Usunięcie drzewa z działki bez pozwolenia: jaka kara grozi i kiedy ulega przedawnieniu?

Za co wójt, burmistrz czy prezydent mogą nałożyć kary z ustawy o ochronie przyrody?

Według art. 88 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:

• usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia,

• usunięcie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości,

• zniszczenie drzewa lub krzewu,

• uszkodzenie drzewa spowodowane wykonywaniem prac w obrębie korony drzewa,

• usunięcie drzewa pomimo sprzeciwu organu,

• usunięcie drzewa bez dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 83f ust. 4, lub przed upływem terminu, o którym mowa w art. 83f ust. 8.

Uiszczenie kary następuje w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja w sprawie jej wymierzenia stała się ostateczna.

Ile wynosi taka kara?

Według art. 89, administracyjną karę pieniężną ustala się w wysokości dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu, a w przypadku, w którym usunięcie drzewa lub krzewu jest zwolnione z obowiązku uiszczenia opłaty – w wysokości takiej opłaty, która byłaby ponoszona, gdyby takiego zwolnienia nie było.

Jeżeli ustalenie obwodu lub gatunku usuniętego lub zniszczonego drzewa jest niemożliwe z powodu wykarczowania pnia i braku kłody, dane do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego, powiększając ją o 50%.

Z kolei jeżeli ustalenie wielkości powierzchni usuniętych lub zniszczonych krzewów jest niemożliwe z powodu usunięcia pędów i korzeni, wielkość tę przyjmuje się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego.

Według ustawy w przypadku usunięcia drzewa lub krzewu obumarłego albo nierokującego szansy na przeżycie, złomu lub wywrotu, wysokość administracyjnej kary pieniężnej obniża się o 50%.Nie wymierza się administracyjnej kary pieniężnej w przypadku usunięcia albo zniszczenia drzewa lub krzewu albo uszkodzenia drzewa w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności.

Kiedy następuje przedawnienie kary?

Należność z tytułu administracyjnej kary pieniężnej przedawnia się po upływie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności. Nie wszczyna się postępowania w sprawie wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli od końca roku, w którym usunięto lub zniszczono drzewo lub krzew albo uszkodzono drzewo, upłynęło 5 lat.

Czy samorząd może umorzyć karę w części lub w całości?

Według art. 89 ustawy o ochronie przyrody, organ może umorzyć 50% wymierzonej kary osobom fizycznym, które na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej usunęły lub zniszczyły drzewo lub krzew albo uszkodziły drzewo, w przypadku gdy osoby te nie są w stanie uiścić kary w pełnej wysokości bez znacznego uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Umorzenie zachodzi także, gdy dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 kwietnia 2021 r. (sygn. akt: IV SA/Wa 2366/20) doszedł do wnios­ku, że kara za wycięcie drzew może być wymierzona właścicielowi lub posiadaczowi nieruchomości, gdy:

• sam dokonał wycięcia drzew bez zezwolenia (zgłoszenia),

• zlecił dokonanie takiej wycinki osobie trzeciej,

• wiedział o zamiarze wycinki przez osobę trzecią i godził się na taką ewentualność.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
​fot. Pixabay