Dlaczego produkcja mleka w Unii Europejskiej wzrosła?
W okresie od 2010 do 2020 roku, w Europie, został odnotowany widoczny wzrost wydajności krów mlecznych. Większa ilość mleka na rynku była szczególnie zadziwiająca ze względu na to, że lata te były również czasem drastycznego zmniejszania pogłowia krów. Występujące na rynku zmiany miały związek z przemianami strukturalnymi, do których dochodziło w europejskim rolnictwie. W związku z tym, na koniec roku 2020 odnotowano, że pogłowie krów spadło o 6% w perspektywie 12 wcześniejszych lat, przy czym jednocześnie nastąpił drastyczny wzrost wydajności, ponieważ średnia mleczność krowy w tamtym okresie wynosiła 21%. Taki bilans przełożył się na osiągnięcie dodatniej dynamiki w produkcji surowca dla przetwórstwa.
Produkcja mleka w latach 2021-2022
Jak wynika z raportu PKO Banku Polskiego, rok 2021 okazał się niekorzystny pod względem uwarunkowań rynkowych, do których należy zaliczyć niskie ceny i pogorszenie opłacalności, co przyczyniło się do odczuwalnej redukcji stad o -1,5% r./r. Zaistniałe zjawisko przyczyniło się do spadku unijnej produkcji mleka, ponieważ dalsza rekompensata przestała być możliwa. Sytuacja odwróciła się jednak w roku 2022, gdzie spadek pogłowia krów okazał się mniejszy, dzięki czemu możliwe było zneutralizowanie negatywnego efektu wzrostem wydajności.
Ile wyniosła średnia wydajność krów w Polsce w latach 2010-2012?
Biorąc pod uwagę fakt, że w latach 2010-2012 liczba kg mleka wyprodukowanego na jedną krowę w Polsce wynosiła nieco ponad 6 tys., to w kolejnych latach polscy rolnicy podnieśli poprzeczkę. Od roku 2010 do roku 2021 średnia wydajność mleczna krowy wzrosła o 72%, co w przeliczeniu na kilogramy daje ich ok. 1400 kg/szt. mleka więcej.
Produkcja mleka w Polsce wciąż poniżej średniej europejskiej
Pomimo tego, że polscy producenci mleka w latach 2010-2021 odnotowali najszybszy wzrost średniej wydajności krów spośród 10 największych producentów w UE, to wciąż pozostaje ona niższa w porównaniu do pozostałych 27 państw członkowskich.
Jak obecnie jest rola przetwórstwa w zagospodarowaniu wyprodukowanego mleka?
Wysoka wydajność polskich krów stanowi solidny fundament dla rozwoju mleczarstwa. Dzięki niej doszło nie tylko do wzrostu skupu mleka, ale również do zwiększenia roli przetwórstwa w zagospodarowaniu wyprodukowanego surowca.
O ile wzrosły dostawy mleka w roku 2022?
Według obliczeń analityków tworzących raport PKO Banku Polskiego polscy rolnicy w roku 2022 zwiększyli dostawy mleka do zakładów przetwórczych o 2% r./r. W perspektywie kryzysowego dla polskiego mleczarstwa roku 2010 był to wzrost o 42%.
Co jeszcze zmieniło się przez 10 lat w polskim mleczarstwie?
Do najbardziej istotnych zjawisk, które nastąpiły w trakcie ostatnich 10 lat, zaliczany jest wzrost znaczenia przetwórstwa w zagospodarowaniu wyprodukowanego przez rolników mleka. Wzrost skupu mleka był wyraźnie większy każdego roku np. w 2010 do zakładów mleczarskich dowożono 73% mleka, a w roku 2016 było to już 84%.
Dlaczego w Polsce produkuje się coraz więcej mleka?
Powyższe zjawisko w ekonomii jest nazywane wzrostem towarowości produkcji, która następuje w wyniku przemian strukturalnych w polskim rolnictwie, w tym przypadku była to likwidacja najmniejszych gospodarstw. Widoczny wzrost nie zmienia jednak faktu, że:
- od połowy dekady udział skupu utrzymuje się na stałym poziomie,
- nadal rola przetwórstwa w dystrybucji surowego mleka jest znacznie niższa niż średnia w Unii, która jest zbliżona do 95%.
O ile zmniejszyło się pogłowie krów w Polsce w latach 2010-2022?
Pogłowie krów w Polsce w okresie od roku 2010 do 2022 zmniejszyło się o 19%. Choć zredukowanie sztuk tworzących stado było wysokie, bo wyniosło prawie 1/5 całości, to nie było szczególnie odczuwane właśnie przez wzrost wydajności. Nie byłby on jednak możliwy, gdyby nie gospodarstwa rolne prowadzące ocenę użytkowości krów, dostarczającą szeregu danych wspierających poprawę efektywności.
Prawie 13 mln ton mleka trafiło do skupu w roku 2022
O znaczącym wzroście skupu mleka w Polsce świadczą również wyniki badania „Dostaw mleka do krajowych zakładów przetwórczych oraz ich udział w produkcji mleka”, który wskazują, że od roku 2010 do roku 2022 zwiększył się on o 42% i wynosi obecnie 12,8 mln t.
Oprac. Justyna Czupryniak
Źródło: PKO Bank Polski
