Do stu tysięcy złotych
Wsparcie ma wynieść maksymalnie 100 tys. zł, a koszty kwalifikowane inwestycji powinny przekroczyć 15 tys. zł. Zakładając, że dofinansowanie wyniesie 50%, inwestycja nie powinna przekraczać 200 tys. zł. Dla młodych rolników dofinansowanie wyniesie, podobnie jak przy innych działaniach z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, 60% kosztów kwalifikowanych. Należy jednak mieć na uwadze, iż dotacja nie może stanowić mniej niż 30% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
Wsparcie jest przewidziane na ulepszenie istniejącej instalacji nawadniającej, powiększenie obszaru nawadnianego albo na obie inwestycje łącznie.
Według projektu rozporządzenia w tej sprawie dotację będzie można przeznaczyć na:
- budowę ujęć wody na potrzeby nawadniania, w tym studni lub zbiorników,
- zakup nowych maszyn i urządzeń, w szczególności do poboru, mierzenia poboru, magazynowania, uzdatniania, odzyskiwania lub odprowadzania wody,
- zakup nowych instalacji do rozprowadzania wody,
- zakup oraz instalację nowych systemów nawadniających.
W projektowanym rozporządzeniu zaznaczono, iż nie jest to katalog zamknięty.
Inaczej niż w innych obszarach realizowanych z modernizacji, w ramach wsparcia na nawadnianie nie można kupować rzeczy będących przedmiotem leasingu oraz realizować inwestycji wspólnie. Nie można więc wystąpić o dotację na przykład na zakup deszczowni czy budowę stawu razem z sąsiadem lub członkiem własnej rodziny.
Warto wiedzieć, iż wnioskujący będzie musiał dołączyć do wniosku o pomoc oświadczenie o posiadaniu zainstalowanego systemu pomiaru wody używanej do nawadniania.
Kryteria dostępu
Jeśli inwestycja ma polegać na ulepszeniu już istniejącego systemu albo na inwestycji, która łączy nową inwestycję z ulepszeniem istniejącej, trzeba wykazać, iż przyczyni się ona do potencjalnej oszczędności wody na poziomie minimum 10%. Ponadto w przypadku inwestycji łączonych będzie trzeba wykazać, że przyczyni się ona do oszczędności zużycia wody w stosunku do istniejącej o minimum 50%.
Inaczej niż w innych inwestycjach z „Modernizacji gospodarstw”, nawadnianie musi być zrealizowane bez podziału na etapy. Natomiast sfinalizowanie inwestycji zaplanowanej w planie rzeczowo-finansowym oraz złożenie wniosku o płatność końcową musi nastąpić przed upływem 24 miesięcy od podpisania umowy z ARiMR i nie później niż do 30 czerwca 2023 roku. Wsparcie nie będzie objęte kryteriami wielkości ekonomicznej, nie będzie więc ani dolnej, ani górnej granicy wielkości ekonomicznej, ale nie będą mogli skorzystać z niego gospodarstwa o powierzchni powyżej 300 ha. Nie będzie też obowiązywał tutaj wymóg wzrostu wartości dodanej (GPV) o 10%, jaki odnosi się do innych inwestycji z tego działania.
O kolejności przysługiwania pomocy na nawadnianie, jak zwykle przy działaniach z PROW, zadecydują punkty. Można je zdobyć za:
- potencjalną oszczędność wody – punktacja jest tutaj bardzo rozbudowana i do zdobycia jest maksymalnie 10 pkt, ale nieznane są szczegóły, w jaki sposób współczynnik będzie oceniany;
- położenie inwestycji na obszarze gminy, która co najmniej w 10 latach w okresie od 2009 do 2018 roku byłą dotknięta suszą (maksymalnie 15 pkt), w pozostałych przypadkach punkty przyznaje się proporcjonalnie do liczby lat, w których wystąpiła susza na obszarze tej gminy;
- realizację w trakcie złożenia wniosku o wsparcie jednego z działań programu rolnośrodowiskowo-klimatycznego (1 lub 2 pkt).
W tym obszarze nie będzie punktowany wiek wnioskującego, młodzi rolnicy będą więc traktowani jak pozostali (poza wyższym o 10% dofinansowaniem).
Do realizacji będą przyjmowane wnioski, które uzyskają minimum 4 pkt.
Wykaz gmin, na obszarze których co najmniej w ciągu minionych 10 lat, w okresie od 2009 do 2018 roku wystąpiła susza, zostanie opublikowany na stronie internetowej ARiMR. Będzie tam też podana liczba lat, w których wystąpiła susza.
Wnioski mają być rozpatrywane w ciągu 4 miesięcy od daty zakończenia naboru wniosków. Wsparcie do nawadniania ma być uruchamiane kilka razy w roku. Może mieć to wpływ na zwiększone zapotrzebowanie na usługi przedsiębiorstw specjalizujących się w wykonywaniu nawodnień i budowie ujęć wody.
Zwykłe korzystanie z wód, pozwolenia i opłaty
Właścicielowi gruntu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie. Zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego. Obejmuje pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych w ilości średniorocznie nieprzekraczającej 5 m3 na dobę. Taki pobór nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego i jest zwolniony z opłat. Jednak prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganej zgody wodnoprawnej, czyli pozwolenia wodnoprawnego, zgłoszenia wodnoprawnego czy oceny wodnoprawnej.Studnie, czyli ujęcia wód podziemnych, oraz ujęcia wód powierzchniowych, są urządzeniami wodnymi, na ich wykonanie potrzebne jest więc pozwolenie wodnoprawne. Wyjątkiem jest studnia o głębokości do 30 m, która służy do zwykłego korzystania z wody. Z kolei na wykonanie stawów o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2i głębokości nieprzekraczającej 2 m od naturalnej powierzchni terenu napełnianych wyłącznie wodami opadowymi lub roztopowymi lub wodami gruntowymi wystarczy zgłoszenie wodnoprawne.
Pobór wód podziemnych na potrzeby nawadniania gruntów i upraw rolnych wykraczający poza zwykłe korzystanie z wód wiąże się z opłatą. Taki pobór za pomocą urządzeń pompowych łączy się z opłatą w wysokości 5 gr/m3.
Magdalena Szymańska
fot. archiwum TPR
