Żywność pod kontrolą jednej inspekcji – jakie są wyniki działalności IJHARS?

Jedna Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych prowadzi działania które wcześniej odbywały się w ramach dwóch instytucji kontrolujących jakość żywności w obrocie i handlu. Dzięki temu wzrosła nie tylko jakość, ale i efektywność kontroli artykułów rolno-spożywczych oraz ochrona interesów konsumentów finalnych. Uprawnienia te IJHARS posiada od 1.07.2020 r.

Jak wygląda bilans niemal rocznego funkcjonowania IJHARS?

Kontrola jakości odbywa się na trzech poziomach:

1)     U producentów

2)     W sklepach

3)     W lokalach gastronomicznych.

Dzięki jednej jednostce nadzorującej jakość handlową w branży rolno-spożywczej prace tego typu są skuteczniejsze, lepiej nadzorowane, także łatwiej i szybciej można zareagować na nieprawidłowości w tym obszarze.

Sekretarz stanu Ryszard Bartosik podkreśla, że eliminowanie nieuczciwych praktyk, zarówno na etapie produkcji czy w obrocie produktów żywnościowych jest związane z szybszym przepływem informacji oraz ujednoliceniem procedur kontrolnych. I to właśnie świadczy o sukcesie funkcjonowania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Andrzej Romaniuk poinformował, że w roku 2020  IJHARS przeprowadziła ponad 67 tysięcy kontroli. A w samym okresie styczeń-marzec 2021 takich kontroli było już 17 300.

Żywność dostępna na rynku jest bezpieczna. Duży udział mają w tym świadome wybory konsumenckie i troska producentów o doskonałą jakość produktów żywnościowych.

– Zapewniam konsumentów, że znajdująca się w obrocie żywność jest bezpieczna. Apeluję o świadome wybieranie polskich produktów, a handlowców i producentów proszę o stosowanie tylko dobrych praktyk – powiedział Ryszard Bartosik.

Jakie zadania pełni IJHARS?

Do głównych obszarów roboczych Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, które to jednostka przejęła od Inspekcji Handlowej należą:

• nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych w obrocie detalicznym (w tym w sklepach i hurtowniach, na targowiskach, w placówkach gastronomicznych/cateringu, w sklepach internetowych);
• kontrolę prawidłowości oznakowania i wykorzystania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;
• nadzór nad obrotem detalicznym paszami przeznaczonymi dla zwierząt domowych (z wyłączeniem obrotu tymi paszami prowadzonego przez zakłady lecznicze dla zwierząt);
• kontrolę oznakowania żywności GMO oraz wprowadzanych do obrotu produktów GMO.

W 2020 r. skontrolowano 1700 podmiotów

Kontrole które przeprowadzono w minionym roku, a dotyczyły one 1700 podmiotów, odbywały się u producentów artykułów rolno-spożywczych, a później także w handlu detalicznym, w tym w lokalach gastronomicznych.

Podstawę do ustalenia obszarów tematycznych kontroli stanowiły:

• analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa,
• wyniki kontroli wcześniejszych
• stwierdzane nieprawidłowości
• udział poszczególnych grup produktów w rynku (w tym wielkość spożycia i znaczenie w diecie)
• propozycje zgłoszone przez inne instytucje.

Kontrole jakości przeprowadzano na szeroką skalę: od pieczywa, po przetwory, napoje, owoce i warzywa, po wyroby mleczne i mlekopodobne, a także wśród przekąsek, przypraw, mięsa, piwa, jaj, itd.

Jak podaje raport, w wyniku planowych kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, przeprowadzonych na rynku krajowym w 2020 r. stwierdzono, że wśród artykułów rolno-spożywczych:

• cechy organoleptyczne były niezgodne z deklarowanymi u 1,5% skontrolowanych partii (w porównaniu do 1,4% w 2019 r.)
• parametry fizykochemiczne niezgodne z przepisami o jakości handlowej lub z deklaracją producenta dotyczyły 14,4% skontrolowanych partii (w porównaniu do 14,5% w 2019 r.)
• nieprawidłowo oznakowanych było 21,9% skontrolowanych partii (w porównaniu do 20,3% w 2019 r.)
• nieprawidłowo oznakowane warzywa i owoce dotyczyły 13,0% skontrolowanych partii (w porównaniu do 10,9% w 2019 r.), z tego 0,6% nie spełniało wymagań jakościowych (w porównaniu do 1,2% w 2019r.)
• niewłaściwie oznakowane ziemniaki dotyczyły 10,7% skontrolowanych partii (w porównaniu do 32,2% w 2019 r.), wszystkie spełniały wymaganą jakość.

Dane wstępne z I kw. 2021 r.

Kontrole z I kwartału 2021 r. dotyczyły 490 podmiotów (366 sklepów i 124 producentów) głównie w zakresie:

1. jakości handlowej przetworów warzywnych, koncentratów spożywczych (majonezy, musztardy, sosy) i jaj;
2. znakowania różnego asortymentu produktów sprzedawanych luzem lub pakowanych na życzenie konsumenta w miejscu sprzedaży (pieczywo, ciastka i ciasta, mięso i wędliny, sery, ryby mrożone).

Nieprawidłowości z tego okresu stwierdzono w przypadku:

• 1,6% skontrolowanych partii artykułów rolno-spożywczych, których cechy organoleptyczne nie były zgodne z deklarowanymi,
• 12,7% partii wyrobów zbadanych pod kątem parametrów fizykochemicznych i ich zgodności z przepisami o jakości handlowej lub z deklaracją producenta,
• 36,2% skontrolowanych partii produktów było nieprawidłowo oznakowanych.

Dalsze kontrole w roku bieżącym będą się odbywały na zasadach podobnych jak w minionym 2020 r.

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał

Zdjęcia: MRiRW