Ile lat ugór może być na tym samym gruncie? Jakie dopłaty?
Okazuje się, że płatność podstawową i płatność redystrybucyjną do ugoru rolnik dostanie bez względu na jego powierzchnię, nawet jeśli całe gospodarstwo będzie ugorem przez wiele lat.
- Grunty ugorowane to grunty, na których nie jest prowadzona produkcja rolna. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie gruntów, które kwalifikują się do płatności i które mogą być w każdym momencie przywrócone do wypasu lub do uprawy wlicza się właśnie też ugory. Rolnik ma obowiązek przeprowadzić jedynie zabieg agrotechniczny mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności, w terminie do dnia 31 lipca. I tu nie ma żadnego ograniczenia – otóż całe gospodarstwo może być ugorem, a rolnik i tak dostanie płatność podstawową i płatność redystrybucyjną. Taki stan może trwać wiele lat - wyjaśnia dyrektor Jolanta Dobiesz, Dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich ARiMR podczas naszego webinarium.
Ekspertka zaznacza, że jeśli grunt jest wyłączony z produkcji na jeden rok to wówczas do takiego gruntu przysługuje także płatność uzupełniająca podstawowa.
- Więc proszę pamiętać, że za ugór jednoroczny rolnik ma prawo do płatności uzupełniającej. Trzeba też pamiętać, że jest podział na ugory zielone i czarne. Jeżeli mamy zielony to musimy dokonać wysiewu roślin poprawiających żyzność gleby i do 31 sierpnia to przyorać. Natomiast w przypadku czarnego ugoru mamy obowiązek wykonania jednego zabiega niszczącego chwasty - podkreśla dyrektor ARiMR.
Ekoschematy: jaka powierzchnia do dopłat do ugorowania?
Inaczej jest z kolei w przypadku gruntów wyłączonych z produkcji deklarowanych w ramach ekoschematu. Tu już są pewne ograniczenia.
- Oczywiście w gospodarstwie możemy wyłączyć wszystkie grunty, ale w ramach ekoschematu otrzymamy płatność do powierzchni nie większej niż 4 proc. gruntów ornych. Więc możemy mieć przykładowo 100 ha gruntów wyłączonych z produkcji, ale płatność dostaniemy tylko do 4 proc. - tłumaczy ekspertka.
W przypadku ekoschematu "Grunty wyłączone z produkcji" rolnik musi pamiętać, że na zgłoszonej powierzchni ma zakaz prowadzenia uprawy i koszenia od 1 stycznia do 31 lipca. Nie może też stosować środków ochrony roślin i nawozów, a do 31 października powinien wykonać zabieg, który przywróci ta glebę do użytkowania, lub przynajmniej usunie rośliny niepożądane.
- Tak więc dla płatności uzupełniającej i płatności podstawowej nie ma ograniczenia w powierzchni ugoru, a dla płatności ekoschematowej jest to maksymalnie 4 proc. gruntów ornych - podsumowuje Dobiesz.
Od 2025 roku dopłaty do ugorowania także za rowy i żywopłoty
Przypomnijmy. Od 2025 roku dopłaty do ugorowania w ramach ekoschematu zostały rozszerzone. Rolnik może ubiegać się o wsparcie nie tylko do gruntów ugorowanych, ale także do gruntów ugorowanych, na których położone są nowo utworzone elementy krajobrazu, takie jak oczka wodne, żywopłoty czy miedza. Element krajobrazu utworzony w ramach ekoschematu Grunty wyłączone z produkcji będzie się kwalifikował jako nowy element krajobrazu także w kolejnych latach do 2027 r.
Od 2025 roku za obszary wyłączone z produkcji uznaje się:
- grunty ugorowane,
- grunty ugorowane, na których położone są utworzone elementy krajobrazu, obejmujące:
- żywopłoty lub pasy gruntów zadrzewionych, które nie stanowią części lasu, przy czym do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 10 m szerokości danego żywopłotu lub danego pasa,
- zadrzewienia liniowe, które nie stanowią części lasu,
- pojedyncze drzewa – nie więcej niż 150 sztuk/ha,
- zagajniki śródpolne, które nie stanowią części lasu, obejmujące drzewa lub krzewy, o powierzchni nie większej niż 0,5 ha,
- rowy, w tym otwarte cieki wodne służące do nawadniania lub odwadniania, z wyłączeniem rowów wykonanych z betonu, przy czym do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 10 m szerokości danego rowu,
- oczka wodne inne niż zbiorniki z betonu lub tworzywa sztucznego, o maksymalnej powierzchni wynoszącej 1 ha, przy czym do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 0,5 ha danego oczka; w przypadku, gdy oczko wodne jest otoczone roślinnością nadbrzeżną, do powierzchni oczka wodnego wlicza się obszar z tą roślinnością lub
- miedze śródpolne lub strefy buforowe o szerokości nie mniejszej niż 1 m, przy czym do płatności kwalifikuje się nie więcej niż 20 m szerokości danej miedzy lub danej strefy.
Czy rolniczka dostanie dopłaty do 15-letnich stawów?
Podczas naszego webinarium padło pytanie o kwestię tych pozostałych elementów nieprodukcyjnych. Jedna z rolniczek pytała, czy jeśli od 15 lat ma dwa stawy, ale nigdy ich nie zgłaszała do dopłat, to czy może je teraz zgłosić jako grunty wyłączone z produkcji.
- Nie. Ten ekoschemat obowiązuje od 2025 roku. Więc w tym roku zgłaszam grunty i tworzę na nich nowe elementy krajobrazu. Więc jeśli pani ma stawy, których nigdy nie deklarowała do płatności, to nadal ich nie deklaruje, bo płatność do nich nie przysługuje, bo nie są nowymi elementami krajobrazu - tłumaczy ekspertka.
Dopłaty do ugorowania: jaka stawka?
W 2024 roku stawka dopłaty do ugorowania wyniosła 422,34 zł/ha. Warto pamiętać, że od 2025 jest limit hektarów na gospodarstwo, do których można ubiegać się o ekoschematy. To maksymalnie 300 ha.
Kamila Szałaj
