Kto jest uznawany za domownika?
Artykuł 6 Ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, określa jako domownika osobę bliską rolnikowi, która:
- ukończyła 16 lat,
- pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
- stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.
Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 8 stycznia 2016 r. (sygn. akt: I OSK 1824/14), wszystkie przesłanki definiujące domownika muszą być spełnione łącznie. Ustawa nie zawiera pojęcia „osoby bliskiej rolnikowi”. W orzecznictwie sądowym, m.in. w wyroku SA w Szczecinie z 31 maja 2017 r. (sygn. akt: III AUa 825/16), przyjmuje się, że przez osoby bliskie rolnikowi należy rozumieć osoby mające z rolnikiem takie więzi osobiste (rodzinne lub quasi rodzinne), które wyjaśniają przyczynę wykonywania pracy na rachunek rolnika bez wynagrodzenia z tego tytułu. Wskazuje się także, iż do osób bliskich może być także zaliczony inny członek rodziny (konkubent, konkubina) lub powinowaty, jeżeli stan faktyczny wykazuje, że łączą go z rolnikiem bliskie więzy i prowadzi z rolnikiem wspólne gospodarstwo domowe.
Sąsiad nie jest osobą bliską rolnikowi
Wydaje się, że w takim rozumieniu „osoby bliskiej” nie mieści się sąsiad Pana. Potwierdza to wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 5 czerwca 2012 r., sygn. akt: III AUa 164/12. SA stwierdził, że nie jest domownikiem rolnika, w rozumieniu art. 6 pkt 2 Ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, osoba, która nie jest mu osobą bliską, nie łączą ich żadne więzy pokrewieństwa ani stosunki uczuciowe, a rolnik jest wyłącznie sąsiadem tej osoby.
Alicja Moroz
Alicja Moroz
prawnik redakcyjny
