Podczas VI Walnego Zgromadzenia Dolnośląskiej Izby Rolniczej rolnicy wskazali, że branża znalazła się w punkcie krytycznym. Rentowność produkcji rolnej drastycznie spadła, a ceny płodów rolnych wróciły do poziomów sprzed blisko dwudziestu lat. Oznacza to, że sprzedaż zbóż, rzepaku czy kukurydzy nie pokrywa nawet kosztów uprawy, co skutkuje narastającym zadłużeniem gospodarstw.
Nawet najsilniejsze gospodarstwa zagrożone
Dolnośląska Izba Rolnicza wskazuje szereg kluczowych problemów destabilizujących sektor:
- spadek opłacalności większości kierunków produkcji rolnej,
- ceny płodów rolnych niewystarczające do pokrycia kosztów,
- masowy import z Ukrainy i krajów spoza UE,
- wysokie wymagania środowiskowe Europejskiego Zielonego Ładu,
- konieczność odłogowania gruntów i zmiany struktury zasiewów,
- brak jednolitych zasad dla gospodarstw zwierzęcych w UE,
- nadmierna biurokracja i częste zmiany przepisów,
- zmienność klimatyczna: susze, gradobicia, nawałnice, powodzie,
- rosnące zadłużenie i spadek płynności finansowej gospodarstw,
- ograniczony dostęp do kredytów preferencyjnych,
- duża dysproporcja między ceną skupu a ceną detaliczną,
- ryzyko związane z ratyfikacją umowy Mercosur.
Rolnicy apelują o pilne wsparcie
Izba podkreśla, że bez szybkiej interwencji wiele gospodarstw, także tych najbardziej nowoczesnych, stoi przed realnym zagrożeniem utraty płynności. Rolnicy domagają się:
- ochrony krajowego rynku i ograniczenia destabilizującego importu,
- uproszczenia wymogów Zielonego Ładu i ograniczenia kosztów środowiskowych,
- złagodzenia restrykcji dotyczących środków produkcji,
- uruchomienia stałych mechanizmów finansowego wsparcia,
- szybkiej pomocy w sytuacjach kryzysowych spowodowanych ekstremami klimatycznymi,
- kontroli marż handlowych i promocji polskiej żywności,
- sprzeciwu wobec umowy Mercosur i zabezpieczenia stabilności rynku krajowego.
Sytuacja w rolnictwie jest krytyczna
Polskie rolnictwo zmaga się z połączeniem czynników ekonomicznych, klimatycznych i regulacyjnych. Nawet gospodarstwa inwestujące w nowoczesne technologie napotykają na:
- wysokie koszty produkcji i kredyty,
- ryzyko zmian przepisów unijnych,
- nieprzewidywalność pogody i straty w plonach,
- niską opłacalność sprzedaży surowców.
Kryzys w rolnictwie ma wpływ na konsumentów
W stanowisku DIR wyraźnie zaznacza, że kryzys w rolnictwie oddziałuje nie tylko na samych producentów, ale także na cały rynek żywnościowy i konsumentów. W efekcie możliwe jest zwiększenie cen produktów spożywczych, ponieważ koszty produkcji rosną, a dostępność krajowych surowców spada. Mniejsza krajowa produkcja oznacza też większą zależność od importu, co może ograniczać kontrolę nad jakością i stabilnością dostaw. W konsekwencji trudniej zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe kraju oraz utrzymać równowagę między podażą a popytem na rynku.
źródło: DIR
oprac. Agnieszka Sawicka
