Nowe prawo własności gruntów
Ustawa z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów określa w art. 1, że z dniem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów. Przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami:
- mieszkalnymi jednorodzinnymi ,
- mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne, lub
- o których mowa powyżej, wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.
Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków stanowi zaświadczenie potwierdzające przekształcenie. Wydaje je np. starosta (w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa) lub odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta). W przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego – zarząd powiatu albo zarząd województwa.
Organ wydaje zaświadczenie z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia albo na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.
Opłata za przekształcenie gruntu
Artykuł 7 wskazanej wyżej ustawy określa, że z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę. Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłatę wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku. Na wniosek złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności, właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia. Właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty (opłata jednorazowa).
Właściwy organ może udzielić osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym bonifikaty od opłaty za dany rok:
- 60% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie;
- 50% – gdy zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu;
- 40% – gdy zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu;
- 30% – gdy zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu;
- 20% – gdy zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu;
- 10% – gdy zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu.
W przypadku zatem m.in. niezabudowanych nieruchomości rolnych czy też nieruchomości zabudowanych i wykorzystywanych tylko na cele prowadzonej działalności gospodarczej obowiązują nadal te same regulacje prawne dotyczące użytkowania wieczystego.
Instytucja użytkowania wieczystego będzie więc nadal funkcjonowała, ale jej zastosowanie będzie dużo mniejsze.
dr hab. Aneta Suchoń
dr hab. Aneta Suchoń
