Rolnicy chcą być zwolnieni ze zmianowania, pokrywy i ugorowania ziemi. Piszą do von der Leyen
Rolnicy domagają się zwolnienia z norm GAEC 6 (Minimalna pokrywa glebowa), GAEC 7 (zmianowanie i dywersyfikacja upraw) i GAEC 8 (obszary nieprodukcyjne).
W związku z tym szef izb rolniczych Wiktor Szmulewicz zwrócił się do Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen o derogację tych norm.
- Obowiązek wypełnienia tych norm wiąże się z koniecznością wyłączenie gruntów z produkcji czy też przeprowadzenia wielu zabiegów agrotechnicznych, które w obliczu zmiennego i nieprzewidywalnego przebiegu pogody, szczególnie długotrwałej suszy, bardziej szkodzą niż przyczyniają się do poprawy warunków klimatyczno-środowiskowych w Europie - tłumaczy Szmulewicz w piśmie do von der Leyen i dodaje, że wielu rolników z państw członkowskich prosi o przedłużenie obowiązujących derogacji niektórych GAEC w celu zapewnienia dochodowości ich gospodarstw oraz zwiększenia produkcji w UE.
Szmulewicz podkreśla, że zjawiska klimatyczne w wielu państwach członkowskich dotkniętych poważnymi suszami i powodziami doprowadzą do znacznego obniżenia produkcji i jakości plonów.
- Przewidywana produkcja zbóż wynosząca 256 milionów ton jest prawdopodobnie najgorszym wynikiem od 2007 roku i o 10% niższym niż średnia z ostatnich pięciu lat, co budzi duże zaniepokojenie. Wielu rolników nie będzie w stanie pokryć kosztów produkcji, a obecna sytuacja na rynku prawdopodobnie mocno wpłynie na rok 2024 – zaznacza szef samorządu rolniczego i dodaje, że zamknięcie Morza Czarnego przez Rosję prowadzi do zmniejszenia dostępności produktów rolnych.
Czy KE się zgodzi na odstępstwa od norm GAEC?
Ciężko przewidzieć, jakie będzie stanowisko Przewodniczącej Komisji Europejskiej. Wiadomo jednak, że unijny komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski jest przeciwny derogacji.
- Ubiegłoroczna derogacja GAEC 7 (płodozmian) i 8 (obszary nieprodukcyjne) nie zwiększyła powierzchni upraw zbóż, ale ich produkcja wzrosła o 5 proc. (oleistych o 8 proc.). Nadwyżka produkcji zbóż nad konsumpcją: 22 mln ton. Nie są to najmocniejsze karty na rzecz przedłużenia derogacji – napisał komisarz w połowie sierpnia na Twitterze. Pisaliśmy o tym TUTAJ.
Normy GAEC 6, 7 i 8. Jakie są wymogi?
Norma GAEC 6 określa minimalną pokrywę glebową w najbardziej newralgicznych okresach.
Okrywę ochronną gleby utrzymuje się co najmniej od dnia 1 listopada danego roku do dnia 15 lutego kolejnego roku:
- na powierzchni stanowiącej co najmniej 80% gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa;
- w międzyrzędziach na plantacjach drzew owocowych.
Resort rolnictwa zaproponował wprowadzenie dodatkowego letniego terminu utrzymania okrywy glebowej, tj. od 1 czerwca lub od dnia zbioru plonu głównego do 15 października danego roku. Teraz musi się na to zgodzić KE.
Norma GAEC 7 dotyczy zmianowania i dywersyfikacji upraw na gruntach ornych. Od 2024 roku ARiMR będzie weryfikowała:
- czy na powierzchni co najmniej 40 proc. gruntów ornych w gospodarstwie, w porównaniu z rokiem 2023, jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym;
- na powierzchni wszystkich gruntów ornych prowadzenie takiej samej uprawy nie dłużej niż przez 3 lata, począwszy od roku 2023; oznacza to, że w 2026 r. taka sama uprawa w plonie głównym na tej samej działce rolnej w ramach całego gospodarstwa nie może się powtórzyć.
Z kolei GAEC 8 nakazuje gospodarstwom powyżej 10 ha gruntów ornych przeznaczenie ich odsetka na obszary nieprodukcyjne. W ramach tej warunkowości rolnicy zostali zobowiązani do ugorowania 4 proc. gruntów ornych w gospodarstwach liczących ponad 10 ha.
Kamila Szałaj
