Rekordy plonowania pszenicy
W roku 2003 rekord na poziomie 15,048 t/ha ustanowił Chris Dennison z Nowej Zelandii, a w 2010 r. ten rekord podniósł do poziomu 15,636 t/ha Michael Solari, właściciel gospodarstwa Otama w Nowej Zelandii. Wynik utrzymywał się na topie przez 5 lat i w 2016 r. był bity dwa razy przez farmerów w Wielkiej Brytanii. Najpierw nowy rekord na poziomie 16,5 t ziarna pszenicy z hektara ustanowił 24 sierpnia Tim Lamyman w Lincolnshire, a 10 dni później rekord pobił o 20 kg/ha Rod Smith w Northumberland uzyskując 16,519 t/ha.
W roku 2017 stawka poszła w górę, bo nowy rekord w plonie pszenicy ustanowiony przez Maxine i Erica Watsonów na poziomie 16,791 wrócił do Nowej Zelandii. Farmerzy pobili go ponownie w 2020 r. uzyskując plon pszenicy 17,398 t/ha.
Jęczmień ozimy: od pierwszego rekordu do KWS Tardis 16,2 t/ha16,2 t/ha
Wynik został poprawiony w 2022 r. przez znanego z bicia rekordów angielskiego hodowcę Tima Lamymana. 10 sierpnia 2022 roku z pola o powierzchni 8,2920 ha w hrabstwie Lincolnshire zebrał średni plon pszenicy ozimej 17,96 t/ha hektara. Taki niesamowity rezultat uzyskano z odmianą DSV Champion.
Pierwszy oficjalny rekord świata na poziomie 12,2 t/ha jęczmienia ozimego ustanowił w 1989 r. szkocki farmer Stockton Park.
W 2015 r. w gospodarstwie Poplar Grove Farm w Timaru w Nowej Zelandii padł nowy rekord świata w plonowaniu jęczmienia ozimego to 13,8 t/ha. Ustanowili go 23 stycznia 2015 r. Warren i Joy Darlings, a wynik przez 6 lat był oficjalnym rekordem zapisanym w Księdze Rekordów Guinnessa.
Ale potem padł nowy rekord ustanowiony przez wspomnianego brytyjskiego rolnika przy pszenicy. Tim Lamyman w ostatnich latach wyspecjalizował się w biciu rekordów. Tim Lamyman pobił w 2021 r. światowy rekord plonów jęczmienia ozimego z 2015 r. o prawie 0,5 t/ha. Uzyskał rekordowy plon jęczmienia 14,2 t/ha. Na ten sukces złożyły się bardzo korzystne warunki pogodowe, bardzo intensywna ochrona fungicydowa (w terminach: T0, T1, T2, T3 i T4), nawożenie i wielokrotne dokarmianie łanu, ale przede wszystkim dwurzędowa odmiana KWS Tardis.
To nie koniec sukcesów farmera. W kolejnym sezonie, również z odmianą KWS Tradis, 13 lipca 2022 roku zebrał plon 16,2 tony ziarna jęczmienia z hektara. Rekord jest aktualny.
Rzepak ozimy: droga do oficjalnego rekordu świata LG Avenger 7,52 t/ha7,52 t/ha
Tim Lamyman bił kilka razy jeszcze jeden rekord świata – w plonowaniu rzepaku ozimego.
W lipcu 2015 r. uzyskał rekordowy plon na poziomie 6,7 t/ha. Następnie w 2018 r. z odmianą hybrydową Sparrow z 8-hektarowej działki uzyskał plon nasion 7,01 t/ha i jest to właśnie aktualny oficjalny rekord świata.
Potem odnotowano nieoficjalny rekord świata ustanowiony w 2019 r. na poziomie 7,19 t/ha w gospodarstwie Richarda Budd, rolnika z Kent. Ale Tim Lamyman nie odpuszczał. Chociaż jego wynik nie był rekordem świata, to w 2023 r. ustanowił on rekord Wielkiej Brytanii w plonowaniu rzepaku ozimego, którego skorygowana produkcja brutto wyniosła aż 8,98 t/ha.
Ale to nadal było nieoficjalne osiągnięcie, nieodnotowane w Księdze Rekordów Guinnessa. Jednak w tym roku, 25 lipca 2025 r., Tim Lamyman ustanowił z odmianą rzepaku LG Avenger nowy oficjalny rekord świata, który wynosi 7,52 t/ha nasion rzepaku.
Soja w USA: buszle, przeliczenia i rekord Pioneer 14,5637 t/ha14,5637 t/ha
W USA rolnicy zbierają średnio od 40 do 44 buszli nasion soi z akra (czyli niespełna 3 t/ha). Rekordów w plonowaniu soi było wiele, ale nie były uznawane za oficjalne rekordy świata.
Od całkiem niedawna oficjalnie uznanym rekordzistą jest Randy Dowdy ze stanu Georgia. W 2016 r. uzyskał potwierdzony plon 171,8 buszla nasion soi z akra. W przeliczeniu na nasze jednostki oficjalny rekord wynosił 11,462 t/ha. Ten rezultat farmer poprawił w 2019 r. uzyskując plon 190,23 buszli nasion soi z akra odmiany Hefty 49X7S (odmiana GMO odporna na glifosat). 23 sierpnia 2023 r. rekord mocno podbił Alex Harrell, też z Georgii w USA osiągając plon na poziomie 206,7997 buszla soi z akra. W przeliczeniu na nasze jednostki ten rekord świata wynosił 13,797 t/ha nasion soi.
Jeżeli ktoś zechce porównywać plony amerykańskich farmerów, wskazówka: 1 akr = 0,404685 ha; 1 buszel ziarna pszenicy = 27,2 kg; 1 buszel ziarna kukurydzy = 25,4 kg; 1 buszel nasion soi = 27 kg; 1 funt = 453 g.
Tamten wynik został pobity w kolejnym sezonie i ponownie przez Alexa Harrella. Odmiana soi z firmy Pioneer zasiana 21 marca 2024 r. i zebrana 13 sierpnia ub.r. dała farmerowi plon 218,2856 buszla soi z akra. A zatem, nowy aktualny rekord świata w przeliczeniu na nasze jednostki wynosi 14,5637 t/ha.
Polskie rekordy buraka cukrowego
W Polsce i Europie rośliną o strategicznym znaczeniu jest burak cukrowy. Polscy rolnicy uzyskują bardzo wysokie plony i coraz częściej przekraczają barierę plonowania 100 t korzeni z hektara. Przykład?
W tym roku w czerwcu odbyły się w Ulhówku na Zamojszczyźnie w gospodarstwie Małopolskiej Hodowli Roślin Dni Pola – święto plantatorów buraka cukrowego współpracujących z Krajową Grupą Spożywczą. W trakcie spotkania nagrodzono najlepszych plantatorów buraka cukrowego. Tytuł „Wzorowego plantatora” otrzymali: Łukasz Brudnowski współpracujący z Cukrownią Werbkowice i Monika Janiec współpracująca z Cukrownią Krasnystaw. Uzyskują wysokie plony buraka cukrowego.
Łukasz Brudnowski prowadzi 60-hektarowe gospodarstwo rozrzucone na terenie kilku gmin. Uprawia fasolę, pszenicę, rzepak, no i oczywiście buraki cukrowe uzyskując w minionym sezonie plon aż 95 t/ha korzeni buraka. Natomiast Monika Janiec z miejscowości Suchodoły prowadzi z mężem 60-hektarowe gospodarstwo od 2014 r. W strukturze zasiewów dominuje rzepak i pszenica ozima. Buraki cukrowe uprawiane są na ok. 15 ha. Wzorowa plantatorka Cukrowni Krasnystaw uzyskała w ub.r. plon korzeni ponad 100 t/ha. To jednak dwa razy mniej od wyśrubowanego i ustanowionego 9 lat temu w Chile oficjalnego rekordu świata. Ale tam panują inne warunki niż w Europie. Wegetacja buraków od siewu do zbioru trwa dokładnie rok. Siew ma miejsce w sierpniu, zbiór w sierpniu następnego roku. Średnia temperatura w okresie wegetacji wynosi 15 st. C, a plantacja jest nawadniana.
Rekord świata należy do Barbary Becker, chilijskiej rolniczki uprawiającej w roku bicia rekordu odmiany buraka cukrowego hodowli KWS. Rolniczka ustanowiła go w 2016 r. osiągając aż 196,7 t/ha korzeni buraków cukrowych.
Marek Kalinowski
