Panujące w ostatnich dniach na terenie większosci kraju wraunki meteorologiczne sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych w uprawie zbóż, czas zatem na ochronę górnych liści. Od zdolności asymilacyjnej tych liści uzależnione jest odpowiednie zabezpieczenie kłosa w składniki odżywcze i wodę.
Czas na zabieg T2
Zabieg wykonywany od początku grubienia pochwy liściowej liścia flagowego do fazy widocznych pierwszych ości, zwany potocznie T2, zabezpiecza górne liście przed sprawcami wielu chorób. Wykonanie zabiegu w tej fazie na mniej intensywnie prowadzonych plantacjach często jest ostatnim zabiegiem w lata, gdy warunki pogodowe nie sprzyjają występowaniu chorób kłosa.
Zabieg T2 wykonujemy, aby zabezpieczyć górne liście przed porażeniem takimi chorobami jak: na pszenicy – rdza brunatna pszenicy (Puccinia recondita), na wszystkich zbożach rdza źdźbłowa zbóż i traw (Puccinia graminis), na jęczmieniu rdza jęczmienia (Puccinia hordei).
W pszenicy
Duże zagrożenie w uprawie pszenicy stanowi grzyb Dreschlera tritici-repentis, który wywołuje brunatną plamistość liści. Początkowo na dolnych liściach pojawiają się małe owalne plamy barwy żółtej lub brunatnej z białym punktem w centrum. Na starszych liściach plamy łączą się ze sobą, a liście żółkną i brunatnieją. W przypadku silnego porażenia liście żółkną i zasychają. Plamy powodowane przez D. tritici-repentis mogą być mylone z plamami wywołanymi przez sprawcę septoriozy plew.
Objawy brunatnej plamistości występują głównie na liściach, ale mogą być widoczne także na innych częściach rośliny. Na liściach pszenicy ponadto w wyniku porażenia przez sprawcę septoriozy paskowanej (Mycosphaerella graminicola) obserwuje się wydłużone plamy, ograniczone nerwami. Między nimi widoczne są czarne punkty – piknidia ułożone równolegle wzdłuż nerwów. Na starszych roślinach plamy mają często kształt nieregularnych prostokątów. Przy silnym porażeniu plamy łączą się ze sobą tworząc duże nekrotyczne, nieregularne powierzchnie.
Apogeum infekcji tymi patogenami przypada na fazę liścia flagowego, zwłaszcza, jeśli w tym czasie występują optymalne warunki pogodowe, ze szczególnym uwzględnieniem opadów. To opady w połączeniu z temperaturą ok. 20oC sprzyjają wyrzutowi askospor. Obu rodzajom septoriozy sprzyja ponadto bujność roślin i duże zagęszczenie łanu.
W jęczmieniu
W uprawie jęczmienia należy zwrócić uwagę na występowanie sprawcy plamistości siatkowej jęczmienia (Pyrenophora teres). Pierwsze symptomy plamistości siatkowej na młodych listkach siewek jęczmienia mają postać niewielkich, brunatnych plamek. Dopiero w miarę rozwoju choroby plamy się wydłużają tworząc siateczkę. Opisane objawy są charakterystyczne dla sprawcy choroby, jednak mogą również występować na liściach nietypowe objawy w postaci ciemnobrunatnych, owalnych punktowych plam. Typ plam uzależniony jest od reakcji rośliny oraz rasy grzyba.
Występowaniu sprawcy choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza oraz temperatura około 15oC. Obajwy plamistosci siatkowej w tym roku możemy już obserwować w dużym naisleniu także na plantacajch jęczmienia jarego.
W wielu rejonach kraju, na bardziej podatnych odmianach jęczmienia, można zaobserwować silną presję rynhosporiozy zbóż. Występuje ona głównie w warunkach chłodnej i wilgotnej pogody. Porażeniu najczęściej ulega jęczmień, rzadziej żyto oraz pszenżyto. Początkowo są to owalne, eliptyczne lub soczewkowate, wodniste, niebieskozielone plamy, o długości od 1 do 2 cm. Środkowe części plam w późniejszej fazie żółkną i mają brunatną, ząbkowaną obwódkę. Na liściach jęczmienia obwódka jest bardzo wyraźna i wokół niej jest zazwyczaj chlorotyczny pierścień. Na liściach żyta i pszenżyta uszkodzona tkanka nie jest tak wyraźne odgraniczona od zdrowej, obwódka jest słabo zaznaczona a plamy są koloru jasnobrązowego lub słomkowego.
Czym chronić
Aby własciwie dobrać preparat konieczne jest zwrócenie uwagi na to jakie patogeny pojawiają sie na naszej plantacji. Jest to podstawą do właściwiego doboru subsatncji aktywnej fungicydów. Na poletkach pszenicy ozimej w Budziejewie można zauważyć nowe infekcje septoriozą paskowaną liści pszenicy i pojedyncze infekcje mączniakiem.
W zabiegu T2 warto postawić na mieszaniny lub gotowe produkty skomponowane z dwóch lub trzech substancji aktywnych najlepiej z grypy triazoli (np. epoksykonazol, protiokonazol, propikonoazol, tebukonazol) w mieszaninie ze strobiluryną lub jedną z nowych substancji z grupy karboksyamidów (SDHI).
Dr Zuzanna Sawinska
