Czy udar może być uznany za wypadek przy pracy rolniczej?

Trudno to jednoznacznie rozstrzygnąć bez wiedzy na temat wszystkich okoliczności sprawy. W każdym razie powinny być one dokładnie zbadane i rozważone przez KRUS w celu ustalenia ewentualnego związku udaru, jakiego Pan doznał z wykonywaniem zwykłych czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

W świetle art. 11 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, na pojęcie wypadku przy pracy rolniczej składają się trzy elementy:

1. nagłość zdarzenia,
2. przyczyna zewnętrzna 
3. związek zdarzenia z pracą rolniczą.

Jeżeli udar nastąpił np. na skutek nadmiernego przemęczenia lub silnego wzburzenia emocjonalnego, istnieją podstawy, aby uznać to za wypadek w pracy. Inaczej jest jednak, jeżeli ma on związek ze schorzeniem samoistnym występującym u poszkodowanego.

Jak wynika z bogatego orzecznictwa sądowego w sprawach dotyczących wypadków przy pracy (także poza rolnictwem), jeśli udaru doznaje osoba bez uprzednio rozwijającej się miażdżycy naczyń albo innych chronicznych stanów chorobowych, których konsekwencją byłby udar, wówczas mamy do czynienia ze zdarzeniem o charakterze nagłym. Nawet gdy pracownik lub rolnik cierpiał wcześniej na ww. schorzenia, nie oznacza to, że udar nie może być zakwalifikowany jako wypadek przy pracy. Istotne jest więc ustalenie przyczyn tego typu zdarzenia i określenie czynnika zewnętrznego, który spowodował lub przyczynił się w znacznym stopniu do powstania udaru.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 1999 r. (sygn. akt: II UKN 87/99), zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego. Jeśli chodzi o wypadki przy pracy rolniczej, to takim czynnikiem bywa przede wszystkim znaczne obciążenie fizyczne.

Gdyby zatem doznał Pan udaru w trakcie pracy fizycznej związanej ze znacznym wysiłkiem, byłyby szanse na zakwalifikowanie go jako wypadku przy pracy rolniczej. Wydaje się to jednak wątpliwe w sytuacji opisanej przez Pana, to znaczy w drodze do obory, chyba, że wcześniej, w nieodległym czasie wykonywał Pan czynności wymagające wysiłku. W każdym razie od decyzji KRUS odmawiającej wypłaty odszkodowania warto odwołać się do sądu rejonowego – wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie upłynął jeszcze 30-dniowy termin na wniesienie odwołania, liczony od dnia doręczenia decyzji.

Alicja Moroz