Budynki inwentarskie a środowisko

Podczas uzyskiwania niezbędnych pozwoleń umożliwiających budowę nowej chlewni rolnik jest zobowiązany do przedstawienia raportu oddziaływania na środowisko. Oceniany jest on przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. O to, jak wygląda procedura sporządzania takiego dokumentu i jego weryfikacji zapytaliśmy Dariusza Górskiego, rzecznika prasowego RDOŚ w Bydgoszczy.

– Celem raportu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko jest analiza możliwości realizacji inwestycji w sposób bezpieczny dla środowiska. Dlatego raport oddziaływania na środowisko musi przedstawiać potencjalny wpływ planowanej inwestycji na poszczególne elementy środowiska, w tym na powietrze atmosferyczne, wodę, glebę, roślinność i zwierzęta, obszary chronione oraz zabytki. Zadaniem raportu jest przedstawienie informacji o zamierzonym sposobie korzystania ze środowiska, a w przypadku stwierdzenia potencjalnego negatywnego oddziaływania określenie działań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą – wyjaśnia Dariusz Górski.

Raport oddziaływania na środowisko wymagany przy budowie nowych obiektów inwentarskich jest szczegółowo weryfikowany przez RDOŚ

Ponadto, celem raportu oddziaływania na środowisko sporządzanego dla inwestycji związanych z budową obiektów inwentarskich jest przedstawienie potencjalnych źródeł niepokojów społecznych związanych z realizacją zamierzenia inwestycyjnego oraz wskazanie metod ich eliminacji.

Jakie dane w raporcie?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, raport oddziaływania na środowisko musi zawierać informacje wskazane w art. 66 ustawy z 3 października 2008 roku. Nowelizacja tej ustawy wprowadzona w styczniu br. uszczegółowiła informacje, jakie powinien zawierać raport.

– Po pierwsze, opis planowanego przedsięwzięcia powinien dodatkowo zawierać m.in. informacje o różnorodności biologicznej, wykorzystywaniu zasobów naturalnych, w tym gleby, wody i powierzchni ziemi, a także informacje o zapotrzebowaniu na energię i jej zużyciu. Po drugie, w raporcie powinno być ujęte ryzyko wystąpienia poważnych awarii lub katastrof naturalnych i budowlanych, przy uwzględnieniu używanych substancji i stosowanych technologii, w tym ryzyko związane ze zmianą klimatu – mówi Dariusz Górski.

Wejście w życie opisywanych w nowelizacji zmian wymagać będzie szczegółowych opisów elementów przyrodniczych, w tym opisu korytarzy ekologicznych oraz właściwości hydromorfologicznych, fizykochemicznych, biologicznych i chemicznych wód. Określenie przewidywanego oddziaływania powinno obejmować określenie oddziaływania na klimat, w tym emisję gazów cieplarnianych i oddziaływania istotne z punktu widzenia dostosowania do zmian klimatu.

Ponadto, w raporcie należy uwzględnić informacje na temat powiązań z innymi przedsięwzięciami, w szczególności kumulowanie się oddziaływań przedsięwzięć realizowanych, zrealizowanych lub planowanych, a także dokonać porównania oddziaływań analizowanych wariantów na ludzi, rośliny, zwierzęta, siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze, powierzchnię ziemi, dobra materialne, formy ochrony przyrody itp.

– Zgodnie z art. 74a Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, autorem raportu oddziaływania na środowisko powinna być osoba, która posiada odpowiednie wykształcenie, czyli ukończyła co najmniej studia pierwszego lub drugiego stopnia, lub jednolite studia magisterskie na kierunkach związanych z kształceniem w obszarze nauk ścisłych: z dziedzin nauk chemicznych, przyrodniczych, biologicznych, o ziemi; technicznych z dyscyplin: biotechnologia, górnictwo i geologia inżynierska, inżynieria środowiska; nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych z dziedzin nauk rolniczych i leśnych; lub posiada wykształcenie wyższe i odpowiednie, co najmniej 5-letnie doświadczenie w pracach w zespołach przygotowujących raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub prognozy oddziaływania na środowisko lub brała udział w przygotowaniu co najmniej 5 raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko – tłumaczy rzecznik RDOŚ w Bydgoszczy.

Weryfikacja raportów

Osoby kwestionujące dane i wyliczenia, jakie są zawarte w raportach zwykle twierdzą, że inwestor płaci za raport, więc jest on dla niego korzystny i spełnia to, czego oczekuje inwestor, dlatego jest nieautentyczny. Jak wyjaśnia Dariusz Górski, weryfikacja przedkładanych do RDOŚ raportów przede wszystkim polega na sprawdzeniu, czy założenia przyjęte przez inwestora są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

– W przypadku jakichkolwiek wątpliwości RDOŚ kieruje do inwestorów pisma wzywające do przedłożenia stosownych wyjaśnień. Weryfikacji podlegają przede wszystkim kwestie związane z emisją hałasu i zanieczyszczeń do powietrza. RDOŚ w Bydgoszczy dysponuje odpowiednimi programami komputerowymi umożliwiającymi sprawdzenie poprawności wykonania analiz: akustycznej oraz rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń do powietrza – twierdzi Dariusz Górski.
Ponadto weryfikacji podlegają kwestie związane z gospodarką odpadami, w tym sposobem postępowania ze sztukami padłymi, oddziaływaniem na wody powierzchniowe i podziemne, ilością powstałych nawozów naturalnych, możliwością zagospodarowania obornika, gnojówki i gnojowicy, sposobem postępowania z nadwyżką nawozu. RDOŚ szczegółowo analizuje, czy powierzchnia obiektów inwentarskich jest optymalna dla utrzymywania wskazanego pogłowia zwierząt (weryfikacji podlega powierzchnia hodowlana oraz wielkość urządzeń do magazynowania nawozów naturalnych). – W sytuacji, gdy powierzchnia obiektu inwentarskiego jest znacznie większa niż skala utrzymywanych zwierząt, inwestor zostaje poproszony o uzupełnienie raportu w zakresie określenia oddziaływania w odniesieniu do maksymalnej możliwej obsady inwentarza – podkreśla rzecznik RDOŚ.

Po oddaniu chlewni do użytku przeprowadza się analizę porealizacyjną, która ma potwierdzić, czy założenia przyjęte w raporcie są zgodne ze stanem faktycznym

W sytuacji, kiedy analiza wszystkich danych zawartych w raporcie wykaże, że przedsięwzięcie może mieć negatywny wpływ na środowisko, RDOŚ wzywa inwestora do przedłożenia stosownych wyjaśnień, w tym przeanalizowania możliwości zastosowania wariantu alternatywnego bądź dodatkowych środków minimalizujących ten wpływ. Jeśli inwestor nie zobliguje się do wdrożenia działań ograniczających, wówczas odmawia mu się wydania uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia.

– Autorzy raportu oddziaływania na środowisko ponoszą odpowiedzialność za informacje zawarte w tym dokumencie, a tym samym zobligowani są do przedstawienia planowanej inwestycji zgodnie ze stanem faktycznym – wyjaśnia Górski.

Kontrola po oddaniu do użytku

Regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonuje weryfikacji analiz porealizacyjnych, czyli inaczej badań mających na celu porównanie charakteru i wielkości prognozowanych oddziaływań opisanych w raporcie o oddziaływaniu na środowisko oraz decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z oddziaływaniami, które wystąpiły w rzeczywistości po realizacji przedsięwzięcia. Z zebranych informacji możliwe jest potwierdzenie, że założenia przyjęte na etapie opracowania raportu generują przewidziane w tym dokumencie oddziaływanie.

– W przypadku, gdy tak nie będzie, analiza ta daje podstawę do sformułowania dodatkowych działań zapobiegawczych i ograniczających oddziaływanie. Wyniki pomiarów umożliwiają również organom weryfikującym ustalenie zgodności eksploatacji przedsięwzięcia z przepisami prawa i warunkami określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – mówi Dariusz Górski. – RDOŚ w trakcie prowadzenia postępowania administracyjnego każdorazowo weryfikuje też kwestię związaną z wytwarzaniem oraz zagospodarowaniem odchodów zwierzęcych, jednakże nie posiada uprawnień kontrolnych w tym zakresie. Uprawnienia kontrolne ma Inspekcja Ochrony Środowiska.

W sytuacji, w której RDOŚ ma wątpliwości dotyczące sposobu zagospodarowania nawozów naturalnych, inwestor zostaje poproszony o załączenie map ewidencyjnych z naniesionymi działkami wchodzącymi w skład gospodarstwa rolnego, na których planuje się zastosowanie nawozów organicznych, a także zaznaczenie na mapie sposobu użytkowania tychże gruntów, poprzez wskazanie, które z nich stanowią grunty orne, łąki czy pastwiska. Wnosi się też o zaznaczenie na mapach wód powierzchniowych, tj. cieków i zbiorników wraz z rowami melioracyjnymi, występujących na terenie działek przewidzianych do nawożenia.

Dodatkowo uwzględnia się usytuowanie przedsięwzięcia względem użytków rolnych, na których mają zostać zagospodarowane nawozy.

Tomasz Ślęzak