłyby niszczyć jego białka.

Niemieccy i austriaccy naukowcy badali działanie kwasu mrówkowego w surowcach paszowych skażonych wirusem ASF. Komponenty oraz gotową paszę dokładnie wymieszano z preparatem, którego udział wynosił 1–2%, a pH poniżej 4. Znaczące obniżenie ilości zakaźnego wirusa odnotowano w kukurydzy, otrębach ryżowych i gotowej mieszance paszowej. Kwas mrówkowy najskuteczniejszy okazał się w przypadku kukurydzy, w której zmniejszył ilość zakaźnego patogenu poniżej granicy wykrywalności. Niestety, w przypadku komponentów innych niż zbożowe nie zauważono pozytywnego skutku działania kwasu mrówkowego.

Naukowcy przypuszczają, że kwas mógł w nich nadmiernie zbuforować i przez to stracić na skuteczności. Nie jest więc uniwersalnym rozwiązaniem dla wszystkich materiałów paszowych, ale może sprawdzić się w ochronie zbóż paszowych, takich jak kukurydza.

Źródło: prof. Zygmunt Pejsak

Dominika Stancelewska
Zdjęcie: Unsplash

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 41/2022 na str. 34. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR:  Zamów prenumeratę.