Co jest wliczane do okresu ubezpieczenia w KRUS, aby uzyskać emeryturę rolniczą?
Niestety, nie będzie to możliwe. Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, do okresów ubezpieczenia wymaganych przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej zalicza się m.in. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia przed dniem 1 stycznia 1983 r.
W świetle orzecznictwa sądowego uwzględnione mogą być tylko okresy wykonywania pracy na takich warunkach, jakie po tym dniu dawałyby podstawę do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników. Chodzi zatem o wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym przez „domownika” definiowanego w art. 2 pkt 2 ustawy z 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i ich rodzin. Zgodnie z treścią tej definicji za domowników uznaje się członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów. Natomiast praca w gospodarstwie rolnym stanowi ich główne źródło utrzymania.
Co jest uznawane za pracę w gospodarstwie rolnym przed 1983 rokiem?
Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 20 stycznia 2022 r. (sygn. akt: III AUa 534/21) wykazał, że za wymienione w art. 20 ust. 1 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym uważa się okresy wykonywania pracy na takich warunkach, jakie po dniu 1 stycznia 1983 r. dawałyby podstawę do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników. Warunki te musi także spełniać osoba, która chce doliczyć do ubezpieczenia rolniczego okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców jako domownik przed wejściem w życie tej ustawy. Jednym z tych warunków jest pozostawanie z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkiwanie na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie.
Z kolei Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 4 lipca 2018 r. (sygn. akt: III AUa 74/18) stwierdził, że wykonywanie czynności sprowadzających się do pomocy w pracach w gospodarstwie rolnym nie są tożsame z pracą w tym gospodarstwie. Praca w gospodarstwie rolnym wymaga gotowości do jej podjęcia w każdym czasie. Trudno mówić o takiej gotowości w przypadku zamieszkiwania w innej miejscowości.
Alicja Moroz
Fot. arch
