Kiedy stosować obornik – jesienią czy wiosną?
Nawożenie obornikiem można wykonać zarówno jesienią, jak i wiosną, a wybór odpowiedniego terminu zależy głównie od rodzaju gleby oraz planowanej uprawy.
Jeżeli gospodarujesz na glebach średnich i ciężkich, optymalnym terminem jest jesień. Dzięki temu obornik zdąży się rozłożyć przez zimę, a składniki pokarmowe będą lepiej dostępne dla roślin wiosną. Natomiast na glebach lekkich, które są bardziej podatne na wymywanie składników, lepiej zastosować obornik wiosną, tuż przed siewem, aby maksymalnie wykorzystać zawarte w nim składniki odżywcze.
Zobacz także: Wapnowanie użytków zielonych: kiedy i jak je wykonać? Praktyczne wskazówki
Skład i wartości odżywcze obornika
Obornik w swym składzie zawiera średnio:
- 75% wody,
- 0,5% azotu,
- 0,3% fosforu,
- 0,6% potasu,
- 0,5% wapnia,
- 0,2% magnezu.
Ponadto, jak podaje ŚODR, zakłada się, że w 1 tonie obornika znajduje się średnio:
- 5,3 g boru,
- 5 g miedzi,
- 640 g manganu,
- 353 g cynku,
- 0,43 g molibdenu
- oraz 0,33 g kobaltu.
Jak głęboko przyorać obornik?
Należy także pamiętać, że zbyt głębokie przyorywanie obornika utrudnia jego rozkład, natomiast zbyt płytkie przyspiesza.
- Na glebach ciężkich obornik trzeba przyorać na głębokość 12–16 cm,
- a na lekkich na 18–22 cm.
Wartość ta zależy również od dawki obornika, im więcej masy zostaje przyorana, tym głębsza musi być praca pługa. Głębsze przyoranie na glebach lżejszych wynika z zapewnienia do rozkładu nawozu większej ilości wilgoci, natomiast ilość powietrza jest tam wystarczająca – nawet zbyt duża – przez co jego rozkład następuje tam zbyt szybko, a niewielkie ilości cząstek koloidowych ograniczają kumulację humusu. Na glebach cięższych rozkład nawozu trwa kilka miesięcy, a na lekkich kilka tygodni, dlatego stanowiska te zaleca się nawozić obornikiem odpowiednio jesienią i wiosną.
Rozkład i wykorzystanie składników przez rośliny
Obornik jest nawozem naturalnym i wpływa na osiągany plon przez rośliny w następnych latach uprawy. Dlatego początkowe wykorzystanie np. azotu w pierwszym roku od przyorania nie jest zbyt duże i wynosi mniej więcej 20%, a w latach kolejnych zwiększa się do 35/40%. Podobnie jest w przypadku fosforu w początkowym etapie, jednak w latach późniejszych wykorzystanie może sięgać nawet 70%, ze względu na specyfikę tego pierwiastka. Potas z całej trójki przyswajany jest najlepiej i jego wykorzystanie to od 60 do 90%.
Zalecane dawki obornika
Zastosowana dawka obornika, powinna być przede wszystkim, ustala po wykonaniu badania gleby. Przytoczymy jednak ogólnie stosowane dawki.
Zalecana dawka obornika:
- zboża jare i ozime na glebach dobrych oraz średnich - 20-30 t/ha
- zboża jare i ozime na glebach słabych - 35 t/ha
Pamiętajmy jednak, przy planowaniu nawożenia, że maksymalna dawka azotu jaką możemy podać w nawozach naturalnych to 170 kg/ha, co wynika z tzw. "dyrektywy azotanowej".
Obornik a zrównoważone rolnictwo
Stosowanie obornika jest również ważnym elementem zrównoważonego rolnictwa, które promowane jest przez Wspólną Politykę Rolną Unii Europejskiej. Nowe zasady, obowiązujące w ramach reformy WPR 2023–2027, kładą szczególny nacisk na ochronę środowiska, poprawę jakości gleb oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Patrycja Bernat
Fot: archiwum redakcji
