Ceny skupu produktów rolnych spadają z tygodnia na tydzień. We wschodniej Polsce za mokrą kukurydzę rolnicy mogą dostać ok. 600 zł/t, a jeśli jej wilgotność wynosi 45 proc. to jedynie 400 zł. Mocno staniała także kukurydza sucha – do 1050 zł/t i pszenica konsumpcyjna – do 1300 zł/t. Kryzys dotknął także rynek mleka. Największe mleczarnie w Polsce opuściły stawki o 30-50 gr/l. Jednocześnie wysokie pozostają koszty produkcji rolnej.
Rolnicy chcą interwencyjnego skupu produktów rolnych, które najbardziej potaniały
To niepokojące sygnały, dlatego samorząd rolniczy zaapelował do ministra rolnictwa o uruchomienie skupu interwencyjnego w regionach, gdzie cena spadła poniżej ceny minimalnej.
- Ceny produktów rolnych płacone rolnikom spadają bądź utrzymują się na niskim poziomie w stosunku do cen środków produkcji, a także cen żywności w sklepach – argumentuje Krajowa Rada Izb Rolniczych.
Skup interwencyjny: potrzebne jest podniesienie cen minimalnych na rynkach rolnych
Jednocześnie Izby apelują, by Komisja Europejska uaktualniła ceny minimalne m.in. zbóż, mleka w proszku, mięsa drobiowego, mięsa wieprzowego. Są to ceny skupu, poniżej poziomu których kraj może skorzystać z mechanizmów interwencyjnych dopuszczonych w UE, czyli skup przez państwo lub wsparcie podmiotów sektora prywatnego w pokryciu kosztów przechowywania tych produktów.
W tej chwili dla pszenicy cena interwencyjna wynosi 101,31 euro/t. Natomiast dla odtłuszczonego mleka w proszku cena interwencyjna to 169,80 EUR/100 kg. Jeśli zaś chodzi o wołowinę Komisja Europejska może skorzystać z interwencji publicznej, jeśli cena spadnie poniżej 2224 euro za tonę. Natomiast w w odniesieniu do masła jest to 246,39 EUR za 100 kg.
Widać więc, że bieżący poziom cen interwencyjnych nie odzwierciedla realiów rynkowych i powoduje, że mechanizm interwencji nie spełnia swoich celów.
Interwencyjny zakup zbóż jest prowadzony w okresie 1 października do 31 maja następnego roku kalendarzowego, a interwencyjny zakup odtłuszczonego mleka w proszku w okresie od 1 lutego do 30 września każdego roku. Natomiast interwencja publiczna w odniesieniu do wołowiny i cielęciny dostępna jest przez cały rok.
Jakie produkty mogą być interwencyjnie skupowane lub prywatnie przechowywane?
Obecnie interwencja publiczna, czyli skup przez państwo, jest możliwa w kilku sektorach, które są podatne na wahania cen. Należą do nich:
- pszenica zwyczajna, pszenica durum, jęczmień i kukurydza
- ryż
- wołowina i cielęcina
- masło
- odtłuszczone mleko w proszku.
W okresie niższych cen rynkowych UE może również wspierać podmioty sektora prywatnego w pokrywaniu kosztów przechowywania produktów przez określony czas. Dopłaty do prywatnego przechowywania mogą zostać przyznane w następujących sektorach:
- cukier biały
- oliwa z oliwek
- wołowina
- masło, ser i odtłuszczone mleko w proszku
- mięso ze świń
- mięso baranie i kozie
- włókno lniane.
Kamila Szałaj, fot. arch.
