Kastracja chirurgiczna prosiąt przejdzie do historii?
Toczy się coraz więcej dyskusji na temat zakazu kastracji knurków, która uważana jest za naruszenie dobrostanu zwierząt i przyczynę niepotrzebnego ich cierpienia. Z tego między innymi powodu w ostatniej dekadzie nasiliły się naciski na wprowadzenie zakazu wykonywania zabiegu chirurgicznego u prosiąt. Eksperci twierdzą, że odejście od kastracji knurków jest sposobem na poprawę konwersji paszy, gdyż charakteryzują się one wówczas lepszym wykorzystaniem mieszanki niż kastraty. W wielu krajach właśnie z tego powodu rezygnuje się z chirurgicznego zabiegu albo wprowadza się kastrację immunologiczną, wykonywaną w okresie przedubojowym.
Odejście od kastracji chirurgicznej pozytywnie wpłynie na środowisko. W jaki sposób?
Naukowcy dowodzą też, że rezygnacja z kastracji chirurgicznej wpłynie pozytywnie na emisję dwutlenku węgla, gdyż lepszy współczynnik wykorzystania paszy i szybciej osiągana masa ubojowa ostatecznie zmniejszą zapotrzebowanie na paszę w przeliczeniu na sztukę. Sektor produkcji zwierząt postrzegany jest jako odgrywający ważną rolę w globalnej emisji gazów cieplarnianych, dlatego aby ograniczyć obciążenie środowiska wynikające z produkcji żywności, planowane są różne strategie mające na celu zmniejszenie intensywności emisji z tego sektora. W produkcji świń gazy cieplarniane są wytwarzane przede wszystkim na etapie produkcji surowców i pasz, dostarczania zbóż na duże odległości. Im lepsze będzie wykorzystanie paszy przez zwierzęta, tym mniejsza będzie produkcja gazów cieplarnianych. Zaprzestanie kastracji nie tylko więc poprawi dobrostan zwierząt, ale także dzięki lepszemu wykorzystaniu paszy stanie się bardziej przyjazne dla środowiska, gdyż ze wszystkich świń to tuczniki mają na nie największe oddziaływanie.
W przeprowadzonych badaniach we Francji, Belgii, Danii i Niemczech zaprzestanie kastracji chirurgicznej zmniejszyło zużycie paszy o 7–9%, co powodowało obniżenie kosztów żywienia o 3,5–4,5%. Jak wyliczają eksperci, zakładając, że rocznie ubojowi w Unii Europejskiej poddawanych jest około 100 mln świń, a każda wykastrowana sztuka potrzebuje o 24 kg paszy więcej w porównaniu z knurkami, oznacza to zaoszczędzenie 300 tys. ha gruntów, jeśli zbiera się 8 ton surowca paszowego z hektara. Zakładając redukcję o 0,35 kg równoważnika dwutlenku węgla na kilogram wagi żywej, przy masie ubojowej 125 kg w przypadku 100 mln sztuk osiągniemy mniejszy o 4,4 mln ton ślad węglowy.
Co zamiast kastracji chirurgicznej?
Strategią pozwalającą uniknąć zabiegu chirurgicznego jest również kastracja immunologiczna, która stanowi bardziej przyjazną zwierzętom alternatywę dla kastracji chirurgicznej i nie ma niekorzystnego wpływu na jakość mięsa. Bilans dwutlenku węgla przy produkcji mięsa pochodzącego od świń poddanych immunokastracji jest o 6–10% lepszy niż u świń kastrowanych chirurgicznie, również przede wszystkim ze względu na lepsze wykorzystanie paszy i szybsze tempo wzrostu. Szczepienia samców prowadzą do okresowego ograniczenia pracy jąder u knurów, dzięki czemu substancje odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach mięsa oraz niepożądane zachowania są u tuczników praktycznie wyeliminowane. Szczepionkę należy podać zwierzętom dwukrotnie w odstępie 4 tygodni. W przypadku immunokastracji nieprzyjemny zapach mięsa występuje jedynie w sporadycznych przypadkach, z częstością porównywalną jak u świń kastrowanych chirurgicznie.
W świetle obecnie obowiązujących tendencji należy się spodziewać, że prędzej czy później zabronione zostanie przeprowadzanie zabiegu chirurgicznej kastracji zwierząt, dlatego już teraz warto analizować alternatywne rozwiązania.
Dominika Stancelewska
