J
eżeli dopuścimy do dużej ekspansji szkodników niszczących liście, nie mamy co liczyć na obfity plon. Liście bowiem stanowią główny aparat asymilacyjny, bez którego procesy życiowe drzew nie mogą przebiegać właściwie.
Piędzik przedzimek
Jest to szkodnik żerujący głównie na jabłoniach, gruszach, czereśniach i wiśniach, choć nie pogardzi innymi gatunkami liściastymi. Ciekawostką u tego gatunku jest to, że tylko osobniki męskie są uskrzydlone, słomkowo szare o długości 10 do 12 mm, samice natomiast mają skrzydła szczątkowe i nie mogą latać. Samica jest grubsza od samca, o odwłoku barwy brązowoszarej. Stadium zimowe szkodnika to złoża jaj umieszczone w pobliżu pąków i w spękaniach kory młodych gałązek. Wiosną z jaj wylęgają się gąsienice, które osiągają długość do 20 cm, są żółtozielone z trzema białymi liniami po bokach. Poruszając się wyginają charakterystycznie ciało. Gąsienice żerują początkowo na pąkach wygryzając ich środki, później nadgryzają kwiaty i zawiązki owoców. Potem przenoszą się na liście wygryzając dziury w blaszce liściowej, w efekcie pozostawiają jedynie grubsze nerwy. Przy masowym występowaniu mogą całkowicie pozbawić drzewa liści. Przepoczwarczają się w ziemi na głębokości ok. 5 cm, po czym w październiku lub listopadzie wylatują uskrzydlone osobniki, czyli motyle. Samice wędrują po pniu w górę do korony drzewa, by tam pojedynczo lub w grupach złożyć jaja.
Próg szkodliwości to 6 do 10 gąsienic na 200 rozet liściowych. Jedną z metod ograniczenia występowania jest zakładanie jesienią opasek lepowych na pnie drzew, które mają za zadanie wyłapanie wędrujących samic w górę drzewa. Oprysk zwalczający szkodnika przeprowadzamy w fazie zielonego lub różowego pąka, z zastosowaniem preparatów chemicznych zarejestrowanych na ten rok.
Brudnica nieparka
To szkodnik wszystkich drzew i krzewów owocowych. Samica jest dużo większa od samca, ma białe skrzydła z widocznymi zygzakowatymi liniami. Samiec ma skrzydła ciemnobrunatne. Stadium zimowe szkodnika to złoża jaj na pniach lub grubszych gałęziach okryte brązowymi włoskami z odwłoka samicy. Wczesną wiosną z jaj wylęgają się małe, czarne, silnie owłosione gąsieniczki, które szybko rozłażą się po drzewie lub przenoszone są przez wiatr na drzewa sąsiednie. Gąsienice początkowo wygryzają dziury w liściach, a później zjadają całe blaszki liściowe pozostawiając same nerwy. Dorosłe gąsienice są owłosione i osiągają długość ok. 7 cm. Na pierwszych pięciu segmentach ciała mają po dwie ciemnoniebieskie brodawki a na pozostałych sześciu segmentach po dwie czerwone. Pod koniec czerwca gąsienice się przepoczwarczają w zwiniętych liściach, by w początkach lipca opuścić kryjówkę już jako motyle. W lipcu i sierpniu samice składają jaj na korze różnych drzew, choć nie tylko. Brudnica ma tendencję składania jaj w różnych miejscach na drewnianej powierzchni, dlatego można je znaleźć na płotach, drewnianych ścianach itp.
Od października do marca podczas lustracji drzew zeskrobujmy jaja z kory i niszczmy. Tym sposobem choć w niewielkim stopniu ograniczymy występowanie szkodnika. Wiosną, w fazie zielonego pąka przeprowadzamy zabiegi chemiczne.
Kuprówka rudnica
Szkodnik żerujący na wielu drzewach owocowych. Motyl tego gatunku jest śnieżnobiały. Samica jak w niektórych innych przypadkach dominuje wielkością nad samcem a rozpiętość jej skrzydeł dochodzi do
4 cm. Koniec odwłoka ma pokryty rudawymi włoskami i pewnie stąd pochodzi jej nazwa. Zimują gąsienice zebrane gromadnie w zwiniętych liściach spowitych jedwabistą przędzą. Podczas wiosennych cieplejszych dni gąsienice się wybudzają i rozpoczynają wżeranie się w młode pąki. Z czasem przenoszą się na rozwijające się liście i nadal żerują w tak zwanych luźnych gniazdach letnich doprowadzając często do gołożerów. Po około 4 tygodniach się przepoczwarczają, by na przełomie czerwca i lipca opuścić gniazda jako motyle. Samica składa jaja na spodniej stronie liści i przykrywa je włoskami z odwłoka, w sierpniu wylęgają się gąsienice, które szkieletują liście, lecz to stadium nie wyrządza tak ogromnych szkód.
Progiem zagrożenia jest 1 kokon na 1m3 korony. W okresie zimowym lustrujemy drzewa i zbieramy gniazda zimowe z gąsienicami. Przed zniszczeniem warto zajrzeć do środka i sprawdzić ich stan. Jeśli ponad połowa jest martwa, zagrożenie nie będzie wysokie. Do chemicznego zwalczania szkodnika przystępujemy w fazie zielonego pąka.
Małgorzata Wyrzykowska
