Minęło kilka lat od kiedy krajowi hodowcy mogą korzystać z nasienia buhajów wycenionych genomowo, przy jednoczesnym wykorzystaniu tych z oceną tradycyjną. Jakie są zalety jednej, a jakie drugiej wyceny? Czy buhaje genomowe wypierają te z wyceną na córkach?
– W sierpniu 2020 roku minie sześć lat odkąd korzystamy z wyników genomowej oceny wartości hodowlanej buhajów. Dodam, że przed nami jeszcze ocena kwietniowa, która może nieco namieszać w rankingach, ponieważ nastąpi zmiana bazy genetycznej. Począwszy od oceny, która zostanie opublikowana w kwietniu 2020 roku, wartości hodowlane będą standaryzowane za pomocą średniej i odchylenia standardowego w nowych grupach bazowych. Dla cech produkcyjnych za grupę bazową przyjęto krowy urodzone w 2015 roku, a dla cech funkcjonalnych oraz wszystkich indeksów i podindeksów – grupę buhajów urodzonych w okresie od 2009 do 2011 roku. Czy zatem za niespełna miesiąc czeka nas rewolucja? O tym wkrótce się przekonam. Jednakże w swojej pracy hodowlanej Stacja Hodowli i Unasienniania Zwierząt Sp. z o.o. w Bydgoszczy nie zwalnia tępa. Nieprzerwanie od lat realizujemy program oceny i selekcji buhajów przy współpracy z najlepszymi ośrodkami hodowli zarodowych oraz hodowcami indywidualnymi, za co serdecznie dziękujemy! Najlepszym dowodem tej współpracy są nasze polskie buhaje, które zajmują topowe miejsca na krajowej liście oceny WH, warto tu wymienić takie osobniki jak: Hotstat PL005473970683 (hodowca: Adam Pietruszyński) z indeksem gPF 153 – jest to najlepiej oceniony polski buhaj zarówno pod względem indeksu gPF, jak i nowego indeksu ekonomicznego – 2219 zł, Artus PL005347355158 (hodowca: Tomasz Radziszewski) z gPF 150; Hichot ET PL005397665863 (hodowca: OHZ Bobrowniki) gPF 146; Hotdame PL005345169375 (hodowca OHZ Lubiana) gPF 145; czy Promes ET PL005406671212 (hodowca: OHZ Gajewo) – gPF 145.
Dzisiaj już nie trzeba przekonywać hodowców do używania buhajów genomowych, chcąc uzyskać jak najszybszy postęp hodowlany, jednocześnie unikając inbredu buhaje te są idealnym rozwiązaniem. W rasie holsztyńsko-fryzyjskiej obu odmian barwnych odnotowujemy coroczny wzrost wykorzystania buhajów genomowych, w 2019 roku sprzedaliśmy 86,4% nasienia genomowego i wykonaliśmy blisko 85% zabiegów inseminacji tymże nasieniem.
W ramach przyśpieszenia postępu hodowlanego importujemy zarodki i przy współpracy z polskimi hodowcami już w ich stadach namnażamy materiał zarówno męski, jak i żeński, gdyż zależy nam na wysokich parametrach matek przyszłego pokolenia buhajów i tu możemy się pochwalić jałówkami z bardzo wysokimi indeksami gPF.
● Została przeprowadzona najnowsza wycena grudniowa przez Instytut Zootechniki, jak w niej wypadły buhaje oferowane przez SHiUZ Bydgoszcz?
– Bardzo dobrze. Aktualnie w naszej ofercie katalogowej znajduje się 55 osobników czarno-białych. Mamy buhaja numer 1, tj. Hotstat, z najlepszym oficjalnym polskim gPF 153, rewelacyjnym pokrojem i wzorcową produkcją. Jak i inne polskie osobniki, które wcześniej wymieniłam. Ofertę swoją wzbogacamy poprzez import nasienia i tu warto wymienić takie buhaje jak: DKR Open gPF 158, buhaj kompletny z wysoką produkcją mleka i zawartością suchej masy. OKING gPF 156 do wszechstronnego zastosowania, Opala gPF 154 – idealny do doju robotem, DKR OSIRIS gPF 153, Ohio gPF 151, Oakley gPF 150. Dla zwolenników odmiany czerwono-białej mamy buhaje z genem red factor oraz genem bezrożności, gwarantującym 100% bezrogiego potomstwa – Oda RF PP gPF 148 oraz Papkin PP gPF 131. Ponadto buhaj Oda jest bardzo przydatny, jeśli ktoś chce wydłużyć strzyki u swoich krów. Zatem każdy hodowca znajdzie coś dla siebie, a właściwie dla swojej krowy. Oczywiście oprócz buhajów genomowych w naszej ofercie mamy jak zawsze buhaje „córkowe”. Serdecznie zapraszamy wszystkich hodowców do zapoznania się z naszymi katalogami a w szczególności do kontaktu z naszymi pracownikami, którzy zawsze odpowiednio doradzą.
● Czy możemy przybliżyć Czytelnikom terminologie genu red factor?
– Buhaje red factor mają umaszczenie czarno-białe, ale są ukrytymi nosicielami genu czerwonego umaszczenia, czyli geny red factor. Potomstwo po takim buhaju będzie bądź czarno-białe, bądź czerwono- -białe, jeśli krowa jest czerwono-biała lub jest również ukrytą nosicielką genu czerwonego umaszczenia. Stosując te buhaje zwiększamy spektrum doboru rozpłodników, wychodząc poza jedną odmianą barwną, a więc przeciwdziałamy inbredowi oraz poprawiamy wartość genetyczną naszego stada, gdyż zazwyczaj te buhaje mają wyższy indeks od typowych buhajów czerwono-białych.
● A jak wypadł buhaj Artus pochodzący z 50-krowiej obory Tomasza Radziszewskiego, który w pierwszej swojej ocenie osiągnął indeks gPF 147 bijąc tym samym rekord wśród polskich buhajów, czyli tych z kolczykiem PL.
– Artus to osobna historia. Niesamowity rozpłodnik! Jego indeks gPF wynosi aktualnie 150! Jego dokonania zostały opisane na przykładzie Gospodarstwa Straduny, w którym po użyciu nasienia Artusa urodziło się ponad 75% cieliczek, a sam hodowca, Maciej Kurowski określił buhaja jako kompletnego z ponadprzeciętną skutecznością w inseminacji (miesięcznik Elita, wydanie grudzień 2019). Po tym fakcie zwróciliśmy się do Federacji z prośbą o podanie ilości inseminacji nasieniem buhaja Artus oraz określenia ilości urodzonego potomstwa (w skali kraju), a uzyskane wyniki okazały się fenomenalne – 596 urodzonych cieliczek przy 161 buhajkach, co daje 78,7% potomstwa żeńskiego po Artusie i czyni buhaja fenomenalnym!
Ponadto buhaj przekazuje wysoką produkcję, przy wysokiej zawartości suchej masy charakteryzuje się rewelacyjnymi parametrami dla cech funkcjonalnych, takich jak płodność – 112, zdrowotność wymienia – 112 czy długowieczność – 122! Posiada wysoki podindeks nóg i racic 117 oraz wysoki podindeks wymienia 133.
W jeszcze innym stadzie bo w Stadninie Koni Liski przebadano genomowo córki Artusa i okazało się, że mają one bardzo wysokie indeksy gPF od 136 do 140.
● Od kilku lat rolnicy przywiązują dużą wagę do zawartości suchej masy w mleku, ze szczególnym uwzględnieniem białka, które ma największy wpływ na uzyskiwaną cenę mleka. Są już mleczarnie, które badają w mleku zawartość kazeiny, a więc białka najbardziej przydatnego do produkcji sera i cennik uzależniają od jej zawartości. Które buhaje przekazują córkom najbardziej korzystny wariant kappa- kazeiny BB?
– W katalogu prezentujemy jaką kombinację genu kappa-kazeiny posiadają konkretne buhaje. A najkorzystniejszy układ białek, czyli BB posiadają takie buhaje jak: New Jersey, Norify, Pegaz, Bonek ET, Hotshot, Promes ET, Finał, Melfield, November, Polman ET, Jikman Red, OK Hgh Red, Odalis Red.
● Dziękuję za rozmowę.
