Biorąc pod uwagę rosnące zagrożenie nalotami szkodników warto przypomnieć, że do ich odławiania i kontrolowania liczebności można wykorzystać nie tylko najbardziej popularne żółte naczynia, ale też barwne tablice lepowe, czy czerpak z kuchni gospodyni. Przypominamy dziś kilka zasad ustawiania i kontrolowania pułapek na szkodniki.
Zwykłe żółte pojemniki
pozwalają kontrolować naloty i aktywność owadów szkodliwych, szczególnie chrząszczy, na rzepaku. Aby założyć takie polowe centrum monitoringu potrzebne są czworokątne lub owalne plastikowe pojemniki (żółte oczywiście – przypominające barwę kwitnącego rzepaku). Pojemniki należy zainstalować na polu. Zależnie od wielkości plantacji powinny być rozmieszczone od każdej strony pola, ok. 5 m w głąb łanu (zależnie od tego, jakie szkodniki monitorujemy nawet 20 m w głąb łanu), na wysokości roślin.
Do odławiania chowaczy żółte naczynia ustawiamy 20 m w głąb plantacji, przy słodyszku – 5 metrów w głąb pola.
Można je umieścić na metalowych prętach lub podstawkach (konstrukcja do wyboru, ale pojemnika nie możemy uszkodzić). Pojemniki do połowy należy napełnić wodą i dodać kilka kropli płynu zmniejszającego napięcie powierzchniowe (zwykły płyn do mycia naczyń). Uniemożliwi to odlot złapanym szkodnikom. Wczesną wiosną, kiedy mogą wystąpić przymrozki, zamiast wody powinniśmy stosować zimowy płyn do spryskiwaczy szyb. Aby zapobiec wpadaniu do pułapek owadów pożytecznych (pszczół) warto pojemnik przykryć siatką (pomalować na żółto), o wielkości oczek mniejszych od pszczół. Pułapki powinniśmy kontrolować codziennie o tej samej porze, najlepiej w godzinach południowych.
Powinniśmy mieć świadomość tego, że dobre uchwycenie pierwszych lotów oraz aktywności lotów zależy od warunków atmosferycznych. Im więcej słońca, tym więcej szkodników znajdzie się w naczyniach. Nieliczne będą podczas zimna i deszczu. Co w rzepaku możemy złapać w naczyniach? Wszystkie atakujące tę roślinę szkodniki.
Barwne tablice lepowe
wykorzystujące dodatnią reakcję owadów na konkretną barwę, to kolejny rodzaj prostej pułapki do monitorowania szkodników. Zagrożenie można wykryć wcześnie. Tablice lepowe można wykorzystywać na plantacjach rzepaku, ale jeszcze większe zastosowanie mają w szklarniach, w sadach i uprawach warzyw.
Barwne tablice umieszcza się nad wierzchołkami roślin. Pierwszorzędne znaczenie ma tutaj oczywiście barwa tablic. Żółte tablice lepowe (podobnie jak żółte naczynia) są wykorzystywane w uprawach polowych – zwłaszcza w rzepaku. Do prowadzenia sygnalizacji wystarczające są tablice o rozmiarach 20x20 cm zawieszone tak, aby 1/3 – 1/2 tablicy wystawała ponad wierzchołki roślin. Tablice żółte wabią także mączlika szklarniowego, połyśnicę marchwiankę, miniarki, ziemiórki, kwieciaka malinowca. Tablice niebieskie służą natomiast do odławiania wciornastków, a tablice białe – kistnika malinowca i pryszczarka malinowca.
Metoda czerpakowania
jest bardzo pomocna do oceny zagrożenia ze strony szkodników i doskonale uzupełnia informacje z żółtych naczyń, tablic lepowych i oględzin roślin. To łatwy i szybki sposób wstępnej oceny składu gatunkowego oraz liczebności owadów znajdujących się na danej plantacji. Co prawda profesjonalnie możemy odławiać szkodniki tzw. czerpakiem entomologicznym, ale na dobrą sprawę możemy do tego wykorzystać czerpak kuchenny.
Ten sposób monitoringu, przy prawidłowym zastosowaniu, pozwala w szybkim czasie uzyskać informacje o szkodnikach i o innych owadach, w tym pożytecznych, znajdujących się na plantacji. Ta metoda nie jest jednak precyzyjna i w razie stwierdzenia szkodników trzeba przyjrzeć się plantacji dokładnie, porównać z ilością odłowionych szkodników w żółtych naczyniach. Jest to zresztą metoda, którą można wykorzystać w odpowiednio rozwiniętym łanie rzepaku.
Dla potrzeb wstępnej lustracji powinno się wykonać 25 uderzeń czerpakiem entomologicznym od brzegu plantacji wchodząc w jej głąb. Czerpakowanie należy zawsze przeprowadzić w miejscu najbardziej narażonym na naloty szkodników.
Marek KALINOWSKI
