Ubezpieczenie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest skierowane do rolników. System ten dla wielu osób jest atrakcyjny z powodu wysokości składek, które są relatywnie niskie i sposobu ich opłacania – tylko raz na kwartał. Aby móc podlegać temu systemowi, należy spełnić kilka warunków.
Kiedy rolnik ma obowiązek płacenia składek KRUS?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami o ubezpieczeniu społecznym rolników istnieje obowiązek płacenia składek, jeśli rolnik posiada lub dzierżawi grunty rolne o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego, prowadzi produkcję rolną lub dział specjalny produkcji rolnej, w tym również w ramach grupy producentów rolnych. Rolnik traci ubezpieczenie w KRUS, gdy przestaje spełniać warunki niezbędne do objęcia tym ubezpieczeniem.
Obowiązkowemu ubezpieczeniu podlega domownik i małżonek rolnika pracujący w gospodarstwie rolnym. Warunkiem jest jednak brak podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu, brak ustalonego prawa do emerytury lub renty, albo brak prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, jak zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne. Domownik to osoba, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego czy w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Domownicy mogą być ubezpieczeni w KRUS, nawet jeśli sami nie posiadają ziemi. Rolnik jest obowiązany w ciągu 14 dni zgłosić siebie oraz wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu w jego gospodarstwie do ubezpieczenia we właściwej jednostce KRUS. Pamiętajmy, że osoba spełniająca warunki do podlegania temu ubezpieczeniu nie może też z niego zrezygnować.
Przeczytaj także: Kiedy rolnik płaci podwójny KRUS? Jakie korzyści?
W przypadku gospodarstwa o nieco mniejszej powierzchni właściciel lub dzierżawca może wnioskować o dobrowolne przystąpienie do ubezpieczenia w KRUS. Oczywiście – jeżeli w tym okresie rolnik nie ma innego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Chodzi o sytuacje, gdy rolnik prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie o powierzchni równej 1 ha przeliczeniowemu lub poniżej 1 ha przeliczeniowego (a także jego małżonek i domownik) oraz rolnik, który przeznaczył grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa do zalesienia na zasadach określonych w odrębnych przepisach, jeśli nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, ani nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Taka osoba może być objęta ubezpieczeniem w pełnym zakresie, czyli wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim oraz emerytalno-rentowym lub tylko ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim.
Czy podjęcie pracy na umowę o pracę skutkuje wyłączeniem z KRUS?
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę skutkuje natychmiastowym wyłączeniem z ubezpieczenia społecznego w KRUS i przejściem do ZUS. Dlaczego tak się dzieje? Warto zapamiętać tę zasadę – każde inne ubezpieczenie społeczne ma pierwszeństwo przed ubezpieczeniem rolniczym.
Co musi zrobić rolnik, by przejść z ZUS na KRUS?
Aby przejść z ZUS na KRUS rolnik musi posiadać co najmniej 1 ha użytków rolnych, wyrejestrować się z wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej lub zakończyć umowę o pracę – nie można podlegać ubezpieczeniu w ZUS. Kolejne kryterium to brak prawa do emerytury, renty i innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Ubezpieczenie w KRUS a prowadzenie działalności gospodarczej
Rolnik lub domownik może rozpocząć prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracę przy niej i nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli wcześniej podlegał ubezpieczeniu w KRUS w pełnym zakresie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą, stale pracuje w gospodarstwie rolnym lub w dziale specjalnym. Ważną sprawą jest również kwestia kwoty należnego podatku dochodowego za rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej – nie powinna ona przekraczać kwoty granicznej – za 2025 rok wynosi ona 4576 zł.
Ubezpieczenie w KRUS a inne umowy
Zgodnie ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnicy, jak i domownicy podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników, pomimo objęcia ich ubezpieczeniem społecznym w ZUS z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jeżeli spełniają następujące warunki:
- podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia wykonywania tych umów,
- nie przekraczają w rozliczeniu miesięcznym kwoty przychodu (limitu przychodu) osiąganego z tych tytułów, odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego za dany okres. W 2025 roku rolnik, aby nie utracić prawa do ubezpieczenia w KRUS, musi pilnować, aby jego miesięczny przychód z tytułów innych niż działalność rolnicza (np. z umowy zlecenia) nie przekroczył kwoty 4666 zł brutto.
Ta zasada obowiązuje także w przypadku powołania do składu rad nadzorczych. Zatem, jeśli rolnik był ubezpieczony w pełnym zakresie z mocy ustawy i nie przekroczy w rozliczeniu miesięcznym obowiązującej kwoty minimalnego wynagrodzenia, to nie utraci prawa do podlegania pod ubezpieczenie społeczne rolników.
Czy pełnoletni nastolatek może być ubezpieczony w KRUS?
Pełnoletni nastolatek może wciąż podlegać pod KRUS, jeśli jego rodzice dostarczą zaświadczenie o kontynuowaniu nauki przez dziecko. Maturzyści, nawet jeśli nie zdecydują się na dalszą edukację, zachowują ubezpieczenie do dnia otrzymania świadectwa dojrzałości. Student do 26. roku życia podejmujący pracę na podstawie umowy zlecenia jest w dalszym ciągu ubezpieczony w KRUS, bez względu na osiągany przychód.
Co rolnik musi zgłaszać do KRUS?
Zgodnie ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnik jest obowiązany w ciągu 14 dni zgłaszać do KRUS osoby podlegające ubezpieczeniu w jego gospodarstwie oraz informować KRUS o okolicznościach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności. Dlatego w razie podjęcia przez rolnika zatrudnienia czy też rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, rolnik powinien zgłaszać te okoliczności w KRUS.
Podsumowując, rolnik traci ubezpieczenie w KRUS, jeśli podejmie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Dzieje się też tak, gdy rolnik wykonuje pracę na postawie umowy agencyjnej, czy umowy zlecenia i przekracza wspomnianą wyżej kwotę przychodu. Ubezpieczenie w KRUS ustaje także wtedy, gdy rolnik prowadzi działalność gospodarczą, a kwota należnego podatku dochodowego za rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej przekracza kwotę graniczną.
Źródło: KRUS
