Przyszłość dopłat z UE i bezpieczeństwo żywnościowe zagrożone?
W obliczu rosnącej niepewności dotyczącej budżetu Unii Europejskiej po 2027 roku Copa i Cogeca – dwie największe organizacje reprezentujące europejskich rolników i spółdzielnie – ogłosiły pierwszą w swojej historii ogólnoeuropejską petycję w obronie Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Jak podkreślono w komunikacie opublikowanym 19 czerwca, stawką jest nie tylko przyszłość dopłat, ale i bezpieczeństwo żywnościowe całej Europy.
KE chce jednego funduszu dla całej UE, bez odrębnego na WPR
Powodem mobilizacji jest plan Komisji Europejskiej, by połączyć kilkaset dotychczasowych programów – w tym WPR – w jeden wspólny fundusz UE. To oznaczałoby, że polityka rolna straciłaby swój „wspólny” charakter, a decyzje finansowe byłyby podejmowane na poziomie krajowym, bez gwarancji dla rolników i bez jasnego budżetu.
Zobacz też: KE zmienia zasady gry. Szykuje rewolucję w dopłatach bezpośrednich
- Z jednej strony Komisja mówi nam, że rolnictwo jest priorytetem. Ale co mówią fakty? Komisja przygotowuje budżet na lata 2028–2034, w którym finansowanie rolnictwa zostanie zmniejszone, WPR może stracić swój ‘Wspólny’ charakter, a polityki będą omawiane bez znajomości dostępnych środków. A wszystko to ma zostać przedstawione latem, w lipcu, w samym środku żniw! – grzmi Massimiliano Giansantiego, przewodniczący Copa. – To po prostu nie do przyjęcia, dlatego wzywamy do mobilizacji poprzez tę petycję.
Petycja Copa-Cogeca - jakie są postulaty?
Na stronie nosecuritywithoutcap.eu Copa-Cogeca przedstawia cztery kluczowe postulaty, które mają trafić do Komisji Europejskiej:
- Zachowanie osobnego i zwiększonego budżetu dla WPR. Wspólna Polityka Rolna musi mieć swój wyraźnie określony budżet, dostosowany do inflacji. W przeciwnym razie wsparcie dla rolników będzie fikcją.
- Obrona „W” w WPR. Wspólna polityka rolna nie może być rozdrobniona na krajowe programy. Racjonalizacja oznaczałaby koniec jednolitego rynku i większe nierówności, większą konkurencję.
- Utrzymanie struktury dwufilarowej. WPR opiera się na dwóch filarach – dopłatach bezpośrednich i wsparciu rozwoju obszarów wiejskich. Likwidacja tej struktury osłabi inwestycje, innowacje i odnowę pokoleniową.
- Żadnych reform bez gwarancji środków. Zanim zaczną się rozmowy o kształcie nowej WPR, rolnicy muszą poznać konkretne kwoty i mieć realny wpływ na decyzje.
Jak skomentował Lennart Nilson z Cogeca, „budżet UE to kwestia woli politycznej” i w trudnych czasach nie możemy pozwolić sobie na cięcia w sektorze, który daje stabilność.
Polscy rolnicy popierają petycję Copa Cogeca
Polskie organizacje rolnicze aktywnie włączyły się w kampanię. Już 19 czerwca NSZZ RI „Solidarność” informował z Brukseli o rozpoczęciu zbiórki podpisów. W kolejnych dniach opublikowano mocne apele o poparcie dla działań Copa-Cogeca.
- Komisja Europejska chce po 2027 roku całkowicie zmienić, ograniczyć finansowo Wspólną Politykę Rolną, a co gorsze warunkować środki finansowe od decyzji politycznych, czyli czysty zamordyzm w wykonaniu KE – ostrzegał związek rolników.
Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego również wezwało do działania:
„Brak silnej, wspólnej polityki rolnej to upadek tysięcy gospodarstw, utrata bezpieczeństwa żywnościowego, rozpad struktury społecznej i gospodarczej wsi. Nie możemy czekać. Musimy działać TERAZ”.
Z kolei Jacek Zarzecki z Polskiej Platformy Zrównoważonej Wołowiny przypomniał, że nadchodzące tygodnie zadecydują, że WPR będzie nadal wspólną polityką UE, czy stanie się pustym hasłem.
- Pokażmy silę polskiej wsi – zaapelował.
WPR i WRF istotne dla europejskich rolników
Wspólna Polityka Rolna to jeden z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych filarów Unii Europejskiej. Jej głównym celem od zawsze było zapewnienie stabilnych dostaw żywności i godnych warunków życia rolników.
Choć dziś WPR obejmuje też wsparcie klimatyczne, wymianę pokoleniową i rozwój obszarów wiejskich, wciąż pełni kluczową rolę ekonomiczną:
- W latach 2023-2027 WPR ma wesprzeć 7 mln beneficjentów,
- Płatności bezpośrednie to średnio 21% dochodu rolników,
- 40% obecnego budżetu WPR przeznaczono na cele klimatyczne.
Tymczasem udział WPR w budżecie UE spadł z 73% w 1980 roku do zaledwie 24,6% w roku 2023. Co więcej – według analiz realna wartość budżetu spadła z powodu inflacji. Jeśli nie zostanie zaktualizowana, przyszła WPR będzie miała jeszcze mniej pieniędzy.
Co dalej?
Projekt nowych Wieloletnich Ram Finansowych i propozycja nowej WPR mają zostać przedstawione już w lipcu 2025 roku. Copa-Cogeca nie ma wątpliwości: jeśli nie zareagujemy teraz, zmiany zostaną przyjęte bez realnych konsultacji.
Zbiórka podpisów pod petycją trwa. Rolnicy mogą się podpisać online na stronie: nosecuritywithoutcap.eu.
Na podst. Copa-Cogeca, nosecuritywithoutcap.eu, KRiR, NSZZ RI „Solidarność” /Facebook, Jacek Zarzecki/Facebook, PZPBM/Facebook
