Zasady wprowadzania na rynek produktów mięsnych i produktów rybołówstwa wędzonych tradycyjnie

W tym przypadku nie popisali się polscy urzędnicy i europosłowie. Przespali oni podczas prac legislacyjnych możliwość wyłączenia drobnych producentów spod tych procedur. Estońską szprotkę udało się obronić a naszych szynek i kiełbas już nie. Początkowo ministerstwo rolnictwa stało na stanowisku, że prawa UE nie można ominąć a wytwórcy regionalni muszą zostać objęci nowymi regulacjami. Sytuacja uległa zmianie wraz ze zmianą na stanowisku ministra rolnictwa. Prawnicy resortu odkryli, że wystarczy zmiana niektórych rozporządzeń przez ministra rolnictwa i zdrowia, aby tradycyjne wędliny nadal mogły być produkowane. Ministerstwo rolnictwa ogłosiło komunikat w którym tłumaczy zasady produkcji wędzonej żywności.   

Normy dla wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środkach spożywczych określone są w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalającego najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. Urz. UE L 364 z 20.12.2006, str. 5, z póżn. zm.).

Przepisy tego rozporządzenia wprowadzają obniżenie norm związanych z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami zanieczyszczenia wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) dla niektórych środków spożywczych, w tym dla wędzonych produktów mięsnych (mięso i przetwory mięsne) i produktów rybołówstwa (ryby i przetwory rybne, z wyłączeniem szprot). Od 1 września 2014 r. dla tego rodzaju produktów limit dla benzo(a)pirenu wynosi 2 µg/kg, a dla sumy WWA 12 µg/kg (suma benzo(a)pirenu, benz(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu i chryzenu).

Komisja Europejska opracowała przepisy upoważniające Polskę do stosowania odstępstwa od ww. obniżonych limitów dla WWA. Z tego odstępstwa będą mogli korzystać producenci, wprowadzający na rynek produkty mięsne wędzone w sposób tradycyjny. Zgodnie z tymi przepisami, polscy producenci mogą od 1 września 2014 r. przez trzy lata wytwarzać i wprowadzać do obrotu na rynku krajowym produkty mięsne tradycyjnie wędzone spełniające limity 5 µg/kg dla benzo(α)pirenu i 30 µg dla sumy czterech WWA.

Mając na uwadze powyższe, w celu wskazania szczegółowych zasad stosowania tego odstępstwa na terytorium RP, w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowano projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów mięsnych wędzonych w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA).

W ww. projekcie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęto, że przez produkty mięsne wędzone tradycyjne rozumie się produkty mięsne wędzone bez udziału środków aromatyzujących dymu wędzarniczego.

Należy jednak zauważyć, że przedmiotowe rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi będzie mogło wejść w życie dopiero po opublikowaniu rozporządzenia Komisji uprawniającego do stosowania ww. odstępstwa. Zgodnie z unijną procedurą legislacyjną obowiązującą dla tego typu aktów prawnych należy się tego spodziewać nie wcześniej niż w listopadzie 2014 r.

W związku z powyższym, należy przyjąć następujące zasady postępowania:

1) Wprowadzanie produktów mięsnych wędzonych na rynki innych państw członkowskich UE

Produkty mięsne wędzone tradycyjnie umieszczane na rynku innych państw członkowskich UE, od dnia 1 września 2014 r. bezwzględnie muszą spełniać nowe, niższe limity dla WWA tj. dla benzo(a)pirenu 2 µg/kg, a dla sumy WWA 12 µg/kg.

2) Wprowadzanie produktów mięsnych wędzonych na rynek krajowy

W związku z faktem, że w przepisach ww. rozporządzenia Komisji wskazano, że jego postanowienia stosuje się od dnia 1 września 2014 r., na rynku krajowym nadal mogą być umieszczane produkty mięsne wędzone tradycyjnie, spełniające wyższe limity dla WWA tj. 5 µg/kg dla benzo(a)pirenu i 30 µg/kg dla sumy 4 WWA. Na użytek rozporządzenia Komisji poprzez takie produkty należy rozumieć produkty mięsne wędzone bez udziału środków aromatyzujących dymu wędzarniczego.

Po wejściu w życie aktu prawa krajowego producent będzie dodatkowo zobowiązany do poinformowania w formie pisemnej powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności o zamiarze skorzystania z przedmiotowego odstępstwa oraz znakowania takich produktów specjalnym znakiem weterynaryjnym w kształcie kwadratu.

3) Wprowadzanie produktów rybołówstwa wędzonych na rynek

Z uwagi na fakt, że rozporządzenie Komisji nie wprowadza dla Polski podobnego odstępstwa w odniesieniu do tradycyjnie wędzonych produktów rybołówstwa, takie produkty, umieszczane zarówno na rynku krajowym, jak i na rynkach innych państw członkowskich UE, od 1 września 2014 r. muszą spełniać limity dla WWA przewidziane w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1881/2006 tj. dla benzo(a)pirenu 2 µg/kg, a dla sumy WWA 12 µg/kg.